Spis treści
- Czym jest zasiłek celowy i specjalny zasiłek celowy
- Kryterium dochodowe
- Dodatkowe przesłanki
- Formy zasiłków
- Okres wypłaty zasiłków
- Wysokość zasiłków
- Dokumentowanie prawa do zasiłków
- Opodatkowanie zasiłku celowego i specjalnego zasiłku celowego
Czym jest zasiłek celowy i specjalny zasiłek celowy
Zasiłek celowy
Zasiłek celowy może być przyznany w celu zaspokojenia niezbędnej potrzeby bytowej osobie, której sytuacja życiowa jest trudna lub uległa pogorszeniu. Ustawodawca nie precyzuje, co oznacza zaspokojenie potrzeby bytowej. Wyszczególnia jednak przykładowe możliwości spożytkowania otrzymanych środków. Wymienia się tutaj w szczególności pokrycie części lub całości kosztów zakupu żywności, leków i leczenia, opału, odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego, drobnych remontów i napraw w mieszkaniu, a także kosztów pogrzebu.
Dodatkowo ustawodawca przewidział pomoc dla osób bezdomnych i innych osób niemającym dochodu oraz możliwości uzyskania świadczeń na podstawie przepisów o świadczeniach opieki zdrowotnej – dla takich osób może być przyznany zasiłek celowy na pokrycie części lub całości wydatków na świadczenia zdrowotne.
Wreszcie osobom w trudnej sytuacji materialnej, które muszą udać się do innych miejscowości celem załatwienia istotnych spraw rodzinnych bądź zawodowych, może zostać przyznany zasiłek celowy w formie biletu kredytowanego na transport publiczny.
Warto podkreślić, iż przyznanie zasiłku celowego jest uznaniowe i fakultatywne, co oznacza, iż nawet spełnienie warunków, o których mowa w następnej części artykułu, nie gwarantuje wypłaty zasiłku.
Specjalny zasiłek celowy
Specjalny zasiłek celowy może być przyznany w szczególnie uzasadnionych przypadkach osobie albo rodzinie o dochodach przekraczających kryterium dochodowe, o którym mowa w dalszej części artykułu.
Przyznanie specjalnego zasiłku celowego jest również uznaniowe.
Kryterium dochodowe
Zasiłek celowy
Najważniejszym kryterium co do zasady jest dochód osób zainteresowanych. Dla świadczeń uregulowanych ustawą o pomocy społecznej ustalono go w sposób następujący:
- dla osoby samotnie gospodarującej dochód nie może przekroczyć kwoty 701 zł;
- dla osoby pozostającej w rodzinie dochód na osobę nie może przekroczyć kwoty 528 zł;
- dla rodziny jako całości dochód nie może przekroczyć limitu wyznaczonego przez sumę dochodów osób pozostających w rodzinie – zgodnie z punktem drugim.
Co ważne, w szczególnie uzasadnionych przypadkach zasiłek celowy może zostać przyznany nawet po przekroczeniu wskazanych powyżej progów – wówczas ma on jednak charakter zwrotny (przynajmniej częściowo).
Specjalny zasiłek celowy
Jak już zaznaczono, przy specjalnym zasiłku celowym kryterium dochodowe nie obowiązuje.
Dodatkowe przesłanki
Jednocześnie ustawa wskazuje na powody lub okoliczności uzasadniających udzielenie pomocy społecznej, są to:
- sieroctwo;
- bezdomność;
- bezrobocie;
- niepełnosprawność;
- długotrwała lub ciężka choroba;
- przemoc w rodzinie;
- potrzeba ochrony ofiar handlu ludźmi;
- potrzeba ochrony macierzyństwa lub wielodzietności;
- bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych;
- trudność w integracji cudzoziemców spełniających określone warunki formalne;
- trudność w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego;
- alkoholizm lub narkomania;
- zdarzenia losowe i sytuacje kryzysowe;
- klęska żywiołowa lub ekologiczna.
Formy zasiłków
Warto zaznaczyć, że wśród świadczeń z pomocy społecznej są zarówno świadczenia pieniężne, jak i świadczenia niepieniężne. Zarówno zasiłek celowy, jak i specjalny zasiłek celowy należą do świadczeń pieniężnych (podobnie jak zasiłek stały, zasiłek okresowy, zasiłek i pożyczka na ekonomiczne usamodzielnienie, pomoc na usamodzielnienie oraz na kontynuowanie nauki, świadczenie pieniężne na utrzymanie i pokrycie wydatków związanych z nauką języka polskiego dla cudzoziemców, wynagrodzenie należne opiekunowi z tytułu sprawowania opieki przyznane przez sąd).
Okres wypłaty zasiłków
Jak już wskazano przyznanie zarówno zasiłku celowego, jak i specjalnego zasiłku celowego jest uznaniowe – jeżeli jednak beneficjent je otrzyma, zwykle mają charakter jednorazowy.
Wysokość zasiłków
Zasiłek celowy
Uznaniowy charakter zasiłku odnosi się również do jego wysokości – jest ona ustalana indywidualnie, zwykle po wizycie pracownika opieki społecznej. Zasiłek może wynosić od kilkudziesięciu do kilkuset złotych, nie ma jednak ustawowych „widełek”. Pracownicy opieki społecznej biorą pod uwagę wiele czynników – poza sytuacją materialną beneficjentów ważnym aspektem jest ilość środków, jakimi dysponuje w danym roku określony ośrodek opieki społecznej. Nie bez znaczenia jest również liczba osób uprawnionych do zasiłków.
Specjalny zasiłek celowy
Bezzwrotny specjalny zasiłek celowy może zostać przyznany maksymalnie w wysokości nieprzekraczającej odpowiednio kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub rodziny (ustalono więc jedynie górny limit).
W przypadku osoby samotnie gospodarującej jego wysokość nie może być więc wyższa niż 701 zł. Dla rodziny natomiast maksymalna wysokość zasiłku ustalana jest przez pomnożenie kwoty 528 zł i liczby członków rodziny. Przykładowo 4-osobowa rodzina może liczyć maksimum na kwotę 2112 zł.
Dokumentowanie prawa do zasiłków
Zainteresowana osoba powinna złożyć wniosek o przyznanie świadczenia w najbliższej jednostce realizującej zadania pomocy społecznej i środowiskowej (zazwyczaj chodzi o miejskie ośrodki pomocy społecznej). Z uwagi na fakt, że świadczenia te mają charakter fakultatywny, wniosek powinien być właściwe umotywowany, a sytuacja życiowa, finansowa i potrzeby bytowe wymagające zaspokojenia należycie udokumentowane.
Opodatkowanie zasiłku celowego i specjalnego zasiłku celowego
Zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są świadczenia z pomocy społecznej.
pomoc@pitax.pl