Spis treści
- Umowa najmu a przychód wynajmującego
- Koszt wynajmu w działalności gospodarczej
- Umowa najmu samochodu w ramach majątku prywatnego
Umowa najmu a przychód wynajmującego
Jeżeli umowa najmu samochodu zawierana jest w ramach działalności gospodarczej, to tego rodzaju przychód podlega opodatkowaniu jako przychód firmowy. W art. 14 ust. 2 pkt 11 ustawy PIT wprost wskazano, że za przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej uważa się przychody z najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy oraz z innych umów o podobnym charakterze składników majątku związanych z działalnością gospodarczą.
W takim przypadku jako forma opodatkowania dopuszczalna jest skala podatkowa oraz podatek liniowy.
Co ważne, dla tego rodzaju usług przewidziano także ryczałt ewidencjonowany. Otóż dla przychodów z tytułu wynajmu i dzierżawy samochodów osobowych i furgonetek, bez kierowcy (PKWiU 77.11.10.0) stawka podatku wynosi 8,5% przychodów do kwoty 100 000 zł oraz 12,5% przychodów od nadwyżki ponad kwotę 100 000 zł.
Podkreślenia wymaga, że ta stawka ma zastosowanie do usług wynajmu samochodów bez kierowcy.
Natomiast wynajem samochodów osobowych z kierowcą to PKWiU 49.32.12 i obejmuje wynajem samochodów osobowych i furgonetek (masa całkowita pojazdu ≤ 3,5 t) z kierowcą, niezależnie od tego, gdzie samochód ma być dostarczony – z wyłączeniem usług taksówek osobowych. Usługi te są świadczone zazwyczaj na określony czas dla ograniczonej liczby pasażerów i często obejmują dojazd do więcej niż jednego punktu docelowego.
Tego rodzaju usługi są opodatkowane jedną stawką 8,5% przychodów niezależnie od wielkości tego przychodu.
Przypomnijmy, że w przypadku działalności gospodarczej przychodem są kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane.
Umowa najmu samochodu zawierana w ramach pozarolniczej działalności podlega opodatkowaniu w formie podatku liniowego, skali podatkowej lub ryczałtu ewidencjonowanego.
Koszt wynajmu w działalności gospodarczej
Z perspektywy najemcy wydatek na najem samochodu osobowego stanowi koszt uzyskania przychodu z działalności gospodarczej.
Jeżeli taki najęty pojazd jest wykorzystywany wyłącznie na potrzeby firmowe, to podatnik może ująć w kosztach 100% wydatku.
W tym miejscu pojawia się jednak pytanie, co jeśli najemca wykorzystuje pojazd zarówno do celów firmowych, jak i prywatnych. Problematyczne jest, czy znajdzie tu zastosowanie ograniczenie określone w art. 23 ust. 1 pkt 46a ustawy PIT, które stanowi, że nie uważa się za koszt uzyskania przychodów 25% poniesionych wydatków, z zastrzeżeniem pkt 36, z tytułu kosztów używania samochodu osobowego, innego niż określony w pkt 46, na potrzeby prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej – jeżeli samochód osobowy jest wykorzystywany również do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą prowadzoną przez podatnika.
Mając na uwadze powyższe, Minister Finansów wydał interpretację ogólną z dnia 8 listopada 2013 r. Nr DD2/033/55/MWJ/13/RD-111005, w której stwierdził, że koszty związane z używaniem samochodu osobowego to koszty posługiwania się tym samochodem, wykorzystywania go. Koszty te nie obejmują kosztów związanych z uzyskaniem możliwości używania takiego samochodu. Oznacza to, że do kosztów z tytułu używania wynajętego samochodu osobowego dla potrzeb działalności gospodarczej zaliczane są wszelkiego rodzaju wydatki eksploatacyjne. Wydatkami o charakterze eksploatacyjnym nie są wydatki z tytułu czynszu najmu samochodu osobowego dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Są to wydatki na uzyskanie samego tytułu prawnego umożliwiającego używanie samochodu, a zatem są kategorią odrębną od kosztów eksploatacji samochodu.
Podobnie też wypowiedział się WSA w Gliwicach w wyroku z dnia 12.06.2013 r., I SA/Gl 1239/12:
„Czynsz najmu samochodu nie mieści się w kategorii »kosztów używania samochodu« i może być zaliczony do kosztów uzyskania przychodów na zasadach ogólnych określonych w art. 22 ust. 1 tej ustawy, jeżeli pojazd jest wykorzystywany dla potrzeb działalności gospodarczej”.
W opisanym przypadku zastosowanie może mieć jedynie art. 23 ust. 1 pkt 47a ustawy PIT, który stanowi, że nie uważa się za koszt podatkowy wydatków dotyczących samochodu osobowego opłat wynikających z umowy najmu, w wysokości przekraczającej ich część ustaloną w takiej proporcji, w jakiej kwota 150 000 zł pozostaje do wartości samochodu osobowego będącego przedmiotem tej umowy.
Jeżeli zatem wartość wynajmowanego pojazdu jest niższa niż 150 000 zł, to ograniczenie czynszu najmu w kosztach podatkowych nie występuje.
Podkreślenia wymaga także, że wskazane ograniczenia dotyczą wyłącznie umowy najmu samochodu osobowego, czyli chodzi pojazd samochodowy w rozumieniu przepisów o ruchu drogowym o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony, konstrukcyjnie przeznaczony do przewozu nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą.
W przypadku najmu samochodów ciężarowych podatnik może całą wartość czynszu najmu ująć w kosztach podatkowych niezależnie od wartości takiego pojazdu.
Czynsz najmu opłacony przez najemcę prowadzącego działalność gospodarczą może stanowić koszt uzyskania przychodu. Należy pamiętać o ograniczeniu zawartym w art. 23 ust. 1 pkt 47a ustawy PIT.
Umowa najmu samochodu w ramach majątku prywatnego
Nie ma również przeciwwskazań, aby umowa najmu została zawarta przez osoby fizyczne w zakresie ich majątku prywatnego. Wtedy taki przychód kwalifikowany jest jako źródło przychodu określone w art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy PIT.
Oczywiście należy pamiętać, że taki najem nie może mieć charakteru zorganizowanego oraz ciągłego, ponieważ wtedy spełniał będzie definicję działalności gospodarczej określoną w art. 5a pkt 6 ustawy PIT.
Zgodnie z nowelizacją przewidzianą w ramach Polskiego Ładu przychody uzyskiwane z najmu prywatnego są opodatkowane wyłącznie ryczałtem ewidencjonowanym. W tym zakresie obowiązują analogiczne stawki podatku, zatem będzie to 8,5% przychodu, a gdy kwota najmu przekroczy 100 000 zł, stawka wzrasta do 12,5%.
Dodatkowo warto podkreślić, że w przypadku najmu prywatnego przychodem są kwoty otrzymane oraz pozostawione do dyspozycji podatnika. W konsekwencji dopiero faktycznie otrzymany przychód podlegać będzie opodatkowaniu. Przykładowo, gdy strony umowy określą czas trwania umowy najmu samochodu na rok, przy czym termin płatności jednorazowego czynszu za cały rok przewidziano na grudzień, to przychód z tytułu takiego najmu powstaje dopiero w grudniu.
Umowa najmu samochodu może także stanowić przychód ze źródła określanego jako najem prywatny. W takim przypadku jedyną formą opodatkowania jest ryczałt ewidencjonowany.
Przechodząc zatem do podsumowania, możemy wskazać, że umowa najmu jest zdarzeniem generującym określone skutki podatkowe w podatku PIT zarówno po stronie wynajmującego, jak i najemcy. Dodajmy, że umowa najmu nie podlega opodatkowaniu podatkiem PCC.