Przegląd kluczowych rozwiązań rządowych w ramach ustaw składających się na tarczę antykryzysową – część 1

Spis treści

1. Zwolnienie ze składek ZUS dla płatników
2. Dopłaty do wynagrodzeń i składek ZUS w przypadku spadku obrotów w firmie
3. Możliwość uzyskania zwolnienia z podatku od nieruchomości
4. Przesunięcie konsekwencji z tytułu ulgi na złe długi w PIT
5. Jednorazowa pożyczka dla przedsiębiorców
6. Możliwość zaniechania stosowania zaliczek uproszczonych
7. Postojowe dla zleceniobiorców
8. Zwrot kosztów prowadzenia działalności gospodarczej osobom samozatrudnionym

Warto przeanalizować przedstawione poniżej najistotniejsze rozwiązania dla firm w ramach ustawy z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, oraz niektórych innych ustaw zwanej dalej ustawą o Covid-19, aby móc odpowiedzieć sobie na pytanie, z czego przedsiębiorca mógłby skorzystać w tej trudnej sytuacji.

Zwolnienie ze składek ZUS dla płatników

Do 30 czerwca 2020 r. przedsiębiorcy mogą składać wnioski o zwolnienie z opłacania składek ZUS za okres od marca do maja 2020 r.

Skorzystanie ze zwolnienia ze składek ZUS nie wymaga wykazania obniżenia przychodów z działalności gospodarczej.

O zwolnienie mogą ubiegać się:

• przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą przed dniem 1 lutym 2020 r. zgłaszający na dzień 29 lutego 2020 r. do ubezpieczeń społecznych mniej niż 10 osób (z przedsiębiorcą włącznie);
• osoby opłacające składki wyłącznie za siebie, prowadzący działalność gospodarczą (samozatrudnieni, wspólnicy spółek osobowych, wspólnik jednoosobowej spółki z o.o.) przed dniem 1 lutego 2020 r., których przychód z tej działalności osiągnięty w miesiącu poprzednim niż miesiąc złożenia wniosku był niższy niż przeciętne wynagrodzenie miesięczne ogłoszone przez GUS z poprzedniego kwartału – około 15.600 zł.

Składki objęte zwolnieniem to wszystkie składki na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, fundusz pracy, fundusz gwarantowanych świadczeń pracowniczych, FEP oraz fundusz solidarnościowy.

Składki ZUS umorzone w części przypadającej na pracodawcę nie będą niestety stanowiły kosztów uzyskania przychodu. Z kolei składki ZUS zawarte w wynagrodzeniach brutto (składki ZUS ubezpieczonych) mogą zostać ujęte, jako koszty uzyskania przychodu.

Warto zaznaczyć, iż w maju 2020 r. płatnicy składek mogą przesunąć wypłatę wynagrodzeń na koniec tego miesiąca, co umożliwi w rezultacie uzyskanie zwolnienia ze składek ZUS za 4 miesiące.

Dopłaty do wynagrodzeń i składek ZUS w przypadku spadku obrotów w firmie

Nowa ustawa z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, oraz niektórych innych ustaw zwana dalej ustawą o Covid-19 przewiduje, jako jedno z palety rozwiązań kryzysowych dla pracodawców dopłaty do wynagrodzeń i składek ZUS.

Wypłata świadczenia realizowana jest przez powiatowy urząd pracy właściwy ze względu na miejsce prowadzenia działalności gospodarczej przedsiębiorcy. Stroną umowy jest w tym wypadku starosta. Jest to istotne o tyle, iż występuje jeszcze inne dofinansowanie wynagrodzeń i składek ZUS realizowane przez wojewódzkie urzędu pracy.

Płatnicy składek zatrudniający osoby na umowę o pracę oraz zleceniobiorców lub osoby wykonujące usługi na podstawie umowy o świadczenie usług mogą starać się o dopłaty do wynagrodzeń i do składek ZUS od tych wynagrodzeń.

Dopłaty przeznaczone są dla mikroprzedsiębiorców, małych przedsiębiorców oraz średnich przedsiębiorców, u których nastąpił spadek obrotów w związku z rozprzestrzeniającą się pandemią Covid-19.

Podstawowymi warunkami ubiegania się o powyższe dopłaty są: brak powodów do ogłoszenia upadłości ubiegającego się podmiotu oraz brak zaległości w składkach ZUS do końca 3 kwartału 2020 r.

Spadek obrotów zgodnie z art. 15zzb. ust. 3 ustawy o Covid-19 prawodawca określa, jako obniżka ilościowa lub wartościowa sprzedaży towarów, lub usług liczona jako stosunek łącznych obrotów w ciągu dowolnie wskazanych 2 kolejnych miesięcy kalendarzowych, przypadających w okresie po dniu 1 stycznia 2020 r. do dnia poprzedzającego dzień złożenia wniosku o przyznanie dofinansowania, w porównaniu do łącznych obrotów z analogicznych 2 kolejnych miesięcy kalendarzowych roku poprzedniego.

Przy czym za miesiąc prawodawca uznaje także 30 kolejnych dni, a zatem dwa miesiące można przeliczyć np. od 15 stycznia do 14 marca.

Wysokość dofinansowania ustawodawca w tym wypadku uzależnia od spadku obrotów. W art. 15zzb. ust. 4 ustawy o Covid-19 wysokość świadczenia określana będzie w przypadku spadku obrotów o:

• co najmniej 30% – może być przyznane w wysokości nieprzekraczającej kwoty stanowiącej sumę 50% wynagrodzeń poszczególnych pracowników objętych wnioskiem o dofinansowanie + składki ZUS od tych wynagrodzeń, nie więcej jednak niż 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę + składki ZUS;
• co najmniej 50% – może być przyznane w wysokości nieprzekraczającej kwoty stanowiącej sumę 70% wynagrodzeń poszczególnych pracowników objętych wnioskiem o dofinansowanie + składki ZUS od tych wynagrodzeń, jednak nie więcej niż 70% kwoty minimalnego wynagrodzenia + składki ZUS;
• co najmniej 80% – może być przyznane w wysokości nieprzekraczającej kwoty stanowiącej sumę 90% wynagrodzeń poszczególnych pracowników objętych wnioskiem o dofinansowanie + składki ZUS od tych wynagrodzeń, nie więcej jednak niż 90% kwoty minimalnego wynagrodzenia + składki ZUS.

Wnioski należy składać do powiatowego urzędu pracy w ciągu 14 dni, licząc od dnia ogłoszenia naboru na stronach urzędu. Wniosek jak na chwilę obecną występują w formie PDF do ręcznego wypełnienia.

Powyższe dofinansowanie urząd wypłaca w okresach miesięcznych, po złożeniu przez przedsiębiorcę oświadczenia o prowadzeniu działalności w danym miesiącu, za który dofinansowanie jest wypłacane.

Świadczenie przyznawane jest na okres 3 miesięcy. Jeżeli okres pandemii będzie się przedłużał, ustawodawca może przedłużyć okres pobierania świadczenia.

Bardzo ważne jest, iż w okresie pobierania świadczenia, ale i po tym okresie przez taki sam okres jak czas pobierania świadczenia przedsiębiorca jest zobligowany do prowadzenia działalności gospodarczej utrzymania stanu zatrudnienia pracowników objętych dofinansowaniem.

W razie niedotrzymania warunków utrzymania zatrudnienia przedsiębiorca musi zwrócić kwotę dofinansowania w kwocie proporcjonalnej do okresu od dnia zwolnienia pracownika do końca okresu dofinansowania w ciągu 30 dni od dnia otrzymania decyzji.

Możliwość uzyskania zwolnienia z podatku od nieruchomości

Prawodawca wyposażył samorządy        w narzędzia pozwalające na wprowadzenie preferencji podatkowym wobec firm, które znalazły się w trudnej sytuacji finansowej.

Jednym z tych narzędzi jest ustanowienie zwolnienia z opłacania podatku od nieruchomości za część roku 2020. Podmiotami uprawnionymi do otrzymania zwolnienia będą podmioty podlegające podatkowi od nieruchomości, u których nastąpiło pogorszenie płynności finansowej w związku z rozprzestrzeniającą się pandemią Covid-19.

Drugie z tych narzędzi to przedłużenie terminu wymagalności podatku od nieruchomości w przypadku płatności w ratach najdalej do 30 września 2020 r. przedsiębiorcom, u których wystąpiło pogorszenie płynności finansowej w związku z rozprzestrzeniającą się pandemią Covid-19.

Przesunięcie konsekwencji z tytułu ulgi na złe długi w PIT

Kolejną propozycją prawodawcy celem przeciwdziałania negatywnym skutkom gospodarczym z powodu rozszerzającej się pandemii Covid-19 jest zawieszenie w 2020 r. obowiązku zwiększania podstawy opodatkowania o niezapłacone faktury, jeżeli upłynęło 90 dni, licząc od upływu terminu płatności na fakturze.

Powyższe rozwiązanie spowoduje, iż dłużnicy nie będą mieli obowiązku pomniejszyć swoje koszty uzyskania przychodu (powiększając tym samym zobowiązanie w podatku dochodowym) do końca 2020 r. Jednak dotyczyć to będzie tych podatników, których sytuacja finansowa w prowadzonej działalności gospodarczej w związku z pandemią Covid-19 uległa znacznemu pogorszeniu.

Drugą przesłanką w tym wypadku będzie osiągnięcie w danym okresie rozliczeniowym roku 2020 przychodów mniejszych niż 50% w porównaniu do tego samego okresu roku poprzedniego (2019).

Należy jednak podkreślić, iż nie wszyscy dłużnicy skorzystają z omawianej preferencji. Podatnicy, którzy rozpoczęli działalność gospodarczą w 2020 r. albo w 4 kwartale 2019 r. (nie osiągnęli żadnych przychodów) nie będą mogli skorzystać z pomięcia pomniejszenia kosztu stanowiącego niezapłacony dług powyżej 90 dni w 2020 r. Także podatnicy stosujący kartę podatkową jako formę opodatkowania swojej działalności, również nie wykorzystają tego typu narzędzi.

Jednorazowa pożyczka dla przedsiębiorców

W ustawie z 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, oraz niektórych innych ustaw zwaną dalej ustawą o przeciwdziałaniu Covid-19 wprowadzono możliwość ubiegania się do powiatowego urzędu pracy (według siedziby prowadzenia działalności firmy) o udzielenie jednorazowej, niskooprocentowanej pożyczki w kwocie maksymalnej 5.000 zł.

Skorzystać z tego rozwiązania będą mogli wyłącznie mikroprzedsiębiorcy, którzy w 2019 r. nie przekroczyli:

• średniego zatrudnienia w skali roku w liczbie 10 osób (pełne etaty);
• rocznych obrotów w kwocie 2.000.000 euro (sumy aktywów bilansu nie są większe aniżeli 2.000.000 euro).

Pożyczka ma być zwrotna maksymalnie w ciągu 12 miesięcy.

Co ciekawe pożyczka może podlegać umorzeniu, jeżeli podatnik w ciągu 3 miesięcy od dnia jej otrzymania nie zmniejszy wysokości zatrudnienia (pełne etaty) w odniesieniu stanu zatrudnienia zadeklarowanego na dzień 29 lutego 2020 r.

Wnioski należy składać do powiatowego urzędu pracy właściwego ze względu na miejsce prowadzenia działalności gospodarczej. Wnioski można składać pocztą, elektronicznie lub osobiście w skrzynce do tego przygotowanej przez urząd.

Elektronicznie wnioski można składać poprzez poniższą stronę:

https://www.praca.gov.pl/eurzad/index.eup?eform=PSZ-PKDG#page=formularz

Możliwość zaniechania stosowania zaliczek uproszczonych

Ustawodawca zaproponował przedsiębiorcom możliwość zaniechania stosowania płatności zaliczek uproszczonych.

Skorzystać z tej opcji będą mogli mali podatnicy w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz prawnych (PIT, CIT).

Fundamentalnym warunkiem skorzystania z zaniechania opłacania zaliczek uproszczonych na podatek dochodowy będzie pogorszenie sytuacji finansowej firmy z uwagi na panującą pandemię koronowirusa.

Rezygnacja z opłacania zaliczek uproszczonych będzie powodowała oczywiście powrót to ustalania zaliczek na podatek dochodowy na zasadach ogólnych.

Warto zaznaczyć, iż podatnik będzie mógł samodzielnie zainicjować stosowanie zaliczek na zasadach ogólnych. Dla organów skarbowych zmiana metody opłacania zaliczek będzie widoczna w złożonym przez podatnika zeznaniu rocznym.

Postojowe dla zleceniobiorców

W przypadku osób posiadających umowy cywilnoprawne, jeżeli na skutek oddziaływania pandemii koronowirusa nastąpił przestój w świadczeniu przez nich usług, to będą mogli ubiegać się o świadczenie tzw. postojowe. Istotnym przy tym jest, aby:

umowa była zawarta najpóźniej w dniu 1 lutego 2020 r.;

kwota wynagrodzenia wynosi minimum 50% minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w 2020 r. (1.300 zł).

Istotne jest, że gdy osoba świadcząca usługi na podstawie umowy cywilnoprawnej otrzyma inne świadczenie z ustaw tarczy antykryzysowej, to będzie mu przysługiwać wyłącznie jedno świadczenie.

Ponadto na etapie składania wniosków przez zleceniodawcę warto pamiętać, iż zleceniobiorca winien udokumentować wysokość swoich przychodów z miesiąca poprzedniego przed miesiącem złożenia wniosku oraz niepodleganie pod ubezpieczenia społeczne z innych tytułów.

Po złożeniu wniosku do ZUS i jego akceptacji osoba posiadająca umowę cywilnoprawną otrzyma świadczenie postojowe w kwocie 2.080 zł albo w faktycznej kwocie wynagrodzenia, jeżeli suma przychodów z wszystkich umów cywilnoprawnych z miesiąca poprzedzającego miesiąc złożenia wniosku opiewała na kwotę niższą niż 1.300zł.

Trzeba dodać także, iż świadczenie postojowe nie będzie podlegać opodatkowaniu oraz oskładkowaniu.

Zwrot kosztów prowadzenia działalności gospodarczej osobom samozatrudnionym

Przedsiębiorcy mogą ubiegać się do powiatowego urzędu pracy o świadczenie rekompensujące im zwrot kosztów prowadzonej działalności gospodarczej w czasie panującej pandemii Covid-19 w związku ze spadkiem obrotów firmy.

Spadek obrotów ustawodawca określa jako obniżka ilościowa lub wartościowa przychodów ze sprzedaży towarów i usług liczony, jako stosunek łącznych obrotów w ciągu dowolnie wskazanych 2 kolejnych miesięcy kalendarzowych, przypadających w okresie po dniu 1 stycznia 2020 r. do dnia poprzedzającego dzień złożenia wniosku o przyznanie dofinansowania, w porównaniu do łącznych obrotów z analogicznych 2 kolejnych miesięcy kalendarzowych roku poprzedniego.

Przy czym poprzez miesiąc prawodawca uznaje także 30 kolejnych dni, a zatem dwa miesiące można przeliczyć np. od 15 stycznia do 14 marca.

 Wysokość świadczenie wynosi:

• 1.300 zł, jeśli spadek obrotów wyniósł minimum 30%;
• 1.820 zł, jeśli spadek obrotów wyniósł minimum 50%;
• 2.340 zł, jeśli spadek obrotów wyniósł minimum 80%.

Wypłata świadczenia realizowana jest przez powiatowy urząd pracy właściwy ze względu na miejsce prowadzenia działalności gospodarczej przedsiębiorcy. Stroną umowy jest w tym wypadku starosta. Jest to istotne o tyle, iż występuje jeszcze inne dofinansowanie wynagrodzeń i składek ZUS realizowane przez wojewódzkie urzędu pracy.

Termin złożenia wniosku to 14 dni licząc od dnia od dnia ogłoszenia naboru przez dyrektora powiatowego urzędu pracy.

Powyższe dofinansowanie urząd wypłaca w okresach miesięcznych, po złożeniu przez przedsiębiorcę oświadczenia o prowadzeniu działalności w danym miesiącu, za który dofinansowanie jest wypłacane.

Świadczenie przyznawane jest na okres 3 miesięcy. Jeżeli okres pandemii będzie się przedłużał, ustawodawca może przedłużyć okres pobierania świadczenia.

Bardzo ważnym faktem jest, iż, w okresie pobierania świadczenia, ale i po tym okresie przez taki sam okres jak czas pobierania świadczenia przedsiębiorca jest zobligowany do prowadzenia działalności gospodarczej.

W razie niedotrzymania warunków prowadzenia działalności gospodarczej przez okres otrzymania świadczenia, przedsiębiorca jest zobowiązany zwrócić kwotę dofinansowania w kwocie przypadającej proporcjonalnie do okresu od dnia zamknięcia działalności gospodarczej w ciągu 30 dni od dnia otrzymania decyzji.