Spis treści
- Komu przysługuje zasiłek wyrównawczy
- Okres wypłaty zasiłku wyrównawczego
- Wysokość zasiłku wyrównawczego
- Dokumentowanie prawa do zasiłku wyrównawczego
- Opodatkowanie zasiłku wyrównawczego
- Zasiłek wyrównawczy w zeznaniu rocznym
Komu przysługuje zasiłek wyrównawczy
Zasiłek wyrównawczy przysługuje ubezpieczonemu będącemu pracownikiem, jeżeli spełnione zostaną łącznie trzy warunki:
- ma miejsce zmniejszona sprawność do pracy pracownika;
- następuje wykonywanie pracy w zakładowym lub międzyzakładowym ośrodku rehabilitacji zawodowej, ewentualnie u pracodawcy na wyodrębnionym stanowisku pracy, dostosowanym do potrzeb adaptacji lub przyuczenia do określonej pracy;
- następuje zmniejszenie wynagrodzenia w porównaniu z przeciętnym wynagrodzeniem osiąganym wcześniej.
Zadaniem zasiłku wyrównawczego jest więc wyrównanie straty w zarobkach pracownika, poniesionej z powodu zmniejszenia się jego sprawności do pracy. W swoim założeniu zasiłek ma stanowić bodziec do poddania się rehabilitacji.
Okres wypłaty zasiłku wyrównawczego
Zasiłek wyrównawczy wypłaca się przez okres rehabilitacji, nie dłużej jednak niż przez 24 miesiące.
O potrzebie przeprowadzenia rehabilitacji zawodowej orzeka lekarz orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ewentualnie wojewódzki ośrodek medycyny pracy).
Wysokość zasiłku wyrównawczego
Wysokość zasiłku wyrównawczego stanowi różnicę między przeciętnym miesięcznym wynagrodzeniem (za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających rehabilitację) a miesięcznym wynagrodzeniem osiąganym podczas pracy z obniżonym wynagrodzeniem.
Dokumentowanie prawa do zasiłku wyrównawczego
O tym, jakie dokumenty należy złożyć, aby uzyskać przedmiotowe świadczenie, decyduje fakt czy zasiłek będzie pobierany z ubezpieczenia chorobowego, czy też z ubezpieczenia wypadkowego.
Zaznaczyć bowiem należy, iż w przypadku wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, pracownikowi przysługuje zasiłek wyrównawczy z ubezpieczenia wypadkowego, natomiast w pozostałych przypadkach przysługuje zasiłek wyrównawczy z ubezpieczenia chorobowego.
Zasiłek wyrównawczy z ubezpieczenia chorobowego
W takim przypadku należy przygotować następujące dokumenty:
- orzeczenie lekarza orzecznika ZUS (ewentualnie lekarza wojewódzkiego) o potrzebie poddania się rehabilitacji zawodowej;
- zaświadczenie pracodawcy albo zakładowego lub międzyzakładowego ośrodka rehabilitacji zawodowej o okresie rehabilitacji zawodowej, czy też przyuczenia do określonej pracy;
- zaświadczenie płatnika składek sporządzone na druku Z-3;
- zaświadczenie pracodawcy albo zakładowego lub międzyzakładowego ośrodka rehabilitacji zawodowej o wysokości miesięcznego wynagrodzenia osiągniętego podczas rehabilitacji zawodowej lub przyuczenia do określonej pracy.
Zasiłek wyrównawczy z ubezpieczenia wypadkowego
Tutaj przewidziano dodatkowe dokumenty – oprócz powyższych przyszły świadczeniobiorca powinien złożyć:
- protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy (w przypadku wypadku przy pracy);
- decyzja o stwierdzeniu choroby zawodowej (w przypadku choroby zawodowej).
Opodatkowanie zasiłku wyrównawczego
Płatnicy zasiłku wyrównawczego
Zgodnie z przepisami zasiłek wyrównawczy wypłacają:
- większe zakłady pracy – płatnicy składek na ubezpieczenie chorobowe, którzy zgłaszają do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 ubezpieczonych;
- Zakład Ubezpieczeń Społecznych – w pozostałych przypadkach.
Na marginesie należy dodać, iż większe zakłady pracy (zatrudniające co najmniej 20 pracowników lub innych ubezpieczonych) wypłacając zasiłki wyrównawcze, są uprawnione do odliczania wypłacanych kwot od kwot należnych ZUS z tytułu składek. Zasadą podstawową bowiem jest, że ekonomiczny ciężar zasiłków wyrównawczych ostatecznie zawsze ponosi ZUS.
Informacja od płatnika
Osoba uzyskująca zasiłek wyrównawczy otrzyma do końca lutego kolejnego roku kalendarzowego dokument, na podstawie którego sporządzi swoje rozliczenie roczne. W zależności od tego, czy zasiłek wypłacany jest przez pracodawcę (zatrudniającego powyżej 20 osób) czy też przez ZUS świadczeniobiorca otrzyma odpowiednio PIT-11 lub PIT-11A. Wypłacane zasiłki wyszczególnione zostaną w polach 40 i 41 w PIT-11A oraz 64 i 68 w PIT-11 (oznaczone poniżej kolorem czerwonym).
PIT-11A z ZUS
PIT-11 z zakładu pracy
Zasiłek wyrównawczy w zeznaniu rocznym
Zasiłek wyrównawczy należy wykazać w zeznaniu rocznym. Należy on do katalogu tzw. przychodów z innych źródeł. Ustawodawca umieścił w tym punkcie takie przychody, których nie da się jednoznacznie zakwalifikować do źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W zależności od tego, czy świadczeniobiorca uzyskiwał w danym roku także inne przychody (i jakie) będzie on obowiązany do wykazania przedmiotowego zasiłku, wykorzystując formularz PIT-36 bądź PIT-37.
Oba zeznania roczne należy złożyć do ostatniego dnia kwietnia do właściwego urzędu skarbowego.
Zasiłek wyrównawczy najczęściej wykazuje się w formularzu PIT-37, który dotyczy osób uzyskujących przychody wyłącznie za pośrednictwem płatników, które to przychody opodatkowane są na zasadach ogólnych (skala podatkowa). Dodatkowo w tej grupie znajdą się też podatnicy, którzy prowadzili własną działalność gospodarczą opodatkowaną kartą podatkową, ryczałtem ewidencjonowanym lub liniowo.
Dane dotyczące zasiłku wyrównawczego w deklaracji PIT-37 należy wpisać w części D do rubryki o nazwie „Inne źródła, niewymienione w wierszach od 1 do 4”.
Deklaracja PIT-36
Podatnik prowadzący działalność gospodarczą opodatkowaną na zasadach ogólnych przy zastosowaniu skali podatkowej wykorzysta formularz PIT-36. Ten sam dokument wypełni również podatnik, który rozlicza najem, dzierżawę lub umowy o podobnym charakterze, również przy zastosowaniu skali podatkowej (stawki 18% i 32%).
W PIT-36 informację o dochodach z zasiłku wyrównawczego należy wpisać w części E do rubryki „Inne źródła, niewymienione w wierszach od 1 do 9 (w tym emerytury – renty z zagranicy)”.
Należy pamiętać, iż zasiłek wyrównawczy dedykowany jest pracownikom, więc poza dochodami z działalności gospodarczej koniecznym jest również uzyskiwanie dochodów ze stosunku pracy.
pomoc@pitax.pl