Spis treści
Prawo podatkowe
W Niemczech w zakresie podatków obowiązują ustawy krajowe, ustawy landów oraz statuty komunalne wydawane przez gminy. Elementarną ustawą podatkową jest Ordynacja podatkowa określająca zasady postępowania podatkowego, tzn. określa podstawy opodatkowania, określa jak mają być pobierane i egzekwowane podatki w Niemczech. Ponadto ustawa ta reguluje postępowanie w sprawach karno-skarbowych związanych z uchylaniem się od płacenia podatków. (Dziennik Ustaw BGBl. I S. 3866, ber. 2003 I S. 61).
Inne ustawy to np.: Ustawa o doradztwie, Ustawa o podatkach zagranicznych , Ustawa kodeks karny, Ustawa o wycenie, Ustawa o podatku dochodowym, Ustawa o spadku i darowiznach, Ustawa o podatku od działalności gospodarczej, Ustawa o podatku od nabycia, Ustawa o podatku od nieruchomości, Ustawa inwestycyjna, Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych, Ustawa o dodatku solidarnościowym, Ustawa o podatku VAT, Ustawa o podatku od przekształceń, Ustawa o podatku od ubezpieczeń.
System podatkowy w Niemczech
Niemiecka ustawa o podatku dochodowym wprowadza pojęcie obowiązku podatkowego i wyróżnia jego dwa rodzaje: ograniczony i nieograniczony. Zatrudnienie do 183 dni w roku, co odpowiada 6 miesiącom, oznacza ograniczony obowiązek podatkowy. Zatrudnienie powyżej 183 dni w roku, a więc więcej niż pół roku, wiąże się z wystąpieniem nieograniczonego obowiązku podatkowego w Niemczech.
Podstawowym podatkiem, który muszą zapłacić wszyscy legalnie pracujący na terenie Niemiec oraz osoby świadczące pracę poza granicami tego kraju, ale wskazujące Niemcy, jako kraj zamieszkania (lub stałego pobytu), jest podatek dochodowy (Einkommenssteuer).
Według obowiązującej niemieckiej ustawy o podatku dochodowym w jego ramach pracownicy odprowadzają od dochodów uzyskanych na terenie Niemiec trzy rodzaje podatku dochodowego:
1.Lohnsteuer (podatek od wynagrodzeń) - jest to podatek płacony przez zatrudnione osoby, który potrącany jest im comiesięcznie od wynagrodzenia i pobierany automatycznie z wypłaty. Jego kwota zależy od wysokości dochodów.
2. Solidaritätszuschlag (podatek solidarnościowy) - jest to podatek w wysokości 5,5% od wysokości podatku dochodowego, płacony jedynie przez pracowników zachodnich Landów w celu zniwelowania różnic w infrastrukturze pomiędzy wschodnią i zachodnią częścią Niemiec, będzie obowiązywał przynajmniej do 2019 roku.
3. Kirchensteuer (podatek kościelny) - płaci się go na Kościół. Kirchensteuer płacą te osoby, które oficjalnie zadeklarują w Niemczech przynależność do religii. Wysokość podatku kościelnego waha się w zależności od Landu pomiędzy 8% a 9%.
Stawki podatku
Dochody pracownika podlegają opodatkowaniu w Niemczech według progresywnej skali podatkowej. Podobnie jak w Polsce istnieje kwota zwolniona z opodatkowania. Ile wynosi kwota wolna od podatku? Od 2014 wynosi 8354 euro rocznie. Oznacza to, że od pierwszych 8354 euro, które zarobimy w roku, nie zapłacimy podatku dochodowego. Przy wyższych dochodach podatek zaczyna się od 15 proc. i rośnie według skali do wysokości 42 proc. przy dochodach przekraczających 52 882 euro rocznie. Najwyższa stawka wynosi 45 proc. i obowiązuje od dochodów przekraczających 250 731 tys. euro rocznie. Próg wolny od opodatkowania dla małżeństw wynosi dwukrotność kwoty 8354 euro, czyli 16708 euro.
Klasy podatkowe
Wysokość podatku dochodowego jest uzależniona od klasy podatkowej, do której należy dana osoba.
Niemiecka ordynacja podatkowa przewiduje 6 klas podatkowych (Steuerklasse). Urząd Skarbowy przyznaje automatycznie pracownikowi I klasę podatkową, jednak, jeżeli zachodzą przesłanki (np. chęć wspólnego rozliczania się małżonków), można ją zmienić składając odpowiedni wniosek. Poszczególne klasy podatkowe są przewidziane dla osób znajdujących się w innej sytuacji życiowej, jednak w Niemczech dopuszczalne jest ich łączenie.
Niemieckie przepisy podatkowe rozróżniają 6 klas podatkowych:
I klasa podatkowa – osoby stanu wolnego (samotne)
II klasa podatkowa – osoby samotne wychowujące dziecko
III klasa podatkowa – osoby mające na utrzymaniu bezrobotnego małżonka
IV klasa podatkowa – małżonkowie pracujący razem w Niemczech i uzyskujący zbliżone dochody
V klasa podatkowa – małżonkowie pracujący razem w Niemczech, przy czym jest znaczna różnica w wysokości osiąganych przez nich dochodów
VI klasa podatkowa – osoby uzyskujące dochody, z co najmniej 2 stosunków pracy
Ulgi i odliczenia
Warto też pamiętać, że w Niemczech istnieje możliwość wielu odliczeń od podstawy opodatkowania. Co można odliczyć od dochodu?
Odliczane są wydatki na zabezpieczenie społeczne, czyli:
- składki na ubezpieczenie zdrowotne, ubezpieczenie opiekuńcze, na wypadek bezrobocia i niezdolności do pracy, prywatne ubezpieczenia zdrowotne, odliczamy także składki współmałżonka oraz dzieci;
- z odliczeń mogą korzystać osoby samotne i wymagające opieki;
- odliczyć można koszty związane z opieką, jeśli podatnik takiej wymaga, wydatki na pomoc domową;
- wydatki na dobrowolne dodatkowe ubezpieczenia, w tym emerytalne;
- koszty wychowania dzieci;
- wydatki na zakup domu lub mieszkania.
Od podstawy opodatkowania można odliczyć też wydatki związane z wykonywaniem pracy, tzw. koszty produktywne: koszty dojazdów do pracy, środki robocze (np. narzędzia, specjalistyczne książki i czasopisma), ubrania robocze, składki na związki zawodowe.
Pracownik ma prawo odpisać sobie od podstawy podatku również koszty niezwiązane bezpośrednio z pracą, np. jeśli w drodze do pracy ulegnie wypadkowi, może odpisać koszty leczenia. Podobnie jest z wydatkami związanymi ze szkoleniami zawodowymi lub podróżami służbowymi (jeśli ich kosztów nie pokrywa pracodawca).
Jeśli pracownik był zmuszony do zmiany miejsca zamieszkania ze względu na obowiązki służbowe, może zaliczyć sobie wydatki z tym związane do kosztów produktywnych. Należy wtedy przedłożyć w urzędzie skarbowym wyjaśnienie, że posiadanie dwóch mieszkań jest koniecznością do wykonywania obowiązków pracowniczych.
Zeznanie roczne i zwrot
Jakie są terminy składania PIT 2024/2025? Pracownik jest zobowiązany do złożenia niemieckiego zeznania podatkowego w terminie do 31 maja następnego roku podatkowego. Rozliczenie roczne pit obejmuje wszystkie rodzaje dochodów osobistych. W zależności od statusu cywilnego podatnika, liczby i wieku dzieci istnieje kilka rodzajów formularzy podatkowych, które można znaleźć m. in. na portalach podatkowych. Możliwe jest rozliczenie pitu przez internet. Złożone zeznanie stanowi podstawę do ostatecznego rozliczenia z podatku przez władze skarbowe, które przesyłają w tej sprawie decyzję.
Polscy pracownicy, którzy starają się o zwrot podatku z zagranicy (tutaj: o zwrot podatku z Niemiec), mogą składać wnioski przez cały rok. W Niemczech zwrot podatku przysługuje nie tylko za pracę wykonaną w ubiegłym roku, ale nawet do 4 lat wstecz. Ile się czeka na zwrot podatku? Cała procedura zwrotu podatku trwa średnio od trzech miesięcy do pół roku. Czas oczekiwania często zależy od tego, w jaki sposób przygotujesz wszystkie wnioski i dokumenty. Możliwość zwrotu uzależniona jest również od prawa podatkowego w danym kraju i wysokości kwot zwolnionych od opodatkowania.
pomoc@pitax.pl