Wysokość stóp procentowych od 8 marca 2022 r.
Narodowy Bank Polski (dalej również NBP) w wydanym komunikacie prasowym z posiedzenia Rady Polityki Pieniężnej, które odbyło się w dniu 8 marca 2022 r. ogłosił podwyższenie stóp procentowych NBP do poziomu:
- stopa referencyjna 3,50% w skali rocznej;
- stopa lombardowa 4,00% w skali rocznej;
- stopa depozytowa 3,00% w skali rocznej;
- stopa redyskonta weksli 3,55% w skali rocznej;
- stopa dyskontowa weksli 3,60% w skali rocznej.
Dla podatników posiadających zaległości podatkowe, najistotniejszą jest stawka stopy lombardowej. Jej wysokość determinuje kwotę zobowiązań podatkowych jaką musimy uiścić płacąc podatek po terminie.
Wysokość odsetek od zaległości podatkowych w lutym i marcu 2022 r.
Podwyżka stóp procentowych w minionym miesiącu spowodowała procentowy wzrost odsetek od zaległości podatkowych. Od 1 stycznia 2016 r. do 8 lutego 2022 r. ich wysokość utrzymywała się na niezmiennym poziomie 8%. Z uwagi jednak na podwyżkę oprocentowania stopy lombardowej do pułapu 3,25% ich realna wysokość wzrosła do 8,5%. Skąd ta zależność? Jej podstaw należy upatrywać w przepisach Ordynacji Podatkowej, które określają mechanizm obliczania wysokości zaległości podatkowej. Zgodnie z nimi, stawka odsetek za zwłokę jest równa sumie 200% podstawowej stopy oprocentowania kredytu lombardowego, ustalanej zgodnie z przepisami o Narodowym Banku Polskim, i 2%, z tym że stawka ta nie może być niższa niż 8%.
Oznacza to, że wysokość odsetek od zaległości podatkowych w okresie od 9 lutego do 7 marca 2022 r. wynosiła:
200% podstawowej stopy oprocentowania kredytu lombardowego: 3,25%*2 = 6,5%
Wysokość odsetek od zaległości podatkowych: 6,5% + 2% = 8,5%
Wraz z dzisiejszą podwyżką stóp procentowych ogłoszoną przez Radę Polityki Pieniężnej przy NBP, wysokość odsetek podatkowych od 8 marca 2022 r. będzie wynosić:
200% podstawowej stopy oprocentowania kredytu lombardowego: 4%*2 = 8%
Wysokość odsetek od zaległości podatkowych: 8% + 2% = 10%
Podsumowanie:
Odsetki za zwłokę od zaległości podatkowych wynoszą:
- od 1 stycznia 2016 r. do 8 lutego 2022 r. = 8%,
- od 9 lutego 2022 r. do 7 marca 2022 r. = 8,5%,
- od 8 marca 2022 r. = 10%.
W zależności od indywidualnej pozycji podatnika wyższa stawka odsetek podatkowych nie zawsze będzie działać na jego niekorzyść. Oprocentowaniu w tej samej wysokości co odsetki od zaległości podatkowych podlegają również nadpłaty. Oznacza to, że organ podatkowy dokonując opieszałego zwrotu nadpłaty naszego podatku, będzie zobowiązany wypłacić podatnikowi również wartość odsetek w nowej podwyższonej wysokości.
To nie koniec podwyżek stóp procentowych
W najbliższym czasie należy spodziewać się regularnych podwyżek stóp procentowych NBP. Na postawienie takiego wniosku pozwala stanowisko Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego z dnia 7 marca 2022 roku, które zostało zaadresowane do Prezesów Zarządów Banków oraz Dyrektorów oddziałów instytucji kredytowych ws. działań mających na celu ograniczenie poziomu ryzyka kredytowego. W jego treści odnaleźć można następującą rekomendację:
„Organ nadzoru zaleca, żeby w procesie oceny zdolności kredytowej wszystkie banki przyjmowały minimalną zmianę poziomu stopy procentowej o 5 punktów procentowych”
Jak należy rozumieć ww. komunikat? Urząd Komisji Nadzoru Finansowego jasno sygnalizuje, że banki oceniając zdolność kredytową potencjalnego kredytobiorcy nie powinny sugerować się referencyjną stopą procentową, której wysokość w dniu 7 marca wynosiła 2,75%. Zgodnie z zaleceniem organu nadzoru, bank badając zdolność kredytową zainteresowanego winien przyjąć fikcyjne założenie graniczące z pewnością, że wysokość referencyjnej stopy procentowej wyniesienie nawet 7,75%. Taka sugestia rodzi uzasadnione obawy, że w kolejnych miesiącach możemy spodziewać się kolejnych podwyżek ogłaszanych przez Radę Polityki Pieniężnej przy NBP.