Spis treści
- Zmiana zasad naliczania składki zdrowotnej
- Obniżenie składki zdrowotnej 2022 r.
- Obniżenie składki zdrowotnej 2022 r. po 1 lipca
- Obniżenie składki zdrowotnej - jak obliczyć?
- Prace legislacyjne nad nowelizacją
Zmiana zasad naliczania składki zdrowotnej
Od początku 2022 r. podatnicy stoją przed obliczem bardziej rygorystycznego sposobu naliczania składki zdrowotnej. Zmianie uległy bowiem dwa zasadnicze elementy konstrukcyjne daniny:
- Niemożność odliczenia wartości składki zdrowotnej od podatku – powszechnym zabiegiem rachunkowym było korzystanie z preferencji podatkowej polegającej na możliwości odliczenia 7,75% podstawy wymiaru składki zdrowotnej. Mając na uwadze, iż całkowity wymiar składki wynosi 9% to należy uznać, iż odebrano znaczące udogodnienie podatnikom PIT.
- W 2021 r. wartość miesięcznego ubezpieczenia zdrowotnego ustalało się na podstawie kwoty 4 242,38 zł co oznacza, że zastosowanie stawki składki w wymiarze 9% dawało nam równowartość 381,81 zł. Od początku 2022 roku profil ustalania składki zdrowotnej uległ przebudowaniu, w wyniku czego podatnicy zobowiązani są do uiszczania 9% od przychodu/dochodu podatnika (w zależności od wybranej formy opodatkowania).
Obniżenie składki zdrowotnej 2022 r.
Wyżej zasygnalizowany sposób oraz zasady naliczania składki zdrowotnej został określony w przepisach ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (dalej również: USOZ). W ich świetle może dojść do obniżenia składki zdrowotnej, której wysokość jest obliczana przez płatników tj. pracodawca, zleceniodawca itp.
W pewnym katalogu sytuacji może się jednak zdarzyć, że płatnik dokonując obliczenia składki zdrowotnej może obniżyć jej wartość do wysokości zaliczki na PIT podatnika. Stanowi to wyłam od opisywanego powyżej mechanizmu polegającego na naliczaniu składki zdrowotnej w stawce 9% od dochodu podatnika na skali podatkowej (zasadach ogólnych). Do takiej sytuacji może dojść na przykład w sytuacji, gdy pracownik podjął się zatrudnienia w środku okresu rozliczeniowego (np. w połowie miesiąca) czy podjął się niskopłatnej aktywności zawodowej w niepełnym wymiarze pracy.
Uwaga! Opisywana metoda obniżenia składki zdrowotnej stanowi jedyny wyjątek od zasady, w świetle której wartość tego ubezpieczenia nie może być niższe aniżeli 270,90 zł |
Obniżenie składki zdrowotnej 2022 r. po 1 lipca
Obniżenia składki zdrowotnej dokonuje się biorąc pod uwagę nieaktualny stan prawny – z 2021 roku. Taką powinność nakładają przepisy ustawy zdrowotnej, zgodnie z którą gdy ubezpieczenie zdrowotne obliczone przez płatnika:
- Jest wyższe niż zaliczka na PIT obliczona zgodnie z przepisami ustawy o PIT obowiązującymi 31 grudnia 2021 r.
To miesięczną składkę obniża się do tej kwoty.
Obniżenie składki zdrowotnej - jak obliczyć?
Dla lepszego zilustrowania na czym polega przedstawiony mechanizm obniżenia wartości składki zdrowotnej, niżej przedstawiamy przykładowe wyliczenie ubezpieczenia dla wynagrodzenia w wysokości 5000 zł:
Przykład:
Pracownik jest zatrudniony na umowie o pracę i przysługują mu 50% koszty uzyskania przychodu.
Składki na ubezpieczenia społeczne – 13.71%
13,71% * 5 000 zł = 685,50 zł
Od wartości wynagrodzenia brutto pomniejszonego o składki na ubezpieczenia społeczne obliczana jest składka zdrowotna – 9%
5 000 zł – 685,50 zł = 4 314,50 zł
9% * 4 314,50 zł = 388,30 zł
388,30 zł wyniosłaby miesięczna wartość składki zdrowotnej, gdyby nie doszło do jej obniżenia poprzez wyliczenie zaliczki PIT wedle zasad z 2021 roku.
Zaliczka na PIT wg 2021:
Koszty uzyskania przychodu: 2 157,25 zł
2 157 * 17% = 366,69
366,69 - 43,76 = 322,93 zł
W analizowanym przypadku wartość składki zdrowotnej (388,30 zł) zostanie obniżona do kwoty 322,93 zł.
Prace legislacyjne nad nowelizacją
Należy zauważyć, iż wskazana regulacja obowiązywała również w pierwszym półroczu 2022 roku, jednakże pod naporem pozostałych luk Polskiego Ładu nie stanowiła dużego utrudnienia dla przedsiębiorców. Również należy pamiętać, że do końca czerwca 2022 r. płatnicy stali w przekonaniu, iż będą zobowiązani do porównywania obowiązujących przepisów z zeszłorocznym stanem prawnym. Prezes Rady Ministrów wycofał się jednak z tej zapowiedzi, w związku z czym można było oczekiwać nowelizacji wskazanych przepisów począwszy od wejścia w życie Polskiego Ładu 2.0.