Spis treści
- Podmioty uprawnione do skorzystania z pomocy
- Rodzaje świadczeń przysługujących Ukraińcom
- Niezbędny nr PESEL
Podmioty uprawnione do skorzystania z pomocy
Przepisy ustawy z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa zapewniają uchodźcom szereg świadczeń dla uchodźców z Ukrainy. Poniżej przedstawiamy wykaz świadczeń przysługujących uprawnionym obywatelom okupowanej ojczyzny.
Uprawnionymi do podejmowania aktywności zarobkowej na terytorium Polski są obywatele Ukrainy spełniający następujące warunki:
- W sposób legalny przedostał się na teren Rzeczypospolitej Polskiej w okresie od dnia 24 lutego 2022 r. – Specustawa stawia pewien rygor przedostania się obywatela Ukrainy na teren Polski. Dotyczy ona tych uchodźców z Ukrainy, którzy przybyli na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bezpośrednio z okupowanej ojczyzny w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa oraz obywateli Ukrainy posiadających Kartę Polaka, którzy wraz z najbliższą rodziną z powodu tych działań wojennych przybyli na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
- Jest obywatelem Ukrainy przebywającym legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
W tym miejscu wskazania wymaga, że specustawa z dnia 12 marca 2022 r. z obywatelem Ukrainy utożsamia również nieposiadającego obywatelstwa jego ukraińskiego małżonka. Ważne jest jednak, aby przybył on na terytorium Polski bezpośrednio z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa.
Rodzaje świadczeń przysługujących Ukraińcom
Wśród świadczeń przysługujących obywatelom Ukrainy spełniającym ww. warunki zaliczyć należy:
Świadczenia rodzinne – świadczenia przysługujące na podstawie ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych. Wśród nich zaliczyć należy m.in. świadczenia opiekuńcze, tj.:
- Świadczenie pielęgnacyjne – w wysokości 2119 zł miesięcznie,
- Zasiłek pielęgnacyjny – w wysokości 215,84 zł miesięcznie,
- Specjalny zasiłek opiekuńczy – 620 zł miesięcznie.
Ponadto rodziny, w których dochód jest niższy niż 1922 zł miesięcznie na jednego jej członka, uzyskają wsparcie pod postacią 1000 zł z tytułu urodzenia się dziecka. Świadczenie jest wypłacane jednorazowo.
Świadczenie wychowawcze 500+ – świadczenie przysługujące na podstawie ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, jeżeli zamieszkuje z dziećmi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Świadczeniem wychowawczym jest 500 zł na każde dziecko (wypłacane w ramach realizacji programu 500+). Jest to świadczenie przysługujące niezależnie od dochodów osiąganych przez rodziców.
Świadczenie w ramach programu „Dobry start” – świadczenie przysługujące na podstawie przepisów wydanych w oparciu o art. 187a ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, jeżeli obywatel Ukrainy zamieszkuje z dziećmi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Świadczenie to wynosi 300 zł i jest przyznawane dzieciom, ilekroć rozpoczynają rok szkolny. Jest to wsparcie finansowe, które przysługuje niezależnie od wysokości dochodów osiąganych przez rodziców. Świadczenie przyznawane jest rodzicom dzieci, które nie ukończyły 20. roku życia. Wyjątek stanowią tutaj opiekunowie dzieci niepełnosprawnych – w takim przypadku wypłata świadczenia następuje do ukończenia 24. roku życia dziecka.
Świadczenia z Rodzinnego Kapitału Opiekuńczego (RKO) – świadczenie przysługujące w oparciu o ustawę z dnia 17 listopada 2021 r. o rodzinnym kapitale opiekuńczym, jeżeli uprawniony Ukrainiec zamieszkuje z dziećmi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wypłata z Rodzinnego Kapitału Opiekuńczego obywatelom Ukrainy przebiega na analogicznych zasadach jak w odniesieniu do obywateli Polski. Wartość świadczenia nie przekracza kwoty 12 000 zł na jedno dziecko. Jest to jednak zasiłek przysługujący węższej grupie podmiotów, gdyż wypłacany jest rodzicom dzieci w wieku pomiędzy 12. a 35. miesiącem życia. Świadczenie przysługuje niezależnie od wysokości dochodów osiąganych przez opiekunów dziecka. Zbieżny z zasadami obowiązującymi dla obywateli Rzeczypospolitej Polskiej pozostaje również sposób wypłaty świadczenia. Wnioskodawca może dokonać wyboru, czy świadczenie o ww. wysokości będzie mu wypłacane po 500 zł miesięcznie przez dłuższy okres (dwuletni), czy otrzyma 1000 zł co miesiąc przez 12 miesięcy.
Dofinansowania obniżenia opłaty rodzica – są to dopłaty za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna, o którym mowa w art. 64c ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3, jeżeli obywatel Ukrainy zamieszkuje z dzieckiem na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej – odpowiednio na zasadach i w trybie określonych w tych przepisach, z wyłączeniem warunku posiadania karty pobytu z adnotacją „dostęp do rynku pracy".
Do tej kategorii świadczeń należy zaliczyć tzw. „dofinansowanie żłobkowe”. Jego wartość wynosi nie więcej aniżeli Do tej kategorii świadczeń należy zaliczyć tzw. „dofinansowanie żłobkowe”. Jego wartość wynosi nie więcej aniżeli 400 zł za pobyt dziecka w ww. ośrodkach i jest świadczeniem, które nie przysługuje beneficjentom wypłat z Rodzinnego Kapitału Opiekuńczego. za pobyt dziecka w ww. ośrodkach i jest świadczeniem, które nie przysługuje beneficjentom wypłat z Rodzinnego Kapitału Opiekuńczego.
Jednorazowe wsparcie finansowe – dla uprawnionych obywateli Ukrainy przysługuje pomoc w postaci jednorazowego świadczenia pieniężnego w wysokości 300 zł na osobę. Świadczenie można przeznaczyć na bieżące utrzymanie, w szczególności na pokrycie wydatków na żywność, odzież, obuwie, środki higieny osobistej oraz opłaty mieszkaniowe.
Niezbędny nr PESEL
Na koniec należy podkreślić, iż poza koniecznością spełnienia kryteriów podmiotowych przez obywateli Ukrainy, celem ubiegania się o pomoc socjalną powinni oni w pierwszej kolejności złożyć wniosek o nadanie nr PESEL. Zgodnie z uzasadnieniem do projektu ustawy oraz jej dalszymi regulacjami jest to rozwiązanie ukierunkowane na zapewnienie całościowego pakietu usług publicznych na rzecz Ukraińców. W tym celu przewidziano specjalny tryb uzyskania numeru PESEL, na wniosek zawierający katalog podstawowych danych. Jest to odformalizowana procedura umożliwiająca uzyskanie numeru PESEL bez konieczności wykazywania podstawy prawnej dla jego posiadania. Ponadto jest to rozwiązanie, które ma zagwarantować sprawną komunikację z administracją publiczną i zapewniać uzyskanie dostępu do profilu zaufanego przez uchodźców. W kontekście możliwości skorzystania z pomocy socjalnej zagwarantowanej specustawą nr PESEL pełni istotną funkcję umożliwiającą złożenie stosownych wniosków o jej przyznanie. Uzyskanie numeru PESEL przez obywateli Ukrainy nie wpłynie na kwestię uzyskania polskiego obywatelstwa.
pomoc@pitax.pl