PIT po terminie - jak uniknąć kary? Skuteczność czynnego żalu

Spis treści

1. złożenie_PIT?'>Jak uniknąć kary za nieterminowe złożenie PIT?
2. Nie zawsze czynny żal jest skuteczny
3. Wniosek o niepodleganie odpowiedzialności i nienakładanie kary

Z różnych przyczyn podatnik może nie złożyć swojego zeznania podatkowego w ustawowym terminie. Rozliczenie PIT złożone po ustawowym terminie jest ważne. Urząd skarbowy nie ma prawa odmówić jego przyjęcia. Jednakże, jeśli nie złożymy deklaracji pit w terminie, musimy liczyć się z możliwością naliczenia z tego tytułu kary.

W art. 56 § 4 Kodeksu karnego skarbowego znajduje się zapis, zgodnie z którym podatnik, który mimo ujawnienia przedmiotu lub podstawy opodatkowania nie składa w terminie organowi podatkowemu lub płatnikowi deklaracji lub oświadczenia, podlega karze grzywny.

Wysokość kary nakładanej na podatnika zależy od tego, czy będzie to wykroczenie, czy przestępstwo karne skarbowe. Wykroczenie będzie wtedy, gdy kwota niezapłaconego podatku nie przekroczy pięciokrotności najniższego wynagrodzenia za pracę. Karę za wykroczenie nakłada na podatnika organ skarbowy. Natomiast w przypadku, gdy kwota podatku niezapłaconego jest wyższa niż pięciokrotność najniższego wynagrodzenia, kwalifikuje się to jako przestępstwo karno skarbowe i grzywna jest wyznaczana przez sąd.

Jak uniknąć kary za nieterminowe złożenie PIT?

Możemy jednaj uniknąć kary za nieterminowe złożenie zeznania rocznego. Prawo podatkowe przewiduje możliwość złożenia:

• czynnego żalu lub
• wniosku o niepodleganie karze.

Aby skorzystać z możliwości uniknięcia kary, należy jak najszybciej powiadomić urząd o niezłożonym przez nas w terminie zeznaniu podatkowym oraz uregulować należny podatek. Ważne jest, aby zrobić to  zanim sam urząd zorientuje się, że dokumentów od nas nie ma.

Czynny żal to dokument powiadamiający urząd o popełnieniu czynu zabronionego. Czynny żal jest prawnie uregulowany w Kodeksie karnym skarbowym w art. 16, w którym czytamy, że karze za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe nie podlega sprawca, który po popełnieniu czynu zabronionego zawiadomił o tym organ powołany do ścigania, ujawniając istotne okoliczności tego czynu, w szczególności osoby współdziałające w jego popełnieniu..

Podstawą skorzystania z czynnego żalu jest uregulowanie należności podatkowych. Podatek można zapłacić w momencie składania czynnego żalu, ale tez w terminie wyznaczonym przez urząd. Termin zapłaty może być negocjowany z urzędem.

Czynny żal składamy na piśmie lub przekazujemy informacje ustnie do protokołu. Należy podać  “istotne okoliczności czynu zabronionego”,  czyli podać powody i dokładnie opisać okoliczności, które spowodowały niedotrzymanie terminu złożenia deklaracji podatkowej.

Nie zawsze czynny żal jest skuteczny

Złożenie czynnego żalu może nie  uwolnić podatnika od konsekwencji karnych skarbowych. Czynny żal jest nieskuteczny w sytuacji, gdy złożymy go:

• zbyt późno, w czasie, kiedy organ skarbowy miał już wyraźnie udokumentowaną wiadomość o popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia skarbowego,
• po rozpoczęciu przez organ ścigania czynności służbowej, w szczególności przeszukania, czynności sprawdzającej lub kontroli zmierzającej do ujawnienia przestępstwa lub wykroczenia skarbowego.

Z instytucji czynnego żalu nie może skorzystać osoba, która:

• kierowała wykonaniem ujawnionego czynu zabronionego,
• wykorzystując uzależnienie innej osoby od siebie, poleciła jej wykonanie ujawnionego czynu zabronionego,
• zorganizowała grupę albo związek mający na celu popełnienie przestępstwa skarbowego albo taką grupą lub związkiem kierowała chyba że czynny żal został dokonany ze wszystkimi członkami grupy lub związku,
• nakłaniała inną osobę do popełnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego w celu skierowania przeciwko niej postępowania o ten czyn zabroniony.

Korekta rozliczenia pit nie wymaga  złożenia czynnego żalu. Jeżeli dokonamy prawidłowo korekty, to w zupełności wystarczy, by uniknąć odpowiedzialności karnej. Tak wynika z brzmienia przepisu art. 16a k.k.s., gdzie czytamy: „Nie podlega karze za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe, kto złożył prawnie skuteczną korektę deklaracji podatkowej wraz z uzasadnieniem przyczyny korekty i w całości uiścił, niezwłocznie lub w terminie wyznaczonym przez uprawniony organ, należność publicznoprawną uszczuploną lub narażoną na uszczuplenie."

Postępowanie mandatowe zostało wprowadzone w celu odformalizowania i zmniejszenia społecznych kosztów postępowania w sprawach o drobne wykroczenia skarbowe.

Postępowanie takie prowadzi organ finansowy postępowania przygotowawczego lub jego upoważniony przedstawiciel. Zgodnie z przepisem art. 137 kks, w postępowaniu mandatowym karę grzywny w drodze mandatu karnego nałożyć można jedynie, gdy osoba sprawcy i okoliczności popełnienia wykroczenia skarbowego nie budzą wątpliwości, a także nie zachodzi potrzeba wymierzenia kary surowszej niż ta, która jest określona w art. 48 § 2 kks (tj. w granicach podwójnej wysokości minimalnego wynagrodzenia).

Warunkiem wymierzenia kary grzywny w drodze mandatu karnego jest wyrażenie przez sprawcę wykroczenia skarbowego zgody na przyjęcie mandatu. W razie odmowy przyjęcia mandatu karnego, finansowy organ postępowania przygotowawczego wnosi do sądu akt oskarżenia.

Wniosek o niepodleganie odpowiedzialności i nienakładanie kary

Wniosek o niepodleganie odpowiedzialności i nienakładanie kary jest związany z możliwością odstąpienia przez sąd od wymierzenia kary.

Zgodnie z art. 19 § 1 kks sąd może w określonych przypadkach odstąpić od wymierzenia kary.

Dotyczy to kar:

• za przestępstwa skarbowe - zagrożone karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą 3 lat lub karą łagodniejszą, gdy stopień społecznej szkodliwości popełnionego czynu nie jest znaczny (przepisu tego nie stosuje się do sprawcy przestępstwa skarbowego popełnionego w warunkach nadzwyczajnego obostrzenia kary),
• za wykroczenia skarbowe - w wypadkach zasługujących na szczególne uwzględnienie, biorąc pod uwagę charakter i okoliczności popełnienia wykroczenia skarbowego, właściwości i warunki osobiste sprawcy oraz jego zachowanie się po popełnieniu tego wykroczenia.

W takich przypadkach sąd może wziąć pod uwagę szczególne sytuacje losowe, czy też działanie siły wyższej, które spowodowały opóźnienia w złożeniu deklaracji podatkowej Podstawą do odstąpienia od ukarania. może być np. ciężka choroba, śmierć osoby najbliższej w ostatnich dniach rozliczenia pit, powódź uniemożliwiająca złożenie deklaracji, pozostawanie w miejscowości, w której nie było żadnej możliwości wysyłki deklaracji podatkowej. Istotne jest też samo zachowanie sprawcy.