Kwalifikacja podatkowa zapomogi dla ukraińskiego pracownika
Niepewność co do kwalifikacji wypłaty dodatkowego świadczenia dla pracowników z Ukrainy, w związku z konfliktem zbrojnym na terenie ich ojczyzny, zasadniczo sprowadza się do interpretacji art. 21 ust. 1 pkt 26 ustawy o PIT. Wyżej wskazany przepis zwalnia od podatku zapomogi otrzymane w przypadku indywidualnych zdarzeń losowych, klęsk żywiołowych, długotrwałej choroby lub śmierci:
- z funduszu socjalnego, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, z funduszy związków zawodowych lub zgodnie z odrębnymi przepisami wydanymi przez właściwego ministra - niezależnie od ich wysokości,
- z innych źródeł - do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 6000 zł.
Istota wątpliwości interpretacyjnych sprowadza się do ustalenia taka forma wsparcia pracownika przez pracodawcę w związku z wojną w Ukrainie stanowi „zapomogę” w rozumieniu wyżej wywołanej regulacji. Ponadto czy konflikt zbrojny prowadzony na okupowanym na wschodzie terytorium podlega pod „indywidualne zdarzenie losowe", o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 26 ustawy o PIT.
Zgodnie z naczelnymi zasadami wykładni prawa podatkowego omawiane zwolnienie - jako stanowiące wyjątek od zasady powszechności opodatkowania - musi bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą.
Ponadto w obliczu braku zdefiniowania pojęcia na gruncie danego aktu prawnego, należy odnieść się do jego językowego znaczenia. W ustawie o PIT na próżno szukać choćby próby zdefiniowania któregokolwiek z dwóch wyróżnionych sformułowań. W tym celu należy zidentyfikować ich słownikowe znaczenie, i tak:
- Przez "zapomogę" należy rozumieć jednorazowe świadczenie pieniężne mające na celu wsparcie finansowe osoby, która z ważnych przyczyn znalazła się w trudnej sytuacji życiowej.
- Pod pojęciem "indywidualnego zdarzenia losowego" można rozumieć wszelkie nagłe, niespodziewane, pojedyncze zdarzenia wywołane przyczynami zewnętrznymi, których nie można przewidzieć, a które są niezależne od człowieka, nawet przy zachowaniu należytej staranności.
Definicja przyjęta przez organy podatkowe oraz sądy
Wyżej wskazaną definicję „indywidualnego zdarzenia losowego” potwierdzają również organy administracji skarbowej w wydawanych interpretacjach indywidualnych. Szczególnego uwydatnienia wymaga tutaj interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach o nr IBPBII/1/415-889/10/MK z dnia 11 lutego 2011 roku, w której organ nie dość, że powielił ww. definicję zdarzenia losowego, a jeszcze rozszerzył ją o okoliczności „które są niezależne od człowieka, nawet przy zachowaniu należytej staranności jak np. kradzieże, włamania, zniszczenie domu lub mieszkania spowodowane zalaniem wodą lub pożarem, nieszczęśliwe wypadki powodujące uszczerbek na zdrowiu, śmierć itp.”
Co istotne wykładnia art. 21 ust. 1 pkt 26 ustawy o PIT przedstawiona powyżej spotyka się również z aktualnym orzecznictwem sądów administracyjnych, m.in. wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 22 lutego 2022 roku o sygn. akt I SA/Gd 1239/21.
W związku z powyższym należałoby uznać, że również zmagania wojenne, które prowadzone są w Ukrainie mogą stanowić „indywidualne zdarzenie losowe”, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt. 26 ustawy o PIT, w związku z czym pod grunt analizowanej sytuacji można zastosować wskazane zwolnienie przedmiotowe.
pomoc@pitax.pl