Przegląd kluczowych rozwiązań rządowych w ramach ustaw składających się na tarczę antykryzysową – część 2

Spis treści

1. Odroczenie lub rozłożenie na raty składek ZUS bez prolongaty
2. Na czym polega funkcjonowanie świadczenia postojowego dla przedsiębiorców
3. Dopłaty do wynagrodzeń i składek ZUS w okresie przestoju ekonomicznego lub obniżenia wymiaru czasu pracy
4. Funkcjonalność odliczenia straty podatkowej osiągniętej w 2020 r. w zeznaniu za rok 2019
5. Odliczenie darowizn przekazanych na przeciwdziałanie rozprzestrzeniającej się pandemii COVID-19
6. Dłuższy termin na złożenie zaświadczenia zawierającego konto kontrahenta spoza białej listy
7. Niektóre terminy trwających postępowań ulegną zawieszeniu

Z czego mogą skorzystać podatnicy? Na co należy uważać? Na te i wiele innych pytań opowiada poniższa publikacja.

Odroczenie lub rozłożenie na raty składek ZUS bez prolongaty

Płatnicy składek, którzy mają trudności w opłacaniu składek ZUS w związku z negatywnymi skutkami ekonomicznymi rozprzestrzeniającej się pandemii COVID-19 oprócz zwolnienia ze składek na 3 miesiące mogą ubiegać się o odroczenie terminu płatności lub rozłożenie ich na raty.

Preferencja dotyczy płatników składek, którzy zgłosili się do ubezpieczeń społecznych albo tylko do ubezpieczenia zdrowotnego.

Co bardzo ważne, skorzystanie z omawianej preferencji nie wyklucza możliwości wykorzystania pozostałych rodzajów dopłat w ramach rozwiązań ustaw obejmujących tarczę antykryzysową.

Bez znaczenia pozostaje w tym przypadku długość prowadzenia działalności gospodarczej czy liczba zatrudnionych osób. Nie ma też znaczenia jak wysokie się zobowiązania składkowe wobec ZUS.

Należy pamiętać jednak, iż odroczenie lub rozłożenie na raty składek ZUS odnosi się tylko do okresu od stycznia 2020 r. Tak, więc nie ma możliwości skorzystania z tego narzędzia w stosunku do okresów wcześniejszych.

Wniosek, który płatnik składek powinien złożyć do ZUS to formularz RDU, który można złożyć:

• za pomocą platformy PUE ZUS;
• za pomocą poczty polskiej;
• osobiście w skrzynce podawczej przygotowanej w oddziale ZUS.

W przypadku niejasności co do złożonego wniosku ZUS skontaktuje się płatnikiem składek celem ich wyjaśnienia. Dlatego tak ważne jest, aby płatnik w korespondencji z urzędami podawał zawsze aktualne dane kontaktowe.

Płatnik składek korzystając z odroczenia lub rozłożenia na raty płatności składek, powinien zwrócić uwagę na jeszcze jeden aspekt tej preferencji:

• jeśli wniosek zostanie złożony przed terminem płatności składek ZUS – płatnik nie poniesie żadnych kosztów;
• jeśli wniosek zostanie złożony po terminie płatności składek ZUS – ZUS doliczy odsetki za zwłokę, licząc od dnia następnego po dniu upływu terminu płatności do dnia złożenia wniosku.

Na czym polega funkcjonowanie świadczenia postojowego dla przedsiębiorców

Obywatele RP, a także osoby posiadające prawo czasowego lub stałego pobytu na terytorium RP prowadzące działalność gospodarczą mogą starać się o przyznanie tzw. świadczenia postojowego dla przedsiębiorców.

Świadczenie ma charakter jednorazowy i jest wypłacane przez ZUS. Podstawą przyznania świadczenia jest wystąpienie negatywnych skutków ekonomicznych w postaci przestoju w prowadzeniu działalności gospodarczej.

Zasady przyznania świadczenia reguluje art. 15zq ust. 4 ustawy o COVID-19, w którym prawodawca wskazuje, iż postojowe w kwocie 2 080 zł otrzyma osoba, która rozpoczęła prowadzenie działalności gospodarczej przed dniem 1 lutego 2020 r., a jednocześnie:

• nie zawiesiła prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej, a jej przychód z prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych uzyskany w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku o świadczenie postojowe był o co najmniej 15% niższy od przychodu uzyskanego w miesiącu poprzedzającym ten miesiąc i nie był wyższy od 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału – tj. kwoty 15 595,74 zł.
• zawiesiła prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej po dniu 31 stycznia 2020 r., a jej przychód z prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych uzyskany w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym został złożony wniosek o świadczenie postojowe, nie był wyższy od kwoty 15 595,74 zł.

Postojowe dla osoby prowadzącej działalność gospodarczą opodatkowaną kartą podatkową, która korzysta ze zwolnienia z podatku VAT, wyniesie 1 300 zł.

Wniosek RSP-D może zostać przekazany w terminie 3 miesięcy, licząc od ostatniego dnia ustanowionego ustawowo jako okres stanu pandemii:

• za pomocą platformy PUE ZUS;
• za pomocą poczty polskiej;
• osobiście w skrzynce podawczej przygotowanej w oddziale ZUS.

Dopłaty do wynagrodzeń i składek ZUS w okresie przestoju ekonomicznego lub obniżenia wymiaru czasu pracy

Nowa ustawa o COVID-19 przewiduje, jako jedno z palety rozwiązań kryzysowych dla pracodawców, dopłaty do wynagrodzeń i składek ZUS, gdzie stroną umowy jest dyrektor wojewódzkiego urzędu pracy. Jest to odmienne świadczenie od organizowanego przez powiatowe urzędy pracy.

Omawiane świadczenie polega na częściowych dopłatach do wynagrodzeń pracowników oraz do składek ZUS od tych wynagrodzeń.

Wypłata świadczenia realizowana jest przez wojewódzki urząd pracy właściwy ze względu na miejsce prowadzenia działalności gospodarczej przedsiębiorcy. Zatem stroną umowy jest w tym wypadku wojewoda. Jest to istotne o tyle, iż występuje jeszcze inne dofinansowanie wynagrodzeń i składek ZUS – realizowane przez powiatowe urzędu pracy.

Środki z tego programu można pozyskać na pracowników i zleceniobiorców realizujących pracę na podstawie (pracownicy nie mogą jednocześnie podlegać pod ubezpieczenia społeczne z innych tytułów):

• umowy o pracę;
• umowy o pracę nakładczą;
• umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług.

Beneficjentami dopłat do wynagrodzeń i składek ZUS od tych wynagrodzeń są firmy, u których zaistniały konsekwencje przestoju ekonomicznego lub które w związku z pandemią COVID-19 były zmuszone do zmniejszenia wymiaru czasu pracy nie więcej niż o 20% i nie bardziej niż do 1/2 etatu.

 Pierwsza przesłanka kwalifikująca pracodawcę do ubiegania się o dopłaty to wystąpienie przesłanek przestoju ekonomicznego. Oznacza to, iż w związku ze spadkiem ilości pracy w czasie panującej pandemii COVID-19 pracownik nie wykonywał żadnych czynności jednak nie ze swojej winy. Pomimo to pracownik był dyspozycyjny.

Oprócz powyższego bardzo ważnym elementem jest czynnik obniżenia wymiaru czasu pracy. Zmniejszenie wymiaru czasu pracy w tym wypadku oznacza, iż poziom wynagrodzenia po tym zmniejszeniu nie może być niższy niż wynagrodzenie minimalne, tj. 2 600 zł w roku 2020 (1 300 zł w przypadku połowy etatu).

Spadek obrotów zgodnie z art. 15zzb. ust. 3 ustawy o COVID-19 prawodawca określa, jako obniżka ilościowa lub wartościowa sprzedaży towarów, lub usług liczona jako stosunek łącznych obrotów w ciągu dowolnie wskazanych 2 kolejnych miesięcy kalendarzowych, przypadających w okresie po dniu 1 stycznia 2020 r. do dnia poprzedzającego dzień złożenia wniosku o przyznanie dofinansowania w porównaniu do łącznych obrotów z analogicznych 2 kolejnych miesięcy kalendarzowych roku poprzedniego.

Przy czym za miesiąc prawodawca uznaje także 30 kolejnych dni, a zatem dwa miesiące można przeliczyć np. od 15 stycznia do 14 marca.

Wysokość dofinansowania ustawodawca uzależnia w tym wypadku od spadku obrotów jako ilościowego lub wartościowego spadku sprzedaży towarów, lub usług:

• od 15% do 24% – ustalana jest jako stosunek łącznych obrotów w ciągu dowolnie wskazanych 2 kolejnych miesięcy kalendarzowych, przypadających w okresie po dniu 1 stycznia 2020 r. do dnia poprzedzającego dzień złożenia wniosku, w porównaniu do łącznych obrotów z analogicznych 2 kolejnych miesięcy kalendarzowych roku poprzedniego;
• od 25% – ustalana jest jako stosunek obrotów z dowolnie wskazanego miesiąca kalendarzowego przypadającego po dniu 1 stycznia 2020 r. do dnia poprzedzającego dzień złożenia wniosku w porównaniu do obrotów z miesiąca poprzedniego.

Miesiąc albo dwa miesiące kalendarzowe można ustalić również jako okres nieprzerwanych 30 dni lub 60 dni wybranych z ww. okresów.

Wnioski należy składać do wojewódzkiego urzędu pracy w ciągu 14 dni, licząc od dnia ogłoszenia naboru na stronach urzędu.

Powyższe dofinansowanie urząd wypłaca w okresach miesięcznych, po złożeniu przez przedsiębiorcę oświadczenia o prowadzeniu działalności w danym miesiącu, za który dofinansowanie jest wypłacane.

Wysokość dopłat do wynagrodzeń w czasie przestoju ekonomicznego zależna jest od wymiaru czasu pracy i wynosi połowę minimalnego wynagrodzenia.

W sytuacji obniżenia wymiaru czasu pracy wysokość dopłat to także 50% wynagrodzenia jednak do limitu mniej więcej 2 000 zł.

Jednakże w obydwu przypadkach dyrektor WUP nie udzieli dopłaty do wynagrodzeń, jeżeli w miesiącu przypadającym przed miesiącem złożenia wniosku pracownik zarobił sumę stanowiącą 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego przez GUS, czyli mniej więcej 15 585 zł.

Świadczenie przyznawane jest na okres 3 miesięcy. Jeżeli okres pandemii będzie się przedłużał, ustawodawca może przedłużyć okres pobierania świadczenia.

Bardzo ważnym faktem jest, iż w okresie pobierania świadczenia, ale i po tym okresie przez taki sam okres jak czas pobierania świadczenia przedsiębiorca jest zobligowany do prowadzenia działalności gospodarczej utrzymania stanu zatrudnienia pracowników objętych dofinansowaniem.

W razie niedotrzymania warunków utrzymania zatrudnienia przedsiębiorca musi zwrócić kwotę dofinansowania w kwocie przypadającej proporcjonalnie do okresu od dnia zwolnienia pracownika do końca okresu dofinansowania – w ciągu 30 dni od dnia otrzymania decyzji.

Funkcjonalność odliczenia straty podatkowej osiągniętej w 2020 r. w zeznaniu za rok 2019

Pamiętając o art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podatnicy prowadzący działalność gospodarczą jeszcze w 2020 r., a dokładniej do momentu wprowadzenia ustawy o zwalczaniu skutków COVID-19 w gospodarce mogli skorzystać z dwóch alternatywnych trybów odliczenia straty podatkowej lat ubiegłych z danego źródła przychodów:

• obniżyć dochód uzyskany z tego źródła w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych z tym, że kwota obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% wysokości straty;
• obniżyć jednorazowo dochód uzyskany z tego źródła w jednym z najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu lat podatkowych o kwotę nieprzekraczającą 5.000.000 zł; nieodliczona kwota podlega rozliczeniu w pozostałych latach tego pięcioletniego okresu, z tym że kwota obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% wysokości straty.

Obydwa warianty funkcjonują oczywiście nadal, ale oprócz nich w związku z rozszerzającą się pandemią COVID-19 została wprowadzona trzecia możliwość rozliczenia straty podatkowej – rozliczenie wsteczne straty podatkowej.

Nowa możliwość odliczenia straty podatkowej polega na tym, iż jeżeli podatnik podatku dochodowego od osób prawnych (CIT) oraz podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT) poniesie stratę podatkową za rok 2020, będzie mógł dokonać odliczenia tej straty od dochodu za rok 2019.

Tak więc w przypadku, gdy podatnik w roku 2021 ustali, czy wystąpiła strata podatkowa i określi jej ostateczną wysokość, wówczas w trybie korekty będzie mógł ująć stratę podatkową za 2020 r. w rozliczeniu roku 2019 r., a więc odliczyć tę stratę od dochodu roku 2019.

Stratę podatkową w omawiany sposób podatnik będzie mógł odliczyć, jeśli suma osiągniętych przychodów z działalności gospodarczej za rok 2020 była niższa o połowę od sumy osiągniętych przychodów z działalności za rok 2019.

Wysokość odliczenia straty może opiewać na maksymalnie 5 mln zł. Strata podatkowa może być odliczona w sposób jednorazowy w rozliczeniu za 2019 r. Może być rozliczona także kilkukrotnie w kolejnych latach (2021-2025).

Odliczenie darowizn przekazanych na przeciwdziałanie rozprzestrzeniającej się pandemii COVID-19

Na mocy art. 52n ust. 1 podatnicy podatku dochodowego PIT oraz CIT będą mogli odliczyć od dochodu darowizny przeznaczone na przeciwdziałanie rozprzestrzeniającej się pandemii COVID-19 od dnia 1 stycznia 2020 r. do dnia 30 września 2020 r. przekazane:

• podmiotom wykonującym działalność leczniczą;
• Agencji Rezerw Materiałowych z przeznaczeniem na cele wykonywania zadań ustawowych;
• Centralnej Bazy Rezerw Sanitarno-Przeciwepidemicznych z przeznaczeniem na cele wykonywania działalności statutowej.

Odliczenia przekazanych darowizn, ale od przychodu będą mogli dokonać także ryczałtowcy.

Ponadto, gdy darowizny przekazano:

• do 30 kwietnia 2020 r. – odliczeniu podlega kwota odpowiadająca 200% wartości darowizny;
• w maju 2020 r. – odliczeniu podlega kwota odpowiadająca 150% wartości darowizny;
• od dnia 1 czerwca 2020 r. do dnia 30 września 2020 r. - odliczeniu podlega kwota odpowiadająca wartości darowizny.

Dłuższy termin na złożenie zaświadczenia zawierającego konto kontrahenta spoza białej listy

Prawodawca uznał, iż w czasie rozprzestrzeniającej się pandemii COVID-19 3-dniowy termin na złożenie zawiadomienia do właściwego urzędu skarbowego o zapłacie za zobowiązanie z tytułu zakupu towarów lub usług w ramach prowadzonej działalności gospodarczej powyżej 15.000 zł brutto na nieprawidłowy rachunek płatniczy (niewystępujący na białej liście) kontrahenta jest niewystarczający.

Wobec powyższego w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii wydłużono powyższy termin na złożenie zawiadomienia do 14 dni, licząc od dnia zlecenia przelewu.

Niektóre terminy trwających postępowań ulegną zawieszeniu

Na mocy art. 15zzs ust. 1 ustawy o COVID-19 prawodawca ustanowił, iż w czasie zagrożenia pandemią COVID-19 bieg terminów procesowych i sądowych nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu na ten okres w:

• postępowaniach sądowych, w tym sądowo-administracyjnych;
• postępowaniach egzekucyjnych;
• postępowaniach karnych;
• postępowaniach karnych skarbowych;
• postępowaniach w sprawach o wykroczenia;
• postępowaniach administracyjnych;
• postępowaniach i kontrolach prowadzonych na podstawie ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa;
• kontrolach celno-skarbowych;
• postępowaniach w sprawach, o których mowa w art. 15f ust. 9 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz. U. z 2019 r. poz. 847 i 1495 oraz z 2020 r. poz. 284);
• innych postępowaniach prowadzonych na podstawie ustaw.