Spis treści
W Belgii osoby przebywające dłużej niż 8 dni podlegają obowiązkowi zgłoszenia się do urzędu gminy w celu zameldowania się. Jeśli przebywają w Belgii dłużej niż 3 miesiące, otrzymują belgijski numer identyfikacyjny – odpowiednik polskiego numeru PESEL i otrzymują w ten sposób status rezydenta Belgii, co ma istotne znaczenie dla celów podatkowych.
Takie osoby - rezydenci w Belgii - mają nieograniczony obowiązek podatkowy, tzn. że są zobowiązane do wykazywania w zeznaniu podatkowym wszystkich dochodów niezależnie od tego, w którym kraju zostały one osiągnięte.
Osoby mające członków rodziny za granicą w zasadzie są rozliczane w Belgii jako osoby samotne, ponieważ pozostają w separacji ze swoim współmałżonkiem, który mieszka w innym kraju. Jeśli dzieci i współmałżonek podatnika nie mieszkają w Belgii, belgijski fiskus, zgodnie z belgijską ordynacją podatkową, nie uznaje wykazanych w zeznaniu podatnika członków rodziny. Podatnik nie może korzystać z ulg podatkowych na rodzinę. Jeśli jednak centrum życiowe podatnika pozostaje w kraju pochodzenia, może on ubiegać się o opodatkowanie jako nierezydent i wówczas może być rozliczony wraz ze swoim współmałżonkiem i dziećmi w kraju pochodzenia, a w Belgii będzie miał ograniczony obowiązek podatkowy i będzie rozliczał się jedynie z dochodów osiągniętych na terenie Belgii.
Status fiskalny podatnika zależy od kilku czynników i jest ustalany indywidualnie przez urząd skarbowy. Ze względu na różne interpretacje wewnętrznych przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustalenie właściwego statusu fiskalnego bywa bardzo trudne. W celu ustalenia statusu podatkowego należy złożyć wniosek, pismo lub odwołanie do swojego urzędu skarbowego.
Unikanie podwójnego opodatkowania
W relacjach między Polską a Belgią obowiązuje Konwencja między Rzeczypospolitą Polską a Królestwem Belgii ws. unikania podwójnego opodatkowania oraz zapobiegania oszustwom podatkowym i uchylania się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku z 20.08.2001 r. opublikowana w Polsce (Dz.U. z 2004 r. nr 211 poz. 2139) oraz w Belgii (Moniteur Belge z 27.04.2004 r., nr 2004015054).
Polsko-belgijska Konwencja o unikaniu podwójnego opodatkowania dotyczy podatków od dochodu majątku bez względu na sposób ich poboru oraz podatków płaconych zarówno w Belgii, jak i w Polsce. W Belgii obejmuje ona: podatek dochodowy od osób fizycznych, podatek dochodowy od spółek, podatek dochodowy od osób prawnych oraz podatek od dochodów nie-rezydentów. Konwencja dotyczy sytuacji, w których podatnik, oprócz podlegających opodatkowaniu dochodów uzyskanych np. w Polsce, uzyskuje również dochody ze źródeł położonych w Belgii. W Konwencji między Polską i Belgią do eliminacji podwójnego opodatkowania zastosowano metodę proporcjonalnego odliczenia. Polega ona na tym, że dochód uzyskany za granicą (tj. w Belgii) jest opodatkowany w Polsce, ale od należnego podatku odlicza się podatek zapłacony za granicą. Odliczenie to jest możliwe tylko do wysokości podatku przypadającego proporcjonalnie na dochód uzyskany w Belgii.
Zgodnie z umową o unikaniu podwójnego opodatkowania ta sama osoba nie może być rezydentem do celów podatkowych w dwóch krajach jednocześnie. Jeśli np. w Polsce urząd skarbowy ustali, że dana osoba jest rezydentem do celów podatkowych w Polsce, to automatycznie jest ona nierezydentem do celów podatkowych w Belgii. Belgijski urząd skarbowy musi traktować taką osobę jako nierezydenta do celów podatkowych w Belgii. Jeśli dana osoba zameldowana była lub przebywała na terenie Belgii faktycznie krócej niż 183 dni w danym roku podatkowym oraz roku poprzedzającym dany roku podatkowy i na terenie Belgii nie posiada ośrodka interesów życiowych, wtedy nie podlega obowiązkowi podatkowemu w podatku dochodowym. W takiej sytuacji są pracownicy przebywający na terenie Belgii tymczasowo, oddelegowani do Belgii, zatrudnieni u pracodawcy belgijskiego, ale zameldowani na stałe np. w Polsce, jeśli rodzina (współmałżonek, dzieci), majątek oraz ośrodek interesów ekonomicznych nadal mieści się w Polsce.
W polskim rozliczeniu rocznym pit (osoby uzyskujące dochody z zagranicy, ze stosunku pracy, składają zeznanie PIT-36, a dodatkowo formularz PIT/ZG) – oprócz ewentualnych dochodów osiągniętych w Polsce – podatnik również będzie musiał wykazać dochody osiągnięte w Belgii, ale nie będą one opodatkowane w Polsce. Jednak biorąc pod uwagę metodę proporcjonalnego odliczenia podatku może okazać się, że w Polsce podatnik będzie musiał dopłacić część podatku dochodowego, która nie została odprowadzona w Belgii.
Rezydent do celów podatkowych w Belgii
Jeśli polski fiskus uzna, że podatnik jest nierezydentem do celów podatkowych w Polsce, wówczas jest automatycznie rezydentem do celów podatkowych w Belgii. W takiej sytuacji w Belgii będzie musiał wykazywać wszystkie dochody, niezależnie od tego, w którym kraju je uzyskał. W Polsce natomiast będzie miał obowiązek rozliczania się jedynie z dochodów osiągniętych w Polsce
Uwaga: w styczniu 2015 r. w życie weszła ustawa umożliwiająca prezydentowi podpisanie protokołu zmieniającego polsko-belgijską umowę ws. unikania podwójnego opodatkowania. Ogólną metodą, stosowaną względem dochodów osiąganych przez Polaków (polskich rezydentów) na terenie Belgii, stanie się metoda wyłączenia z progresją. W protokole przewidziano również kilka zmian dotyczących stawek opodatkowania. Wprowadzona zostanie m.in. jednolita (10 proc.) stawka opodatkowania dywidend u źródła. Obecnie wynosi ona 5 lub 15 proc. Zniesiony ma być także wymóg rezydencji w obszarze opodatkowania emerytur i innych podobnego rodzaju świadczeń. Protokół umożliwi ponadto szeroką wymianę informacji podatkowych między Polską i Belgią. Umowa zacznie obowiązywać po jej ratyfikacji przez obie strony i ma zastosowanie wobec dochodów ustalonych od dnia 1 stycznia 2016 r.
Więcej informacji na temat metod unikania podwójnego opodatkowania zastosowanych w umowach podpisanych przez Polskę z różnymi krajami należy szukać na stronach internetowych Ministerstwa Finansów.