Spis treści
Split payment
Split payment – określony przez ustawodawcę mianem mechanizmu podzielonej płatności, będzie miał zastosowanie do tych towarów i usług, które zostały wymienione w nowym załączniku nr 15 do ustawy o VAT. Należy pamiętać, że załącznik ten nie obejmuje wyłącznie tych towarów i usług, które dotychczas były objęte mechanizmem odwróconego obciążenia, ale wprowadza również nowe towary. Każdy podatnik powinien zatem przeanalizować, czy prowadzona przez niego sprzedaż nie będzie objęta obligatoryjnym split paymentem. Rozwiązanie to zastępuje częściowo obowiązujący obecnie fakultatywny mechanizm podzielonej płatności, aczkolwiek wprowadza jednocześnie istotne dla podatników sankcje związane z brakiem jego stosowania.
Zestawienie obowiązków i sankcji, które dotyczą zarówno kupującego, jak i sprzedającego towary i usługi z załącznika nr 15 do ustawy o VAT, prezentuje poniższa tabela.
Sprzedawca | Kupujący | ||
Obowiązek | Sankcja | Obowiązek | Sankcja |
Konieczność umieszczania na fakturze dopisku „mechanizm podzielonej płatności” | 30% sankcji administracyjnej, liczonej od kwoty podatku VAT przypadającej na wykazaną w fakturze sprzedaż towaru lub usługi z załącznika nr 15 | Konieczność zapłaty w mechanizmie obligatoryjnego split paymentu | 30% sankcji administracyjnej, liczonej od kwoty podatku VAT przypadającej na wykazaną w fakturze sprzedaż towaru lub usługi z załącznika nr 15 |
| Konieczność zapłaty w mechanizmie obligatoryjnego split paymentu | Brak kosztu podatkowego w podatku dochodowym (wejdzie w życie od stycznia 2020 roku) | |
Konieczność zapłaty w mechanizmie obligatoryjnego split paymentu | Odpowiedzialność solidarna ze sprzedawcą, jeżeli kwota na fakturze nie przekracza wartości 15 .000 zł brutto | ||
Konieczność zapłaty w mechanizmie obligatoryjnego split paymentu | Odpowiedzialność karna skarbowa (art. 57c Kodeksu karnego skarbowego) |
Jak widać, to przede wszystkim kupujący ryzykuje, niestosując się do mechanizmu split payment. Należy pamiętać, że zastosowanie podzielonej płatności jest możliwe tylko u tych podatników, którzy posiadają konto rozliczeniowe w banku lub SKOK-u. W praktyce skutkować to będzie koniecznością założenia takich kont również dla tych podatników, którzy korzystają ze zwolnienia w podatku VAT (niezależnie od podstawy prawnej).
Rejestr podatników
Z dniem 1 września b.r. ministerstwo finansów na swoich stronach uruchomiło nowy rejestr czynnych podatników VAT. Zawierać ma on docelowo wszystkich przedsiębiorców – nie tylko tych, którzy zarejestrowani są jako czynni podatnicy VAT, ale także tych pozbawionych takiego statusu oraz podatników, którzy ubiegają się o wpis na odpowiednią listę. Niewątpliwie zebranie w jednym rejestrze wszystkich takich informacji ma na celu ułatwienie podatnikom identyfikację i weryfikację kontrahentów na potrzeby dołożenia tzw. należytej staranności przy realizacji prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego. Niestety ustawodawca wprowadził jednak dodatkową sankcję – brak kosztu podatkowego w sytuacji, gdy podatnik dokona płatności na rzecz kontrahenta, którego rachunek bankowy nie znajduje się w rejestrze ministra finansów. Nie ma przy tym znaczenia kwota transakcji.
To nowe rozwiązanie budzi jednak szereg wątpliwości, z których tylko część została wyjaśniona. Zestawiono je poniżej.
Problem | Proponowane rozwiązanie |
Płatności na tzw. rachunki wirtualne (np. gaz, prąd, usługi telekomunikacyjne) | Dopiero niedawno ministerstwo umożliwiło przekazywanie bankom numerów rachunków, które wprawdzie nie są widoczne w rejestrze, ale podatnik może sprawdzić rachunek bankowy, który z rachunkiem wirtualnym jest powiązany |
Płatności kartami kredytowymi | Ministerstwo wskazało w ramach wyjaśnień na swojej stronie internetowej, że płatności kartami kredytowymi nie są objęte koniecznością weryfikacji w zakresie rachunku bankowego odbiorcy |
Płatności przez procesory typu PayPal | Brak jest wciąż odpowiedzi ze strony ministerstwa, jak takie płatności traktować. PayPal może być bowiem wykorzystywany zarówno jako procesor przekazujący środki finansowe na rachunek bankowy, jak również środki wpływające do tego systemu mogą być bezpośrednio wykorzystane do płatności na rzecz innych kontrahentów. |
Rachunki tymczasowe (escrow, kaucyjne) | Rachunki tymczasowe, które mają zastosowanie np. przy świadczeniu usług developerskich, nie doczekały się wciąż rozwiązania. Będzie to niewątpliwie problem dla tych podatników, którzy nabywać będą nieruchomości na potrzeby działalności gospodarczej. |
Obecnie jedynym rozwiązaniem w sytuacji, gdy podatnik zna rachunek odbiorcy płatności, a nie jest on widoczny w rejestrze, jest poinformowanie organu podatkowego w terminie trzech dni od dni złożenia dyspozycji przelewu, na jaki rachunek płatność została dokonana. Złożenie takiej informacji w określonym terminie umożliwiać będzie zaliczenie płatności do kosztu podatkowego. Czy oznacza to, iż Ministerstwo oczekuje, że wszyscy podatnicy składać będą takie donosy ze względu na własne bezpieczeństwo? Jak inaczej należałoby to rozumieć?