Zaliczenie na poczet zaległości podatkowej
Instytucję zaliczenia na poczet zaległości podatkowej regulują przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Ordynacja Podatkowa (dalej: OP). Zgodnie z art. 62 § 1 OP w sytuacji, gdy na podatniku ciążą zobowiązania podatkowe z różnych tytułów, dokonaną przez niego wpłatę zalicza się na poczet podatku zgodnie ze wskazaniem podatnika. Nie zawsze jednak dochodzi do takowego zidentyfikowania zaległości podatkowej przez podatnika. W takim przypadku zaliczenia dokonuje się na poczet zobowiązania podatkowego o najwcześniejszym terminie płatności spośród wszystkich jego zobowiązań podatkowych.
Rozszerzony katalog wyłączenia
Obecnie w Sejmie procedowana jest ustawa o zmianie niektórych ustaw w celu automatyzacji załatwiania niektórych spraw przez Krajową Administrację Skarbową. W świetle projektowanych zmian, modyfikacji ma zostać poddana dalsza jednostka redakcyjna art. 62 OP. Zgodnie z rozszerzonym brzmieniem art. 62 § 6 OP, zaliczeniu na poczet ww. zaległości podatkowej, nie będą podlegać wpłaty dokonane na:
- poczet ryczałtu od przychodów zagranicznych osób przenoszących miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
- podatku od towarów i usług z tytułu importu towarów,
- podatku akcyzowego z tytułu importu towarów.
Nowelizacja uzupełnia powyższą listę o pozycje 2 oraz 3.
Ratio legis
W myśl uzasadnienia do zmian przygotowywanych przez Ministerstwo Finansów, modyfikacja art. 62 OP jest konieczna ze względu na swoisty charakter przepisów regulujących kwestie importu towarów (w szczególności art. 195 Unijny Kodeks Celny, który został ustanowiony Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej o nr 952/2013) oraz związane z tym rozwiązania systemowe. Resort w tym miejscu upatruje ewentualną możliwość nadużyć, których rezultatem byłoby przeznaczenie wpłat dokonywanych pod szyldem należności celnych na zaległości podatkowe. Instytucja zaliczenia w obowiązującym brzmieniu może prowadzić do sytuacji, w której takowe zobowiązania podatkowe z tytułu importu nie będą regulowane z uwagi na świadomy brak uiszczania należności publicznoprawnych w ustawowych terminach.