Limity odliczeń w PIT 2024/2025

Spis treści

1. Limity odliczeń w PIT - składki na ubezpieczenia społeczne oraz zdrowotne
2. Kwota wolna od podatku
3. Odliczenia od dochodu w PIT/O
4. Odliczenia od podatku w PIT/O
5. Ulgi wykazywane w PIT/D

Jeśli rozliczenia PIT za 2024 wykonamy przez internet, program do rozliczania PIT 2024 (lub program do rozliczania pit 2025) pomoże nam uporać się z odliczeniami. Rozliczenie PIT możemy wydrukować i dostarczyć do urzędu skarbowego osobiście lub pocztą, albo przekazać online (rozliczenie PIT-37 online, PIT-36 online, PIT-28 online).

Limity odliczeń w PIT - składki na ubezpieczenia społeczne oraz zdrowotne

Niektóre odliczenia PIT wykonuje się bezpośrednio w PIT-37, PIT-36 czy PIT-28. Są to odliczenia kwot składek na ubezpieczenie społeczne. Do końca 2021 r. były to również odliczenie składki zdrowotnej w niemalże pełnej jej wysokości, jednakże od 2022 r. całkowitej likwidacji uległa ta preferencja podatkowa. Wśród odliczeń dokonywanych w ww. sposób należy zatem zaliczyć: 

• Składki na ubezpieczenia społeczne odliczamy od przychodu/dochodu w pełnej kwocie, nie ma tu limitu odliczenia. Należy jednak zauważyć, że limitowana jest roczna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe osób ubezpieczonych w danym roku kalendarzowym. Nie może ona być wyższa od kwoty odpowiadającej trzydziestokrotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarcze narodowej na dany rok kalendarzowy.
• Od nadwyżki ponad limity kwot podstawy nie opłaca się składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (z wyłączeniem składek na ubezpieczenie wypadkowe).
• Przy ustalaniu, czy nastąpiło przekroczenie rocznej kwoty podstawy wymiaru składek, uwzględnia się podstawę wymiaru składek ze wszystkich  tytułów ubezpieczeniowych (np. umowa o pracę, umowa-zlecenie). Bez znaczenia pozostaje fakt, czy ubezpieczenia z danego tytułu były obowiązkowe, czy też osoba zainteresowana dobrowolnie przystąpiła do ubezpieczenia emerytalnego i rentowego.
• Natomiast składki na NFZ (ubezpieczenie zdrowotne) mogliśmy odliczyć od podatku do końca 2021 r.. Odliczenie to było limitowane, gdyż nie mogliśmy odliczyć od podatku całej należnej składki (9% podstawy opodatkowania), lecz tylko 7,75% podstawy opodatkowania. Począwszy od 2022 r. całkowitej likwidacji uległa możliwość odliczania składki zdrowotnej od podatku.

Kwota wolna od podatku

Do ulg podatkowych możemy zaliczyć kwotę wolna od podatku. Kwota wolna od podatku została znacząco podniesiona wraz z początkiem 2022 roku i wynosi aż 30.000 zł. Jeżeli dochody podatnika nie przekroczą tej kwoty, nie płaci on podatku. Kwotę wolną od podatku można rozliczać albo w trakcie roku - pomniejszając zaliczki na podatek co miesiąc o kwotę 1/12 kwoty wolnej (czyli 425 zł miesięcznie) albo też w rozliczeniu PIT na koniec roku. W przypadku rozliczenia rocznego zwrot podatku wynieść może 5100 zł.

Rozliczenia w PIT kwoty wolnej dokonuje się specyficznie, ponieważ odlicza się ją od podatku, a nie od dochodu. Mając różne źródła dochodu i różne formy opodatkowania podatnik może odliczyć kwotę wolną tylko raz. Odliczyć kwotę wolną mogą tylko podatnicy opodatkowani podatkiem według skali podatkowej. Ryczałtowcy, podatnicy stosujący kartę podatkową, czy też rozliczający się liniowo, nie mają prawa do tej kwoty. Odliczenie też nie może być zastosowane w podatku od dochodów kapitałowych (PIT-38).

W sytuacji, gdy małżonkowie rozliczają PIT wspólnie, każde z nich korzysta odrębnie z kwoty wolnej od podatku, zatem każdy z nich rozliczając się według skali podatkowej odlicza od podatku 5100 zł. Odliczenie przysługuje również wtedy, gdy jedno z małżonków nie zarabia lub zarabia kwoty minimalne. Gdyby małżonkowie rozliczali się osobno, z kwoty wolnej skorzystałby jedynie jeden z małżonków - uzyskujący przychody. U małżonka nie uzyskującego przychodów kwota wolna od podatku przepadłaby. Jeżeli małżonkowie rozliczą PIT wspólnie, podatek nalicza się w podwójnej wysokości podatku ustalonego od połowy łącznych przychodów podatników. Oznacza to, że połowa zarobków jednego z małżonków będzie wykazana jako przychód drugiego z nich.

Inne odliczenia musimy wykazać w załącznikach do PIT: PIT/O lub PIT/D.

Odliczenia od dochodu w PIT/O

• W ramach ulgi rehabilitacyjnej określone są limity odliczeń na opłacenie przewodników osób niewidomych oraz na  utrzymanie psa asystującego - do 2280 zł w ciągu roku. Na zakup leków zaleconych przez lekarza specjalistę możliwe jest odliczenie nadwyżki wydatków ponad 100 zł miesięcznie.
• Z tytułu darowizn na cele pożytku publicznego, kultu religijnego, krwiodawstwa realizowanego przez honorowych dawców krwi przewidziany jest wspólny limit w wysokości nieprzekraczającej 6% dochodu.
• Darowizny na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą można odliczyć w rozliczeniu PIT 2024 w pełnej wysokości przekazanej darowizny, nie są ograniczone limitami.
• Limit odpisu rocznego wpłat na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego (IKZE) jest określony w przepisach o indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego. Wpłaty dokonane przez podatnika w roku podatkowym mogą być odliczone w PIT w 2021 r. do wysokości nawet 9 466,20 zł, zaś w 2022 r. - 10 659,60 zł (w przypadku osób prowadzących działalność gospodarczą) albo dla osób nieprowadzących działalności gospodarczej 6 310,80 zł w 2021 r., natomiast w 2022 r. 7 106,40 zł..
• Z tytułu użytkowania sieci Internet kwoty wpisane do rozliczenia PIT za 2024 (PIT za 2024 online) nie mogą przekroczyć 760 zł. Dodatkowym ograniczeniem jest okres dwóch lat kolejno po sobie następujących, za  które przysługuje podatnikowi odliczenie, jeżeli w okresie poprzedzającym ten dwuletni okres nie korzystał z tej ulgi.
• Prawo do odliczeń z tytułu nabycia nowych technologii (opisane jet szczegółowo w art. 26c ustawy o PIT), ogranicza się do podatników uzyskujących przychody ze źródła określonego w art. 10 ust. 1 pkt 3, czyli z pozarolniczej działalności gospodarczej. Kwota odliczeń nie może w roku podatkowym przekroczyć kwoty dochodu uzyskanego przez podatnika z tego źródła i 50% kwoty ustalonej zgodnie z art. 26 c ust. 5 i 6.

Odliczenia od podatku w PIT/O

• Ulgę z tytułu wychowywania dzieci reguluje art 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (ustawa pdof). Osoby mające prawo do tej ulgi mogą odliczyć za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego:
   
  1. 92,67 zł na pierwsze dziecko,
  2. 92,67 zł na drugie dziecko,
  3. 166,67 zł na trzecie dziecko,
  4. 225,00 zł na czwarte i odrębnie taką samą kwotę na każde kolejne dziecko.

Ustawodawca wprowadził też limit dochodów uprawniających do skorzystania z ulgi na wychowanie dzieci:

1. 112.000 zł dla małżonków pozostających w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy lub podatnika wychowującego samotnie małoletnie dziecko,

2. 56.000 zł to granica wysokości dochodów uprawniających do ulg w przypadku podatnika niepozostającego w związku małżeńskim ( w tym również przez część roku podatkowego).

Kwota ulgi podatkowej może być odliczana przez rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostający w związku małżeńskim - w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

W przypadku gdy podatnikowi zabraknie podatku do odliczenia pełnej kwoty przysługującej ulgi na wychowanie dzieci, ma on prawo do otrzymania kwoty niewykorzystanej, do wysokości przysługującej mu kwoty odliczenia.

• Ulga na wyszkolenie uczniów lub z tytułu zatrudnienia pracowników w celu przygotowania zawodowego

Ulga ta przyznawana jest na podstawie decyzji urzędu skarbowego. Odliczeniu podlegają kwoty przyznane przed dniem 1 stycznia 2006 i nieodliczone, jak również kwoty ulg przyznanych na podstawie przepisów obowiązujących po dniu 1 stycznia 2006 r.

• Ulga abolicyjna

Zasady rozliczania  tzw. “ulgi na powrót” albo abolicyjnej określają przepisy art. 27g ustawy pdof oraz art. 13a ustawy ryczałtowej. W ramach tej ulgi odliczeniu podlega kwota stanowiąca różnicę między podatkiem obliczonym przy zastosowaniu metody odliczenia proporcjonalnego,a kwotą podatku obliczonego metodą wyłączenia z progresją. Ulga ta przysługuje podatnikom podlegającym nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu i uzyskującym w roku podatkowym poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dochody, które rozlicza się stosując metodę odliczenia proporcjonalnego.

• Ulga aktywizacyjna

Z tytułu ulgi aktywizacyjnej można korzystać w ramach tzw. praw nabytych. Odliczenie przysługuje po każdym okresie 12 miesięcy nieprzerwanego trwania umowy, jeśli umowa została zarejestrowana w urzędzie pracy. Od podatku można odliczyć wydatki poniesione przez osobę prowadzącą gospodarstwo domowe z tytułu zapłaconych  z własnych środków składek na ubezpieczenia społeczne osoby zatrudnionej w ramach umowy aktywizacyjnej. Odliczyć można kwoty w wysokości udokumentowanej dowodami stwierdzającymi ich poniesienie na ten cel. Odliczenie dotyczy wydatków ponoszonych do końca obowiązywania umowy zawartej przed dniem 1 stycznia 2007 roku (nie dotyczy umowy przedłużonej po tym czasie). Podstawa prawna: art. 27e ustawy pdof,, art. 14b ustawy ryczałtowej, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2007 r. oraz art. 11 nowelizacji ustaw z dnia 16 listopada 2006 roku.

Ulgi wykazywane w PIT/D

• Wydatki na spłatę odsetek od kredytu (pożyczki) udzielonego podatnikowi na sfinansowanie inwestycji mającej na celu zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych mogą być odliczane z tytułu praw nabytych. Jeżeli inwestycję zakończono w 2014 r. odliczeniu podlegają odsetki od tej części kredytu, która nie przekracza kwoty odpowiadającej 325.990 zł. Prawo do odliczania wydatków na spłatę odsetek od tego kredytu (pożyczki) jest ograniczone czasowo. Przysługuje ono do upływu terminu spłaty określonego w umowie o kredyt (pożyczkę) zawartej przed dniem 1 stycznia 2007 roku, ale nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2027 roku.
• Wpłaty na systematyczne oszczędzanie w kasie mieszkaniowej w ramach praw nabytych mogą być odliczone w wysokości 30% poniesionych wydatków nie więcej niż 11.340 zł (6% z 189.000 zł) – jest to limit roczny. Z odliczenia mogą korzystać podatnicy, którzy przed dniem 1 stycznia 2002 r. nabyli prawo do odliczeń z tego tytułu i po tym dniu dokonują dalszych wpłat na kontynuację systematycznego gromadzenia oszczędności wyłącznie na tym samym rachunku i w tym samym banku prowadzącym kasę mieszkaniową. Podstawa prawna: art. 27a ust. 1 pkt 2 ustawy pdof, art. 14 ustawy ryczałtowej, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2002 r. oraz art. 4 ust. 3 nowelizacji ustaw z dnia 21 listopada 2001 roku.