Działalność gospodarcza
▪ 1 grudnia 2023 r. ▪ Zaktualizowano: 27 czerwca 2024 r. ▪ Autor: Redakcja PITax.pl
Osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą mają do wyboru kilka sposób rozliczenia z urzędem skarbowym. Aby dostosować optymalny model opodatkowania należy wziąć pod uwagę w szczególności takie elementy jak wysokość osiąganych przychodów, koszty ich uzyskania czy wartość składek na ubezpieczenia społeczne oraz zdrowotne.
Rozliczenie przedsiębiorców - podstawowe informacje
Przedsiębiorcami PIT są osoby prowadzące:
Wybierając odpowiednią formę opodatkowania (rozliczenie PIT), przedsiębiorca powinien mieć na uwadze, że na wysokość podatku należnego wpływają jak strata, koszty uzyskania przychodów (w tym sposób dokonania amortyzacji czy tzw. amortyzacji jednorazowej),
Dodatkowo każdy przedsiębiorca ma obowiązek odprowadzania zaliczek na podatek dochodowy. Część osób prowadzących działalność gospodarczą może skorzystać z możliwości uiszczania tzw. zaliczek uproszczonych. Osoby, które dopiero rozważają postawienie pierwszych kroków w ramach swojego biznesu, powinny sprawdzić, czy mogą prowadzić tzw. działalność nieewidencjonowaną. Jest to forma aktywności ekonomicznej, prowadzonej na własny rachunek, bez konieczności rejestracji działalności gospodarczej.
Przedsiębiorcy rozliczający się podatkiem dochodowym od osób fizycznych mają mogą wybrać wśród następujących form opodatkowania:
- zasady ogólne (skala podatkowa wg stawek 12% i 32%),
- ryczałt od przychodów ewidencjonowanych,
- podatek liniowy.
Na chwilę obecną została ograniczona możliwość wybór i zgłoszenie rozliczenia w formie karty podatkowej, na podstawie której podatnicy składają PIT-16.
Niezależnie od rodzaju formularza podatkowego składanego przez osobę rozliczającą działalność gospodarczą podatkiem PIT, przedsiębiorca powinien pamiętać o dołączeniu wypełnionego druku PIT-B.
Opodatkowanie w formie liniowej
Przedsiębiorca chcąc skorzystać z rozliczenia w formie podatku liniowego powinien mieć na uwadze, że korzystność tej formy opodatkowania zależy od indywidualnego przypadku. W przeciwieństwie do skali podatkowej, liniowa metoda rozliczenia z urzędem skarbowym gwarantuje stawkę 19% podatku od dochodu (czyli przychodu pomniejszonego o koszty jego uzyskania). Przedsiębiorca wybierający wskazany sposób opodatkowania powinien mieć jednak na uwadze, że nie może skorzystać z wielu udogodnień dostępnych dla podatników rozliczających się na zasadach ogólnych. Obowiązujące regulacje Polskiego Ładu pozostają w dużej mierze niekorzystne dla przedsiębiorców rozliczających się na PIT-36L. Osoba rozliczająca się metodą liniową również powinna pamiętać o ewentualnych konsekwencjach związanych z jednoczesnym uzyskiwaniem przychodów na podstawie umowy o pracę.
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych
Wybierając formę opodatkowania właściwą dla prowadzonej działalności gospodarczej, podatnik powinien uwzględnić wartość wydatków ponoszonych w związku ze swoją aktywnością ekonomiczną. W przeciwieństwie do pozostałych form opodatkowania PIT przedsiębiorcy rozliczający się w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych nie mają możliwości uwzględnienia kosztów uzyskania przychodu zmniejszających podstawę opodatkowania. W odróżnieniu od skali podatkowej, stawka podatku ryczałtowego dla przedsiębiorców jest uzależniona od charakteru czynności przez nich wykonywanych. Od momentu wejścia w życie Polskiego Ładu doszło do zróżnicowania stawek ryczałtu dla m.in. psychologów i psychoterapeutów, osób świadczących usługi w branży medycznej czy nauczycieli. Przed podjęciem decyzji odnośnie sposobu rozliczeń z fiskusem, należy wziąć pod uwagę takie czynniki, jak preferencje podatkowe przysługujące ryczałtowcowi. W razie pojawienia się potrzeby zmiany formy opodatkowania po ustawowym terminie, osoba rozliczająca się w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych ma również możliwość skorzystania z alternatywnych metod sposobu rozliczenia z urzędem skarbowym.
Karta podatkowa
Zmiany w sposobie naliczania składki zdrowotnej spowodowały, że najkorzystniejszą formą rozliczenia dla podatnika stało się opodatkowanie kartą podatkową (PIT-16A). Niestety osoby prowadzące działalność gospodarczą już nie mogą skorzystać ze wskazanej metody rozliczenia. Wyjątek stanowią przedsiębiorcy, które nie zrezygnowały z tej formy opodatkowania przed dniem wejścia w życie Polskiego Ładu.
Pracodawcy
Poza prowadzeniem działalności gospodarczej, część przedsiębiorców pełni jednocześnie funkcję pracodawcy. W takim przypadku dobrze wiedzieć, jak przedstawiają się zasady opodatkowania premii i nagród dla pracowników czy państwowych oraz zagranicznych podróży służbowych, a ponadto jak pod względem podatkowym rozliczyć konkurs prowadzony w firmie.
Ulgi Polskiego Ładu
Polscy przedsiębiorcy zyskali pakiet odliczeń związanych z wejściem Polskiego Ładu, wśród których należy zaliczyć:
Składki na ubezpieczenia społeczne oraz zdrowotne
Wśród najważniejszych zagadnień dla przedsiębiorców należy wyróżnić kwestie związane z rozliczeniem składek odprowadzanych do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Rosnąca wartość danin ubezpieczeniowych sprawia, że coraz większa liczba osób prowadzących działalność gospodarczą interesuje się preferencjami ze strony organu rentowego (np. Mały ZUS plus) czy również możliwością obniżenia zobowiązania podatkowego w PIT o wartość uiszczonych składek zdrowotnych.
VAT
Część przedsiębiorców korzysta również ze statusu czynnego podatnika VAT umożliwiającego odliczanie podatku od towarów i usług. W związku z tym, warto zapoznać się z takimi pojęciami, jak:
- Slim VAT
- Grupa VAT
- Mechanizm odwrotnego obciążenia
- Metody weryfikacji podatnika VAT
- Jednolity plik kontrolny
- Biała lista podatników
- Zasady wystawiania faktury VAT na podstawie paragonu
- Wiążąca informacja stawkowa a VAT
- VAT w świadczeniach na rzecz Ukrainy
Ponadto przedsiębiorcy powinni znać odpowiedzi na następujące pytania:
CIT
Przedsiębiorstwa prowadzące działalność gospodarczą za pośrednictwem formy organizacyjnej jaką jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółka komandytowo-akcyjna czy spółka akcyjna zobligowane są do uiszczania podatku dochodowego od osób prawnych (CIT - Corporate Income Tax).
W związku z rosnącymi obciążeniami fiskalnymi, osoby prawne coraz częściej rozważają opodatkowanie tzw. CIT estońskim. Do podstawowych wątpliwości członków zarządu spółki z o.o. rozliczającej się we wskazanej formie opodatkowania należą między innymi:
Księgowość
Wraz z postępem cyfryzacji, organy administracji publicznej realizują swoje zadania w ramach rozbudowywanej infrastruktury elektronicznej. Poza dotychczasowymi obowiązkami sprawozdawczymi, jakie spoczywają na przedsiębiorcach, należy mieć na uwadze kolejne modyfikacje rozliczeń osób prowadzących działalność gospodarczą. Nie dość, że dla znaczącej części handlowców wprowadzono obowiązek rejestrowania sprzedaży z wykorzystaniem terminali płatniczych, to wraz z nadchodzącym rokiem większość przedsiębiorców będzie zobligowana do wystawiania faktur w ramach Krajowego Systemu e-Faktur.
Często zadawane pytania
Możliwość odliczenia składki zdrowotnej została przewidziana dla trzech grup przedsiębiorców. Z preferencji podatkowej mogą skorzystać osoby rozliczające się na karcie podatkowej (PIT-16A), ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych (PIT-28) lub w formie liniowej (PIT-36L).
W sytuacji, gdy przedsiębiorstwo wciąż jest zarejestrowane w CEiDG lub KRS, osoba prowadząca działalność gospodarczą ma obowiązek złożenia PIT, choćby doszło do zawieszenia przez cały rok podatkowy.
Osoba prowadząca działalność nierejestrowaną nie ma obowiązku odprowadzania składek do ZUS. "Nieewidencjonowany przedsiębiorca" powinien natomiast uiszczać zaliczki na podatek dochodowy od osób fzycznych.
Przedsiębiorca ma możliwość zmiany formy opodatkowania do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym osiągnął pierwszy przychód.
Zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych należy uiścić w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym doszło do osiągnięcia przychodu/dochodu.
Czytaj również
Zalety rozliczenia PIT z PITax.pl
korzystne rozliczenie – podpowiadamy jak zapłacić możliwie niski podatek
system zgodny z najnowszymi przepisami podatkowymi
z weryfikatorem poprawności wprowadzonych danych
z oficjalnym Urzędowym Poświadczeniem Odbioru (UPO)
Sprawdź najwyżej oceniany w Polsce program do rozliczeń PIT
PITax.pl Łatwe Podatki to wygodny, szybki i darmowy sposób na Twoje PITy.
Rozlicz PIT Online
pomoc@pitax.pl