Spis treści
- Kiedy powstaje nadpłata?
- Jak obliczyć odsetki podatkowe od nadpłaty podatku?
- Wskaźnik obowiązujący przy zaległościach składkowych
Kiedy powstaje nadpłata?
Na próżno szukać definicji nadpłaty sformułowanej w przepisach ustaw podatkowych. Jej znaczenie zostało wyjaśnione w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (dalej również: OP) poprzez wyliczenie kwot, które zawierają się w tym pojęciu. W świetle art. 72 § 1 OP za nadpłatę uważa się wartość:
- Nadpłaconego lub nienależnie zapłaconego podatku – z podatkiem nadpłaconym mamy do czynienia w sytuacji, gdy wartość wpłaty uiszczonej z tego tytułu przewyższa kwotę należności, która wynika z ustawy lub decyzji podatkowej. Z kolei o nienależnie zapłaconym podatku mówimy, jeśli dochodzi do uiszczenia płatności na poczet nieistniejącego zobowiązania (np. doszło do jego przedawnienia bądź wygaśnięcia). Stan nadpłaty w przypadku nadpłaconego lub nienależnie zapłaconego podatku występuje również w przypadku poboru daniny przez płatnika.
- Zobowiązania podatkowego zapłaconego przez płatnika lub inkasenta – ma to zastosowanie do małej liczby przypadków – jeśli doszło do wydania decyzji o odpowiedzialności podatkowej płatnika lub inkasenta, z której wynikało, że zobowiązanie określono nienależnie, lub w wysokości większej od należnej, to mamy do czynienia z nadpłatą podatku.
- Zobowiązania zapłaconego przez osobę trzecią lub spadkobiercę – jeżeli w decyzji o ich odpowiedzialności podatkowej lub decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego spadkodawcy określono je nienależnie lub w wysokości większej od należnej, to przysługuje zwrot uiszczonej kwoty.
Na równi ze stanem nadpłaty traktuje się również:
- wpłaty zaliczone na poczet odsetek jako nadpłata,
- nienależnie zapłacone należności w oparciu o wadliwie wydane decyzje na podstawie art. 52 OP (określające zwrot nienależnych otrzymanych nadpłat i zwrotów podatków) oraz art. 52a OP (określające wysokość wynagrodzeń płatników i inkasentów otrzymanych nienależnie lub w wysokości większej od należnych),
- opłatę prolongacyjną, która została nienależnie opłacona,
- nienależnie uiszczone odsetki za zwłokę od zaliczek na podatek.
Jak obliczyć odsetki podatkowe od nadpłaty podatku?
Należy zaznaczyć, iż odsetki od oczekiwanego zwrotu podatku przysługują tylko w razie opieszałości organu podatkowego. W sytuacji, gdy zwrot nadpłaty podatku dokonywany jest terminowo bądź opóźnienie wynika z działań podatnika – odsetki nie będą naliczane. Metodyka ich ustalania jest zbieżna z obowiązującą przy wystąpieniu zaległości podatkowej. Oznacza to, że wysokość odsetek od oczekiwanego zwrotu podatku należy ustalić za pomocą wzoru ukształtowanego treścią art. 56 § 1 OP:
200%x + 2%, gdzie
x = podstawowa stopa oprocentowania kredytu lombardowego ustalanej przez Narodowy Bank Polski (dalej również: NBP).
W związku z ostatnią podwyżką wszystkich stóp procentowych przez Radę Polityki Pieniężnej przy NBP, wartość podstawowej stawki oprocentowania kredytu lombardowego (oznaczona w powyższym wzorze jako „x”) wynosi 5,75%.
Mając na uwadze aktualną wysokość stopy lombardowej, podstawowa wysokość oprocentowania nadpłaty wynosi:
200% (5,75) + 2% = 13,5%.
Wyróżniamy również inne stawki odsetek podatkowych, które także są uzależnione od wysokości wskaźnika kredytu lombardowego ustalanego przez NBP:
Obniżona stawka 6,75% (50% podstawowego oprocentowania zaległości/nadpłaty podatkowej), która jest właściwa również w przypadku opłaty prolongacyjnej,
Podwyższona stawka 20,25% (150% podstawowego oprocentowania zaległości/nadpłaty podatkowej).
Wskaźnik obowiązujący przy zaległościach składkowych
Wyższa wartość stóp procentowych wywarła wpływ również na inne daniny publicznoprawne – np. na kwotę zaległości w zapłacie składek na ubezpieczenia społeczne oraz składki zdrowotnej. Otóż podstawowe oprocentowanie zaległości oraz nadpłaty podatkowej jest stosowane także dla zaległości wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Osoby nieopłacające w terminie należności ubezpieczeniowych narażają się na obowiązek uiszczenia odsetek w stawce 13,5% od wartości zaległych składek.
Co do zasady odsetki podatkowe naliczane są każdego dnia aż do momentu zwrotu nadpłaty. Odnosi się to również do zaliczenia nadwyżki uiszczonego podatku na poczet zaległych, bieżących lub przyszłych zobowiązań podatkowych.
pomoc@pitax.pl