Spis treści
- Wykonywanie władzy rodzicielskiej
- Ulga prorodzinna i rozwód – dzieci małoletnie i pełnoletnie
- Podstawowe zasady
Ulga na dzieci jest jedną z najpopularniejszych ulg dostępnych w rocznej deklaracji podatkowej, a właściwie rozliczona może przynieść podatnikowi znaczny zwrot podatku PIT. Rozliczenie ulgi jest stosunkowo proste dla osób pozostających w związku małżeńskim, może jednak sprawiać trudności rodzicom rozwiedzionym. Dlatego w trakcie rozliczania ulgi na dzieci należy zawsze pamiętać o jej podstawowej zasadzie – prawo do ulgi mają osoby faktycznie zajmujące się dzieckiem i wykonujące władzę rodzicielską. Należy także zwrócić uwagę na różnice, jakie występują w przypadku dzieci małoletnich i pełnoletnich.
Wykonywanie władzy rodzicielskiej
Wykonywanie władzy rodzicielskiej polega na sprawowaniu pieczy nad dzieckiem, tj. uczestniczeniu w procesie wychowawczym, podejmowaniu decyzji, które mają wpływ na przyszłość i wykształcenie dziecka, utrzymywaniu dziecka, spędzaniu z nim czasu itp.
Wykonywanie władzy rodzicielskiej nie jest tożsame z przysługiwaniem władzy rodzicielskiej. Oznacza to, że wykonywanie władzy rodzicielskiej nie wynika z samego faktu posiadania władzy rodzicielskiej. Sporadyczne kontakty z dzieckiem lub wypełnianie obowiązków alimentacyjnych nie wchodzą w zakres wykonywania władzy rodzicielskiej.
Ulga prorodzinna i rozwód – dzieci małoletnie i pełnoletnie
Jeśli rozwiedziona osoba sprawuje faktycznie pieczę nad niepełnoletnim dzieckiem, tj. wykonuje władzę rodzicielską – może skorzystać z ulgi prorodzinnej. Rozwód rodziców lub separacja nie prowadzą automatycznie do utraty przez nich prawa do wykonywania władzy rodzicielskiej. Podobnie jest w przypadku ograniczenia władzy rodzicielskiej – osoba, której władzę rodzicielską ograniczono, wciąż ma prawo do skorzystania z ulgi. Posiadanie ograniczonej władzy rodzicielskiej to wciąż jej posiadanie.
Jednak warunkiem koniecznym do skorzystania z ulgi na dzieci w przypadku małoletniego dziecka jest wykonywanie władzy rodzicielskiej (samo jej posiadanie nie wystarczy).
Nieco inaczej wygląda sytuacja w przypadku rozliczania ulgi na dziecko pełnoletnie. Dziecko pełnoletnie – uczące się lub pracujące (z zarobkami nie wyższymi niż 3 089 zł), lub otrzymujące zasiłek pielęgnacyjny czy też rentę socjalną – zapewnia rodzicom prawo do skorzystania z ulgi, nawet jeśli nie wykonują oni aktywnie władzy rodzicielskiej. W takich okolicznościach wystarczy posiadanie władzy rodzicielskiej i wywiązywanie się z obowiązku alimentacyjnego – nie jest konieczne na potrzeby ulgi spędzanie czasu z dzieckiem. W konsekwencji rozwiedziony rodzic, który nie interesuje się życiem dziecka, jednak zachował władzę rodzicielską i płaci alimenty, ma prawo do korzystania z ulgi na dzieci.
W przypadku gdy dziecko osiąga pełnoletniość w czasie trwania rozliczanego roku podatkowego, rodzic faktycznie sprawujący nad nim opiekę może samodzielnie skorzystać z odliczenia tylko do miesiąca, w którym dziecko ukończyło 18 rok życia. Poczynając od następnego miesiąca prawo do odliczenia ma także rodzic, który płaci jedynie alimenty i nie sprawuje nad dzieckiem władzy rodzicielskiej.
Rodzice po rozwodzie mający prawo do skorzystania z ulgi prorodzinnej mogą zastosować odliczenie w dowolnej, ustalonej przez siebie proporcji lub w równych częściach. Należy jednak pamiętać, że łączna kwota ulgi nie może przekroczyć ustawowo określonych limitów.
W sytuacji, gdy jedno z rodziców wchodzi w nowy związek małżeński (tworzy tzw. rodzinę patchworkową), ulga prorodzinna wciąż przysługuje tylko prawnym rodzicom dziecka. Nie może więc skorzystać z ulgi osoba wychowująca dzieci aktualnego małżonka z wcześniejszych związków, jeśli nie ma wobec nich praw rodzicielskich (nie jest opiekunem prawnym ani nie sprawuje funkcji rodziny zastępczej) – nawet w przypadku, gdy czynnie uczestniczy wychowywaniu dzieci.
Podstawowe zasady
W przypadku dziecka niepełnoletniego – rodzic musi aktywnie zajmować się dzieckiem, by móc skorzystać z ulgi prorodzinnej.
W przypadku dziecka pełnoletniego – rodzic nie musi czynnie uczestniczyć w wychowywaniu dziecka, by móc skorzystać z ulgi prorodzinnej.
W przypadku wychowywania dzieci współmałżonka, wobec których nie ma się praw rodzicielskich lub nie występuje się w roli opiekuna prawnego czy też rodziny zastępczej – prawo do skorzystania z ulgi prorodzinnej nie występuje.
pomoc@pitax.pl