Istota sporu
Pytanie prejudycjalne sformułowane w postanowieniu Naczelnego Sądu Administracyjnego ma na celu rozstrzygnięcie następującej wątpliwości – jak powinno kształtować się dochodzenie odpowiedzialności od Skarbu Państwa, jeśli w systemie prawnym ostały się przepisy kształtujące normy prawne uznane jako niezgodne z prawem unijnym na mocy orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej?
Zastrzeżenia jakie wyłoniły się po stronie Naczelnego Sądu Administracyjnego sprowadzają się do ustalenia, czy w sytuacji wnioskowania o zwrot nadpłaty, odsetki podatkowe należne podatnikowi będą liczone po upływie 30 dni od opublikowania orzeczenia TSUE wydanego w jego sprawie, czy winny zostać naliczane aż do dnia zwrotu przez organ podatkowy nadpłaty.
U podstaw braku jednoznacznego rozstrzygnięcia legło brzmienie przepisów Ordynacji podatkowej (dalej również: OP). Naczelny Sąd Administracyjny zapytał czy jakakolwiek właściwa zasada przewidziana w prawie Unii, sprzeciwia się takiemu przepisowi krajowemu jak art. 78 § 5 pkt 1 i 2 OP. Wskazane regulacje OP przewidują bowiem, że odsetki od nadpłaconego podatku, pobranego przez płatnika niezgodnie z prawem unijnym, nie są należne podatnikowi za okres po upływie 30 dni, licząc od dnia opublikowania w Dzienniku Urzędowym wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej stwierdzającego niezgodność pobrania podatku z prawem wspólnotowym. Jednakże na kanwie stanu faktycznego przyjętego do orzekania, wniosek o stwierdzenie tej nadpłaty został złożony przez podatnika po tym terminie, a przepisy prawa krajowego dotyczące pobrania podatku, pomimo wydanego wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 10 kwietnia 2014 roku o sygn. akt C-190/12 pozostają nadal niezgodne z prawem UE.
Brak inicjatywy ustawodawczej w następstwie polskiego orzecznictwa
W tym miejscu wskazania wymaga, iż zarysowany problem, w ramach którego władza ustawodawcza nie śpieszy się z korektą przepisów po orzeczeniu sądowym nie jest następstwem wyłącznie judykatury Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Opieszałość w podejmowaniu działań ukierunkowanych na dostosowanie przepisów prawa po wyrokach władzy sądowniczej występuje również w następstwie krajowego orzecznictwa np. Trybunału Konstytucyjnego.
Naczelnym przykładem biernej postawy władzy ustawodawczej jest brak aktywności legislacyjnej po wydaniu wyroku z dnia 8 października 2013 r. o sygn. akt SK 40/12. Zgodnie z wywołanym orzeczeniem, przepisy o braku przedawnia zobowiązań podatkowych zabezpieczonych hipoteką przymusową są niezgodne z ustawą zasadniczą. Po niemalże dekadzie od ogłoszenia orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, zakwestionowany przepis art. 70 § 8 OP nie uległ jakiejkolwiek modyfikacji, która odpowiadałaby treści wydanego wyroku.
pomoc@pitax.pl