Środki otrzymywane przez uczestników programu, który uregulowany jest w aktach prawa wspólnotowego, a konkretnie w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1288/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. ustanawiającym "Erasmus+", zwolnione są w Polsce z podatku dochodowego.
W jaki sposób uregulowano zwolnienie w polskich przepisach oraz czy należy rozliczyć się z otrzymanych środków?
Stypendia Erasmus+ objęte zaniechaniem poboru podatku dochodowego
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 15 października 2018 roku w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych, od dochodów (przychodów) z tytułu stypendiów otrzymywanych w ramach programu "Erasmus+" (Dz.U. 2018 poz. 2114), zaniechano poboru podatku dochodowego od dochodów (przychodów) z tytułu stypendiów otrzymywanych w ramach programu "Erasmus+". Zaniechanie, o którym mowa, ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2019 r. do dnia 31 grudnia 2023 r.
Rozporządzenie wymienia objęte zaniechaniem poboru podatku stypendia z programu „Erasmus+” otrzymywane przez osoby fizyczne:
- Stypendia na wyjazdy zagraniczne, w części przekraczającej dochody zwolnione od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 23a lit. a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1509, z późn. zm.);
- Stypendia otrzymane przez osoby fizyczne przyjeżdżające do Rzeczypospolitej Polskiej z państw partnerskich uczestniczących w programie „Erasmus+”. Do krajów uczestniczących w programie należy 28 państw członkowskich Unii Europejskiej oraz inne, nienależące do UE: Macedonia Północna, Islandia, Liechtenstein, Norwegia, Turcja, Serbia.
Zwolnienie jest nielimitowane i ponad innymi stypendiami
Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, w art. 21 ust. 1 pkt 23a lit. a, zwalnia z podatku dochodowego jedynie część dochodów osób fizycznych otrzymywanych w ramach zagranicznych stypendiów. Limit takich stypendiów jest zwolniony w wysokości stanowiącej równowartość diety z tytułu podróży służbowych poza granicami kraju, określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju, za każdy dzień, w którym było otrzymywane stypendium. Przykładowo dla Niemiec kwota ta wynosi 49 euro dziennie.
Stypendia w ramach programu Erasmus+ są zwolnione z podatku od dochodów przekraczających ten limit na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 15 października 2018. Daje to możliwość pełnego zwolnienia z opodatkowania stypendiów otrzymywanych w ramach programu Erasmus+, a taki zabieg przyczynia się do zmniejszania barier w umiędzynarodowieniu polskich uczelni i szkół oraz placówek oświatowych. Powyższa teza znajduje potwierdzenie w interpretacjach fiskusa m.in. w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0115-KDIT2-2.4011.290.2019.2.ENB, gdzie organ uznał stanowisko podatnika za prawidłowe, konkludując, że „W konsekwencji, stwierdzić należy, że w odniesieniu do wskazanych we wniosku świadczeń wypłacanych w ramach programu "Erasmus+", do których znajduje zastosowanie art. 21 ust. 1 pkt 23a lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz regulacje dotyczące zaniechania poboru podatku zawarte w ww. rozporządzeniu Ministra Finansów Wnioskodawca nie jest zobowiązany do poboru zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych”.
Czy środki otrzymane w ramach programu Erasmus+ należy zadeklarować w zeznaniu rocznym?
Jako że stypendia w ramach programu Erasmus+, na mocy art. 21 ust 1 pkt 23a lit. a ustawy o PIT oraz wymienionego powyżej Rozporządzenia Ministra Finansów, są całkowicie wolne od podatku dochodowego, nie podlegają obowiązkowi wykazania w deklaracji rocznej PIT.
Na uwadze należy mieć jednak temporalny charakter omawianego Rozporządzenia, które gwarantuje całkowity brak opodatkowania stypendiów w ramach programu Erasmus+ wyłącznie do 31 grudnia 2023 r. Jeżeli ustawodawca nie zdecyduje się na implementację analogicznego aktu prawnego, po 31 grudnia 2023 r. nadwyżka otrzymanych środków ponad wysokość diet wynikająca z odrębnych przepisów będzie podlegała opodatkowaniu.
Tytułem zakończenia należy dodać, że osoby otrzymujące również inne stypendia, powinny pamiętać, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych w art. 21 wymienia stypendia, które podobnie jak Erasmus+, są zwolnione z podatku dochodowego bez limitu, a tym samym nie wymagają rozliczenia w deklaracji rocznej. Są to m.in. świadczenia pomocy materialnej dla uczniów i osób uczestniczących w innych formach kształcenia, pochodzące z budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz ze środków własnych szkół przyznane na podstawie przepisów o systemie oświaty, oraz inne stypendia za wyniki w nauce, których zasady przyznawania zostały zatwierdzone przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania (art. 21 ust. 1 pkt 40). Z kolei stypendia dla uczniów i studentów, których wysokość i zasady udzielania zostały określone w uchwale organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego (np. stypendia sportowe), oraz stypendia dla uczniów i studentów przyznane przez organizacje pożytku publicznego zwolnione są jedynie do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 3.800,00 zł (art. 21 ust 1 pkt 40b).
W takiej sytuacji osoba, która otrzymała stypendium, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 40b ustawy o PIT, otrzyma informację o wypłaconych w danym roku stypendiach oraz pobranych zaliczkach na podatek dochodowy na formularzu PIT-11, na podstawie którego należy rozliczyć się w zeznaniu rocznym.