PIT - podstawowe informacje
▪ 1 grudnia 2023 r. ▪ Zaktualizowano: 27 czerwca 2024 r. ▪ Autor: Redakcja PITax.pl
Każda osoba fizyczna uzyskująca przychód powinna zainteresować się swoim rozliczeniem PIT. W pierwszej kolejności należy zaczerpnąć informacji odnośnie podstawowych aspektów związanych z corocznymi obowiązkami wobec urzędu skarbowego.
Podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT)
PIT (tzw. Personal Income Tax), czyli podatek dochodowy od osób fizycznych stanowi najpowszechniejszą odmianę podatku bezpośredniego. Stawki podatku oraz progi PIT zostały zróżnicowane w zależności od formy opodatkowania oraz źródeł przychodu podatnika. W ramach wskazanej daniny opodatkowaniu podlega dochód, czyli przychód pomniejszony o koszty jego uzyskania:
Dochód = przychód - koszty uzyskania przychodu
Warto wiedzieć, że wpływy z podatku dochodowego od osób fizycznych są redystrybuowane zarówno do skarbu państwa, jak również pomiędzy właściwe jednostki samorządu terytorialnego oraz organizacje pożytku publicznego.
Koszty uzyskania przychodu
W zależności od formy opodatkowania źródła przychodu/dochodu, wartość kosztów uzyskania przychodu podlega zróżnicowaniu. Inaczej aniżeli w przypadku umowy o pracę przedstawia się metoda naliczania kosztów uzyskania przychodu dla umów zlecenia, o dzieło, z przeniesieniem praw autorskich czy w sytuacji pełnienia obowiązków społecznych i obywatelskich.
Kwota wolna od podatku
W stosunku do większości osób fizycznych obowiązuje wyższa kwota wolna od podatku PIT, która obecnie wynosi 30 000 zł dochodu.
Należy mieć na uwadze, że z kwoty wolnej od opodatkowania nie mogą skorzystać wszyscy podatnicy - jest to przywilej zachowany wyłącznie dla przychodów uzyskanych na skali podatkowej (rozliczenie na zasadach ogólnych).
Skala podatkowa obejmuje najliczniejszą grupę podatników, którzy rozliczają się na deklaracjach podatkowych:
- PIT-36
- PIT-37
Wybór właściwego formularza zeznania rocznego, na jakim obowiązuje rozliczenie PIT 2024 uzależniony jest od tego, czy podatnik w danym okresie rozliczeniowych uzyskał przychody za pośrednictwem płatnika bądź czy świadczył pracę za granicami Rzeczypospolitej Polskiej.
Podatnik
Zdefiniowanie charakteru, w jakim występuje podatnik jest istotnym elementem rozliczenia PIT.
Obowiązki formalne często są zróżnicowane w zależności od tego, czy osoba fizyczna występuje jako przedsiębiorca (wówczas do identyfikacji niezbędne będzie posługiwanie się Numerem Identyfikacji Podatkowej) czy jako pracownik etatowy (w takim przypadku wystarczy podanie nr PESEL).
Nasza identyfikacja podatkowa wpływa nie tylko na sposób wypełniania deklaracji podatkowych, lecz znajduje przełożenie również w przypadku np. wygenerowania mikrorachunku podatkowego. Od 2019 r. jest to jedyna dopuszczalna forma płatności za zobowiązania publicznoprawne.
Rozliczenie PIT
Podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych są zobowiązani do zadeklarowania wartości uzyskanych przychodów/dochodów raz w roku. Wyjątek stanowią przedsiębiorcy składający do organów administracji publicznej comiesięczne informacje dot. funkcjonowania ich przedsiębiorstw.
Większość osób fizycznych uzyskuje przychody, które w pierwszej kolejności są rozliczane za pośrednictwem płatnika (pracodawcy/zleceniodawcy/osoby zlecającej dzieło/organu rentowego itp.). W razie odnotowania przychodów nierozliczanych samodzielnie przez podatnika płatnik ma obowiązek do sporządzenia informacji PIT-11, PIT-8, PIT-11A/PIT-40A i przekazania jej do:
- urzędu skarbowego (w terminie do końca stycznia roku następującego po roku podatkowym),
- podatnika (w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym).
Warto wiedzieć, że uchybienie np. pracodawcy w zakresie sporządzenia i przekazania PIT-11 pracownikowi, nie zwalnia z odpowiedzialności za niezadeklarowanie tychże dochodów właściwemu urzędowi skarbowemu. Wówczas urząd skarbowy nie dokona również tzw. automatycznego rozliczenia podatnika z uwagi na brak informacji od płatnika. Należy również uniknąć takich błędów w rozliczeniu PIT, jak np. złożenie dwóch PIT (na tym samym rodzaju druku). Błędy w deklaracji mogą wpłynąć na termin oraz wartość zwrotu nadpłaty PIT.
Do kiedy PIT?
W następstwie zmian Polskiego Ładu doszło do ustanowienia jednolitego terminu dla rozliczeń podatku dochodowego od osób fizycznych (niezależnie od formy opodatkowania, rodzaju składanego formularza).
W stosunku do przychodów/dochodów uzyskanych za 2024 roku na wywiązanie się z naszych obowiązków sprawozdawczych (złożenie zeznania rocznego PIT) oraz zapłaty podatku mamy czas do 30 kwietnia 2025 r.
W kolejnych okresach rozliczeniowych może dojść do sytuacji, w której 30 kwietnia będzie przypadał na dzień wolny od pracy. Wówczas termin rozliczenia PIT zostanie wydłużony do następnego dnia roboczego przypadającego po końcu kwietnia.
Przykład: W stosunku do PIT za 2027 rok, ustawowy termin rozliczenia przypada na niedzielę. Mając na uwadze, że 1 maja jest dniem wolnym od pracy, osoby fizyczne mają czas na złożenie deklaracji do 2 maja 2028 r. (wtorek).
Zwrot PIT
W zależności od tego, jaką formę złożenia deklaracji podatkowej wybierzemy, w takim terminie otrzymamy zwrot nadpłaty podatku PIT:
- W tradycyjnej formie papierowej - 90 dni od dnia doręczenia deklaracji PIT do urzędu skarbowego;
- W elektronicznej formie - 45 dni od dnia otrzymania Urzędowego Poświadczenia Odbioru (UPO).
Często zadawane pytania
Aby obliczyć wartość zaliczek na PIT w pierwszej kolejności należy ustalić podstawę opodatkowania, którą co do zasady stanowi przychód pomniejszony o koszty jego uzyskania. Ponadto należy pamiętać o uwzględnieniu składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne i zastosowaniu właściwej stawki podatku wraz z kwotą zmniejszającą podatek. W celu prawidłowego obliczenia zaliczki na PIT warto skorzystać z kalkulatora wynagrodzeń.
Osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę lub umowy zlecenie nie odprowadzają indywidualnie zaliczek na PIT oraz składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Inaczej przedstawia się sytuacja przedsiębiorców, którzy zobowiązaniu są do samoobliczania i zapłaty należności publicznoprawnych związanych z prowadzoną przez nich działalnością gospodarczą.
Wspólne rozliczenie z małżonkiem jest szczególnie korzystnym rozwiązaniem dla par, w których pomiędzy partnerami istnieje duża dysproporcja uzyskiwanych dochodów. W takiej sytuacji małżonek o większych zarobkach może zaoszczędzić rozliczając się ze swoim partnerem.
Wybór właściwej formy opodatkowania powinien być uzależniony od indywidualnej sytuacji podatnika. W przypadku, gdy prowadzona działalność gospodarcza wiąże się z dużymi wydatkami najkorzystniejszą formą rozliczenia z urzędem skarbowym może być skala podatkowa (zasady ogólne). Z kolei ryczałt od przychodów ewidencjonowanych oferuje niższe stawki podatku, ale nie umożliwia pomniejszenia podstawy opodatkowania o poniesione koszty uzyskania przychodu.
Jeśli podatnik nie otrzymał w minionym roku przychodu/dochodu nie ma obowiązku składania PIT, chyba że ma zarejestrowaną działalność gospodarczą (nawet jeśli była zawieszona).
Czytaj również
Zalety rozliczenia PIT z PITax.pl
korzystne rozliczenie – podpowiadamy jak zapłacić możliwie niski podatek
system zgodny z najnowszymi przepisami podatkowymi
z weryfikatorem poprawności wprowadzonych danych
z oficjalnym Urzędowym Poświadczeniem Odbioru (UPO)
Sprawdź najwyżej oceniany w Polsce program do rozliczeń PIT
PITax.pl Łatwe Podatki to wygodny, szybki i darmowy sposób na Twoje PITy.
Rozlicz PIT Online
pomoc@pitax.pl