- Zgodnie z oczekiwaniami ekonomistów, ale wbrew ich zaleceniom, Rada Polityki Poniżnej rozpoczęła cykl obniżek stóp procentowych
- Wszystkie podstawowe stopy procentowe Narodowego Banku Polskiego zostały obniżone o 75 pb
- Zaktualizowana wartość wskaźników banku centralnego zacznie obowiązywać od 7 września 2023 r.
Podstawowe stopy procentowe NBP - decyzja RPP z 6 września 2023 r.
Głównym obszarem, na który oddziałują decyzje Rady Polityki Pieniężnej jest sytuacja finansowa kredytobiorców. Wpływ na wysokość rat kredytu ma w szczególności wysokość jednej z podstawowych stóp procentowych Narodowego Banku Polskiego – stopa referencyjna. Trwający od I kwartału minionego roku cykl podwyżek wskaźników banku centralnego zakończył się rok temu.
Od 8 września 2022 r. do 6 września 2023 r. poziom stóp procentowych nie uległ zmianie. Natomiast w świetle dzisiejszej decyzji Rady Polityki Pieniężnej postanowiono obniżyć stopy procentowe o 75 punktów bazowych.
W wyniku tego, podstawowe wskaźniki Narodowego Banku Polskiego przyjęły następujące wartości:
| Wskaźnik: | Poziom (w %): | Obowiązuje od: |
| Stopa referencyjna | 6,00 | 7 września 2023 |
| Stopa lombardowa | 6,50 | 7 września 2023 |
| Stopa depozytowa | 5,50 | 7 września 2023 |
| Stopa redyskontowa weksli | 6,05 | 7 września 2023 |
| Stopa dyskontowa weksli | 6,10 | 7 września 2023 |
Tab. 1. Wartość podstawowych stóp procentowych Narodowego Banku Polskiego po posiedzeniu Rady Polityki Pieniężnej z dnia 6 września 2023 r.
Wpływ bieżącej inflacji na decyzję NBP
Druga połowa roku pozwoliła na złapanie oddechu przez konsumentów. Aktualne odczyty Głównego Urzędu Statystycznego wciąż nie pozwalają na przyjęcie optymistycznej postawy, gdyż bieżący wskaźnik inflacyjny (dane dot. sierpnia 2023 r.) wynosi 10,1% (podwyżka cen konsumpcyjnych za towary i usługi względem sierpnia 2022 r.). Historyczne poziomy wzrostu cen wynoszą odpowiednio:
| Miesiąc | 2021 (%) |
2022 (%) |
2023 (%) |
| Styczeń | 2,6 | 9,4 | 16,6 |
| Luty | 2,4 | 8,5 | 18,4 |
| Marzec | 3,2 | 11,0 | 16,1 |
| Kwiecień | 4,3 | 12,4 | 14,7 |
| Maj | 4,7 | 13,9 | 13,0 |
| Czerwiec | 4,4 | 15,5 | 11,5 |
| Lipiec | 5,0 | 15,6 | 10,8 |
| Sierpień | 5,5 | 16,1 | 10,1 |
| Wrzesień | 5,9 | 17,2 | - |
| Październik | 6,8 | 17,9 | - |
| Listopad | 7,8 | 17,5 | - |
| Grudzień | 8,6 | 16,6 | - |
Tab. 2. Powyższe wartości odnoszą się do podwyżek cen konsumpcyjnych (towary i usługi) w stosunku do roku poprzedniego (RDR)
Mimo zauważalnego trendu spadkowego w odniesieniu do inflacji mierzonej rok do roku, ekonomiści alarmują, że zarówno wrześniowe, jak i październikowe posiedzenie Rady Polityki Pieniężnej nie powinno zakończyć się decyzją o obniżeniu wskaźników banku centralnego.
Przedwczesna obniżka stóp procentowych może doprowadzić do sytuacji, w której dążenie do celu inflacyjnego (2,5% z możliwością odchylenia +/- 1%) rozciągnie się w czasie, zaś sama inflacja utrzyma się na względnie wysokim poziomie, w dłuższej od prognozowanej perspektywie.
Decyzja RPP wpływa na rozliczenia z fiskusem
O ile największe emocje społeczne budzi poziom stopy referencyjnej, o tyle nie należy zapominać o pozostałych wskaźnikach Narodowego Banku Polskiego. Dla podatników najważniejszym odczytem banku centralnego jest poziom stopy lombardowej. Wartość tego wskaźnika ma bezpośrednie przełożenie na wysokość odsetek podatkowych, które z koli wpływają na wysokość naszego zwrotu podatku (nadpłaty) czy stopień zaległości podatkowej.
W wyniku obniżenia podstawowych stóp procentowych Narodowego Banku Polskiego doszło do zmniejszenia wartości odsetek podatkowych.
Zgodnie z art. 56 § 1 Ordynacji podatkowej:
Stawka odsetek za zwłokę jest równa sumie 200% podstawowej stopy oprocentowania kredytu lombardowego, ustalanej zgodnie z przepisami o Narodowym Banku Polskim, i 2%, z tym że stawka ta nie może być niższa niż 8%.
Jak należy zatem obliczyć stawkę odsetek podatkowych obowiązujących od 7 września 2023 roku? Zgodnie z treścią ww. regulacji:
6,50*2 + 2 = 15%
Mając na uwadze obecny pułap stopy lombardowej wartość odsetek podatkowych od 7 września 2023 r. wyniesie 15%.
Ostatnie posiedzenie RPP przed wyborami
6 września 2023 r. odbyło się przedostatnie posiedzenie Rady Polityki Pieniężnej przed wyborami parlamentarnymi, które zostały wyznaczone na dzień 15 października 2023 r. Ostatniego zebrania ekspertów przy banku centralnym należy spodziewać się 4 października 2023 r.
Źródła:
- Komunikat prasowy z posiedzenia Rady Polityki Pieniężnej w dniach 5-6 września 2023 r.
- Wskaźniki cen towarów i usług konsumpcyjnych za okres od 2021 do 2023 r. - zestawienie Głównego Urzędu Statystycznego
- Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa
pomoc@pitax.pl