Nową funkcjonalnością owego wykazu jest możliwość weryfikowania numerów rachunków bankowych podmiotów gospodarczych. W potocznym nazewnictwie określa się go białą listą, white listą, czy też nawet białą księgą.
Prowadząc działalność gospodarczą, należy posiadać podstawową wiedzę o istocie białej listy, a w szczególności kto powinien się na niej znaleźć oraz jakie sankcje grożą za niestosowanie się do nowych przepisów.
Kto powinien znaleźć się na białej liście?
Każdy podatnik VAT czynny powinien znajdować się na białej liście wraz z przypisanym do niego przynajmniej jednym aktualnym rachunkiem bankowym, którym posługuje się w prowadzonej przez siebie działalności.
Kontrahenci w szerokim tego słowa znaczeniu tj. zarówno czynni podatnicy podatku VAT, jak i podatnicy zwolnieni z VAT, aby uniknąć opisanych poniżej sankcji na gruncie podatku dochodowego, będą weryfikować rachunki bankowe podczas zlecenia przelewu za transakcję opiewającą na kwotę 15 000 zł lub wyższą, w której usługodawca/dostawca towarów prowadzący działalność gospodarczą ma status czynnego podatnika VAT.
Biała lista – powiązania z sankcjami w PIT, CIT oraz ordynacji podatkowej
Od 1 września 2019 r. możemy już weryfikować numery rachunków bankowych podmiotów gospodarczych, korzystając z wykazu udostępnionego pod niniejszym adresem: https://www.podatki.gov.pl/wykaz-podatnikow-vat-wyszukiwarka. Natomiast od 1 stycznia 2020 r. musimy sprawdzać rachunki kontrahentów, ponieważ do ustawy o PIT (art. 22p) i CIT (art. 15d) wprowadzono sankcje w postaci braku możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wartości transakcji, jeżeli wystąpią łącznie następujące przesłanki:
- Transakcja będzie opiewać na kwotę równą lub wyższą niż 15 000 zł (transakcja w rozumieniu art. 19 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców).
- Płatność za opisaną wyżej transakcję zostanie dokonana na rachunek bankowy niewidniejący na białej liście na dzień zlecenia przelewu.
- Dostawa towarów lub świadczone usługi zostały potwierdzone fakturą, a dostawca towarów lub usługodawca zarejestrowany jest jako podatnik podatku od towarów usług tj. podatnik VAT czynny.
Z kolei z zapisów ustawy ordynacja podatkowa (art. 117 ba) wynika odpowiedzialność solidarna za zobowiązania podatkowe kontrahenta w przypadku płatności za opisaną wyżej transakcję na rachunek bankowy nieujawniony w wykazie.
Transakcję należy rozumieć szerzej niż jedną fakturę
Doprecyzowania wymaga pojęcie „transakcji” w rozumieniu art. 19 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, ponieważ sankcje za dokonywanie płatności na rachunek bankowy nieujawniony w wykazie (białej liście), dotyczy transakcji w rozumieniu tego przepisu. Zgodnie z przytoczoną wyżej regulacją dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy, w każdym przypadku, gdy:
- Stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca.
- Jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 15 000 zł lub równowartość tej kwoty, przy czym transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.
Zatem po pierwsze transakcja na kwotę 15 000 zł lub wyższą w rozumieniu art. 19 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, wystąpi także wtedy, gdy w ramach jednej umowy dojdzie do np. do dwóch płatności, udokumentowanych dwoma fakturami po 10 000 zł. Po drugie taka transakcja realizowana jest w związku z wykonywaną działalnością gospodarczą, a nie np. najmem prywatnym!
Jeżeli więc usługodawca/dostawca towarów prowadzący działalność gospodarczą będący czynnym podatnikiem VAT w ramach jednolitej gospodarczo transakcji, udokumentowanej jedną lub wieloma fakturami opiewającymi na kwotę 15 000 zł, lub więcej, nie będzie figurować na białej liście wraz z aktualnym numerem rachunku rozliczeniowego, wówczas jego kontrahent najprawdopodobniej nie uiści zobowiązania. Jeżeli tego dokona, wówczas cała wartość transakcji nie będzie stanowić u niego kosztu uzyskania przychodu, a dodatkowo może ponieść odpowiedzialność solidarną za zobowiązania podatkowe kontrahenta.
Tak szerokie rozumienie pojęcia transakcji potwierdza m.in. odpowiedź na interpelację poselską nr 9279 z dnia 8 lutego 2017 r., gdzie uznano, że umowa leasingu jest jednolitą gospodarczo transakcją. Pomimo że problem koncentrował się wokół przepisów dotyczących obowiązku wyłączenia z kosztów uzyskania przychodów opłaconej gotówką wartości transakcji opiewającej na kwotę 15 000 zł lub wyższą, to nowe regulacje dotyczące białej listy stanowią de facto ich rozszerzenie, stąd rozważania tam poczynione będą aktualne również w kontekście białej listy.
W jaki sposób dopisać rachunek bankowy do białej listy?
Aktualizacji rachunku bankowego widniejącego na białej liście, podmioty prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą mogą dokonać za pomocą zmiany wpisu w CEiDG w urzędzie lub zdalnie za pomocą portalu CEiDG. Pozostałe podmioty powinny posłużyć się formularzem NIP-8 lub NIP-2 w zależności od formy prawnej. Jeżeli w wykazie w dalszym ciągu będą znajdować się nieaktualne lub niepoprawne dane, wówczas można wystosować wniosek wraz z uzasadnieniem do Szefa Krajowej Administracji Skarbowej o usunięcie lub sprostowanie danych w rejestrze.
pomoc@pitax.pl