Spis treści
- Zakres stosowania rozporządzenia
- Wysokość świadczenia od dnia 16 marca 2022 r.
- Zmienna wysokość świadczenia
- Jak długo będzie wypłacane świadczenie?
- Sposób ubiegania się o świadczenie oraz jego wypłata
- Opodatkowanie świadczenia
Zakres stosowania rozporządzenia
W dniu 15 marca 2022 r. przyjęte zostało rozporządzenie w sprawie maksymalnej wysokości świadczenia pieniężnego przysługującego z tytułu zapewnienia zakwaterowania i wyżywienia obywatelom Ukrainy oraz warunków przyznawania tego świadczenia i przedłużania jego wypłaty.
Świadczenie regulowane przez treść rozporządzenia jest wypłacane z tytułu zapewnienia zakwaterowania i wyżywienia obywatelom Ukrainy, którzy przybyli na teren Rzeczypospolitej Polskiej bezpośrednio z okupowanej ojczyzny.
Wysokość świadczenia od dnia 16 marca 2022 r.
Zgodnie z zapowiedziami rządu wysokość świadczenia przysługującego osobie zapewniającej zakwaterowanie oraz wyżywienie uchodźcom z Ukrainy wynosi 40 zł za osobę dziennie.
Wyżej podana wysokość świadczenia może ulec podwyższeniu jeżeli została zapewniona pomoc obywatelom Ukrainy uciekającym bezpośrednio z terytorium ich ojczyzny:
- przed dniem wejścia w życie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy – 12 marca 2022 roku;
- gdy podmiotem zapewniającym zakwaterowanie i wyżywienie obywatelom Ukrainy jest jednostka organizacyjna, osoba prawna albo przedsiębiorca.
W obliczu spełnienia obu z wyżej wyszczególnionych warunków, wojewoda może ustalić wysokość dziennego świadczenia w kwocie wyższej aniżeli 40 zł.
Zmienna wysokość świadczenia
Do 15 marca 2022 roku wysokość świadczenia przysługującego osobom zapewniających dach nad głową wraz z posiłkami dla naszych wschodnich sąsiadów – nie była jednoznacznie ustalona. Sposób skonstruowania przepisów został przyjęty w taki sposób, że Ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy reguluje wszelkie kwestie dotyczące świadczenia pieniężnego z tytułu zapewnienia zakwaterowania i wyżywienia obywatelom Ukrainy, z wyjątkiem:
- maksymalnej wysokości świadczenia pieniężnego,
- warunki jego przyznawania i przedłużania jego wypłaty.
Wyżej wyszczególnione składniki ustalane są w oparciu o:
- liczbę obywateli Ukrainy napływających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
- sytuację ludności cywilnej i perspektywy zakończenia działań wojennych na terytorium Ukrainy
- względy humanitarne,
- aktualną sytuację budżetu państwa i stan finansów publicznych.
Konstrukcja legislacyjna przyjętych rozwiązań prowadzi do wniosku, że wysokość świadczenia może ulec w przyszłości podwyższeniu, obniżeniu a nawet jego likwidacji w zależności od bieżących czynników wskazanych powyżej.
Jak długo będzie wypłacane świadczenie?
Jak wskazywaliśmy w artykule Legalizacja pobytu uchodźców z Ukrainy w Polsce początkowo przewidziano, iż świadczenia z tytułu zagwarantowania zakwaterowania oraz wyżywienia uchodźcom z Ukrainy przysługiwać będą na okres nie dłuższy niż 60 dni. Zasygnalizowana długość wypłaty środków za zapewnienie pomocy nie uległa zmianie w związku z wydanym rozporządzeniem Rady Ministrów, jednakże zostało dodane wskazanie, że w szczególnie uzasadnionych przypadkach okres jego wypłaty może ulec wydłużeniu, o czym decyduje wojewoda. Omawiany akt wykonawczy nie daje jednak jakichkolwiek wskazówek co do tego jakie sytuacje należy uznawać za uzasadnione. Oznacza to, że każdy z przypadków będzie rozstrzygany indywidualnie.
Sposób ubiegania się o świadczenie oraz jego wypłata
Należy wskazać, iż świadczenie jest wypłacane z dołu oraz na wniosek osoby sprawującej pomoc dla obywateli Ukrainy. Wniosek należy złoży we właściwym urzędzie gminy, gdzie zostanie rozpatrzony w terminie miesiąca od dnia jego skutecznego doręczenia. Należy również liczyć się z tym, że przyznanie świadczenia może zostać uzależnione od wyników kontroli przeprowadzanej przez pracowników urzędu gminy, do którego kierowany był wniosek.
Wniosek powinien zawierać szereg szczegółowych informacji dotyczących pobytu uciekających przed wojną Ukraińców, w tym w szczególności:
- imię i nazwisko albo nazwę wnioskującego;
- PESEL lub NIP wnioskującego;
- wskazanie okresu w jakim odbywało się zakwaterowanie, oraz liczby osób objętych pomocą;
- imię i nazwisko osoby przyjętej do zakwaterowania i PESEL (zgodnie ze specustawą uchodźcom z Ukrainy będą nadawane specjalne nr PESEL);
- oświadczenie składającego wniosek o zapewnieniu zakwaterowania i wyżywienia;
- nr rachunku płatniczego, na który wypłacane będzie świadczenie;
- oświadczenie składającego wniosek pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń, że dane zawarte we wniosku są prawdziwe;
- adres miejsca pobytu osób przyjętych na zakwaterowanie;
- adres poczty elektronicznej i numer telefonu składającego wniosek;
- oświadczenie, że za osobę przyjętą do zakwaterowania na wskazany okres nie wypłacono już świadczenia;
- oświadczenie podmiotu składającego wniosek, że za okres sprawowania opieki nad obywatelami Ukrainy nie otrzymano dodatkowego wynagrodzenia, w tym za wynajem.
Niezgodność wyżej podanych informacji z rzeczywistym stanem zakwaterowania oraz wyżywania danej liczby uchodźców może skutkować pociągnięciem do odpowiedzialności karnej oraz brakiem przyznania świadczenia pieniężnego, o które ubiega się wnioskujący.
Opodatkowanie świadczenia
Niezależnie od rodzaju podmiotu zapewniającego opiekę nad uchodźcami z Ukrainy - osoba fizyczna oraz prawna - świadczenia przekazane z tego tytułu nie podlegają opodatkowaniu. Zgodnie z ustawą o ochronie obywateli Ukrainy przekazywane wypłaty na rzecz zapewniających zakwaterowanie oraz wyżywienie podlegają zwolnieniu na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych oraz prawnych.