Spis treści
W ubiegłym roku Minister Finansów zapowiedział wprowadzenie instytucji asystenta w urzędach skarbowych dla osób, które rozpoczynają działalność gospodarczą. Asystent będzie mógł też pomagać podatnikom już prowadzącym firmę, jeżeli sobie nie radzą z obowiązkami wobec państwa.
Wsparcie dla przedsiębiorców w urzędzie
Projekt ustawy o Administracji Podatkowej wydany przez Ministerstwo Finansów przewiduje zmianę zasady funkcjonowania urzędów skarbowych oraz obsługi podatników w urzędach. Jej wejście w życie ma wiązać się ze sporymi udogodnieniami dla podatników. Zgodnie z projektem, nowe przepisy mają wejść w życie od 1 stycznia 2016 r. (z wyjątkiem zmian dotyczących wprowadzenia Bazy Wiedzy Administracji Podatkowej oraz portalu podatkowego, które mają zacząć obowiązywać już od września 2015 roku) i zastąpić ustawę o urzędach i izbach skarbowych z 1996 roku.
Od 2016 r. w urzędzie skarbowym będzie można nie tylko rozliczyć podatki oraz otrzymać konieczne zaświadczenia, ale także zarejestrować firmę i złożyć dokumenty do ZUS – wynika z projektu ustawy. Do urzędu skarbowego będzie można także pójść w sprawie rozliczeń akcyzowych oraz płatności związanych z tym podatkiem. Wszystkie dokumenty oraz wpłaty zostaną następnie przekazane do właściwych urzędów celnych. Asystent pomoże także w nabyciu podstawowych informacji, jak aktualne progi podatkowe oraz sumy odliczeń z tytułu kwoty wolnej od podatku i innych wszkaźników.
Jedną z nowości, jakie resort finansów zamierza tą ustawą wprowadzić jest nowa funkcja - asystent podatnika - osoba, która będzie wspierać firmę w urzędzie skarbowym. "Instytucja ta dedykowana jest podatnikom, którzy rozpoczynają prowadzenie działalności gospodarczej i w związku z tym mogą mieć pewne trudności w rozumieniu, czy też stosowaniu przepisów prawa podatkowego." A polskie prawo podatkowe nie jest proste. W organach podatkowych działają już tzw. sale obsługi podatnika, gdzie przedsiębiorcy mogą uzyskać ogólne, niewiążące informacje z zakresu prawa podatkowego czy dotyczące rejestracji firmy. Instytucja asystenta podatnika nie jest jakąś nowością na skalę światową. W szeregu innych krajów taka instytucja już funkcjonuje. Użyteczność asystenta zależy od jego szczegółowych kompetencji.
Na wniosek mikroprzedsiębiorców
Asystent przydzielany będzie do pomocy w sprawach podatkowych początkującym mikroprzedsiębiorcom na ich wniosek. Jego rolą będzie udzielanie informacji o obowiązkach podatkowych, informacji o sprawach załatwianych w innych organach podatkowych oraz w ZUS. Zadaniem asystentów będzie pomaganie przedsiębiorcom o krótkim stażu np. przy wyborze sposobu opodatkowania (Podatek liniowy lub inne) oraz przy wypełnianiu deklaracji i rozliczeniach (w tym rozliczenia PIT), przypominanie o terminach płatności, udzielanie pomocy w indywidualnych sprawach podatnika, w tym dotyczących sposobu opodatkowania, zasadach korzystania z ulg w spłacie zobowiązań podatkowych. Jak wynika z projektu, asystenci maja utrzymywać kontakt z przedsiębiorcą, doradzać mu, reagować nie tylko na prośby kierowane do nich przez przedsiębiorcę, ale też sami będa inicjować kontakt z prowadzącymi działalność gospodarczą, którzy są pod ich opieką.
Jednocześnie w projekcie ustawy zastrzeżone jest m.in., że w zakresie pomocy ze strony takiego asystenta nie będzie, na przykład, sporządzania pism, czy opinii oraz wypełniania deklaracji PIT 28, PIT 36 i PIT 36L.
Dotychczas pomocą służył przedsiębiorcy dobry księgowy lub doradca podatkowy, który obliczał podatek, uwzględniał w wyliczeniach przewidziane prawem ulgi, wypełniał za przedsiębiorcę wszelkie deklaracje i wysyłał w terminie do urzędu skarbowego, czy ZUS-u, przypominał o terminach płatności składek i podatków oraz podawał informację, gdzie i ile trzeba zapłacić. Również dobry księgowy lub doradca podatkowy doradzał, co zrobić, aby podatków płacić jak najmniej.
Czy pomoc asystenta będzie lepsza od pomocy księgowego, czy doradcy podatkowego? Asystent podatnika może poradzić jak poruszać się w gąszczu przepisów podatkowych i w odróżnieniu od księgowego, czy doradcy podatkowego, zrobi to „za darmo” (tzn. nie płaci mu bezpośrednio przedsiębiorca, jest pracownikiem urzędu skarbowego). Problem rodzi się w momencie odpowiedzialności podatnika przed fiskusem. Na kogo spadnie odpowiedzialność za ewentualne błędy, które byłyby wynikiem takich porad asystenta? Z opinią asystenta podatnika może nie zgodzić się naczelnik urzędu skarbowego, dyrektor izby skarbowej, sąd administracyjny. Czy w takim razie pomoc (porada) asystenta daje gwarancję, że nie spotkają przedsiębiorcy ze strony fiskusa, żadne niespodzianki i negatywne konsekwencje? Otóż nie. Jesli ustawodawca nie da stuprocentowej gwarancji, że postąpienie zgodnie ze wskazaniami asystenta podatnika daje przedsiębiorcy całkowitą pewność, że jego postępowanie nie zostanie uznane za nieprawidłowe, instytucja asystenta podatnika wydaje się mało użyteczna.
Przedsiębiorcy, którzy będą chcieli skorzystać z pomocy asystenta, będą musieli złożyć odpowiedni wniosek w urzędzie skarbowym. Wtedy, w ciągu 3 dni, naczelnik wyznaczy odpowiedniego urzędnika. Prawo do korzystania z jego pomocy będą miały tylko te osoby, które prowadzą działalność gospodarczą krócej niż 18 miesięcy. Z pomocy asystenta będzie można korzystać maksymalnie przez 18 miesiW projekcie ustawy o Administracji Podatkowej minister finansów przewidział też możliwość rozszerzenia zakresu działalności asystentów podatnika. Po wydaniu odpowiedniego rozporządzenia z pomocy asystentów będą mogły skorzystać także inne niż przedsiębiorcy grupy osób.
Prace nad powyższą ustawą trwają.