Spis treści
Exit tax
Wprowadzenie w Polsce exit tax wynikało z konieczności implementacji Dyrektywy Rady (UE) 2016/1164 z dnia 12 lipca 2016 r. ustanawiającej przepisy mające na celu przeciwdziałanie praktykom unikania opodatkowania, które mają bezpośredni wpływ na funkcjonowanie rynku wewnętrznego (Dz. U. UE L 193 z 19.7.2016 str. 1). Jest to tzw. dyrektywa ATAD, w której art. 5 reguluje zasady opodatkowania niezrealizowanych zysków kapitałowych w przypadku przeniesienia aktywów, rezydencji podatkowej lub stałego zakładu.
W Polsce przedmiot opodatkowania tym podatkiem został ujęty bardzo szeroko, gdyż opodatkowuje zarówno przeniesienie składnika majątku poza terytorium naszego kraju, jak i zmianę rezydencji, co związane jest z nieopodatkowaniem dochodu, jaki ten składnik mógłby generować w Polsce. Schematycznie można to przestawić następująco:
Dodatkowo ustawodawca wyłączył w określonych przypadkach obowiązek opodatkowania przenoszonego składnika majątku na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy, gdy:
- przeniesienie tego składnika majątku związane jest bezpośrednio z polityką zarządzania płynnością przedsiębiorstwa podatnika położonego na terytorium Polski i terytorium innego państwa;
- przeniesienie papierów wartościowych lub innych składników majątku następuje na podstawie umowy przewłaszczenia w celu zabezpieczenia wierzytelności;
- przeniesienie następuje w celu spełnienia ostrożnościowych wymogów kapitałowych określonych prawem Unii Europejskiej dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych.
Deklaracje
W związku z faktem, że Exit Tax został wprowadzony zarówno w podatku dochodowym od osób prawnych (CIT), jak i od osób fizycznych (PIT), ustawodawca wprowadził odrębne deklaracje dla każdego z tych rodzajów podatku dochodowego.
W podatku PIT rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 30 maja 2019 r. w sprawie wzorów deklaracji o wysokości dochodu z niezrealizowanych zysków i informacji o wysokości wartości rynkowej składnika majątku określonej w państwie członkowskim Unii Europejskiej do celów opodatkowania podatkiem równoważnym do podatku od dochodów z niezrealizowanych zysków, obowiązujących w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych (Dz. U. 2019, poz. 1089) wprowadzono trzy deklaracje:
- deklarację o wysokości dochodu z niezrealizowanych zysków: PIT-NZ;
- deklarację o wysokości dochodu z niezrealizowanych zysków osiągniętego przez przedsiębiorstwo w spadku: PIT-NZS;
- informację o wysokości wartości rynkowej składnika majątku określonej w państwie członkowskim Unii Europejskiej do celów opodatkowania podatkiem równoważnym do podatku od dochodów z niezrealizowanych zysków: PIT/NZI.
W zakresie podatku CIT, na postawie analogicznego rozporządzenia Ministra Finansów (Dz. U. 2019, poz. 1070), są to:
- deklaracja o wysokości dochodu z niezrealizowanych zysków: CIT-NZ;
- informacja o wysokości wartości rynkowej składnika majątku określonej w państwie członkowskim Unii Europejskiej do celów opodatkowania podatkiem równoważnym do podatku od dochodów z niezrealizowanych zysków: CIT/NZI.
PIT/CIT-NZ
Mając na uwadze, że deklaracje te w obu podatkach mają podobną strukturę, omówione zostaną łącznie.
Na pierwszej stronie, po określeniu identyfikatora podatkowego, należy wskazać miesiąc i rok, za który deklaracja jest składana – ponieważ termin złożenia deklaracji to 7 dzień miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał dochód z niezrealizowanych zysków. W części B należy wskazać dane podatnika będącego nierezydentem oraz ostanie miejsce zamieszkania lub adres siedziby (zarządu) krajowego rezydenta.
W części C rozpoczynają się elementy określające podstawę opodatkowania. W ramach podatku CIT wskazujemy jedynie dochód uzyskany przez rezydenta lub nierezydenta objętego stawką 19%, podczas gdy w deklaracji PIT mamy do czynienia ze stawką 3%. Przede wszystkim należy pamiętać, że ustawy podatkowe wprowadzają specyficzną definicję dochodu z niezrealizowanych zysków, którego mianem określana jest nadwyżka wartości rynkowej składników majątku ponad ich wartość podatkową. Jedynie w podatku PIT ustawodawca wprowadził limit 4 mln zł, odnoszony do wartości rynkowej przenoszonych składników majątku, ponad który należy odprowadzić podatek. Z kolei wartością podatkową takich składników jest kwota niezaliczona uprzednio do kosztów podatkowych w jakiejkolwiek formie, która stanowiłaby ich koszt w momencie zbycia. Ostatecznie różnice wskazuje się w części C deklaracji na potrzeby stawki 19%. Wyjątkiem jest przypadek, gdy nie ustala się dochodu z niezrealizowanych zysków. Znajduje wówczas zastosowanie stawka 3%. Rozwiązanie to dotyczy składników majątku, do których nie stosuje się przepisów o kosztach podatkowych (np. wykorzystywanych w działalności gospodarczej objętej podatkiem zryczałtowanym).
W podatku PIT, w części D deklaracji, możliwe jest pomniejszenie podatku do zapłaty w Polsce o zapłacony za granicą podatek równoważny krajowemu obciążeniu podatkowemu, przy czym kwota odliczenia nie może przekroczyć tej części podatku, która przypada na dochód zagraniczny. Oznacza to, że podatnik musi zastosować metodę zaliczenia proporcjonalnego. W obu deklaracjach wskazuje się podatek należny. Może on zostać, w określonych, wskazanych w ustawie przypadkach, rozłożony na raty.
PIT-NZS
Deklaracja ta jest modyfikacją deklaracji PIT-NZ i dotyczy przenoszenia składników majątku wykorzystywanych w ramach przedsiębiorstwa w spadku. Podobnie jak w podatku PIT funkcjonuje w tym wypadku limit 4 mln zł oraz dwie stawki podatku, odpowiednio 19% oraz 4%.
PIT-CIT/NZI
Deklaracje te zawierają informację o wysokości wartości rynkowej składnika majątku określonej w państwie członkowskim Unii Europejskiej do celów opodatkowania podatkiem równoważnym z podatkiem od dochodów z niezrealizowanych zysków. Wypełnienie tych informacji związane jest z możliwością zweryfikowania przez krajowego fiskusa tych składników majątku, które zostały opodatkowane za granicą, a stanowiły koszt podatkowy w działalności gospodarczej prowadzonej w Polsce.
Informacje te są załącznikami odpowiednio do deklaracji CIT-8 i CIT-8AB w podatku CIT oraz PIT-36/ PIT-36S i PIT-36L/ PIT-36L w podatku PIT.
W treści składanych informacji podatnik musi wskazać rodzaj składnika majątkowego, jego wartość rynkową z określeniem, czy wartość tę określił lub potwierdził organ zagraniczny. W przypadku, gdyby tę wartość określał podatnik, zobowiązany jest on do wskazania metody, którą przyjął do wyceny takiego składnika.
Pozostałe deklaracje i informacje
Poza opublikowanymi deklaracjami we wskazanych powyżej rozporządzeniach, zagadnienia związane z podatkiem od dochodu z niezrealizowanych zysków obecne są również w innych deklaracjach. Dotyczy to wymienionych deklaracji rocznych w podatku CIT oraz PIT. Warto jednak zauważyć, że ustawodawca nakłada obowiązki informacyjne na podatników, dla których nie przewidział żadnych wzorów deklaracji lub informacji. Jako przykład wskazać można obowiązek informowania o zdarzeniach, mogących mieć wpływ na płatność rat podatku od niezrealizowanych zysków. Informację taką podatnicy musza składać do 7 dnia miesiąca po roku podatkowym, w którym takie zdarzenia zaistniały.
pomoc@pitax.pl