Biorąc pod uwagę, że praca zdalna jest powszechnie wykorzystywana przez pracodawców i pracowników od roku, pewnym zaskoczeniem może być fakt, że kwestia pracy zdalnej nie została wciąż uregulowana od strony prawnej (zapisy jej dotyczące utknęły na etapie konsultacji projektu). W polskim kodeksie pracy występuję jedynie pojęcie telepracy. Praca zdalna odbywa się aktualnie na podstawie tzw. ustaw covidowych.
Miejsce pracy zdalnej
Według aktualnie obowiązujących przepisów wykonywanie pracy zdalnej wymaga określenia miejsca, w którym się ona odbywa. Miejsce wykonywania pracy musi zapewniać odpowiednie warunki do jej świadczenia. Wbrew potocznej opinii nie musi to koniecznie być dom pracownika. I tak na przykład, gdy pracownik nie ma możliwości wykonywania pracy zdalnej we własnym domu, pracodawca powinien wyznaczyć mu inne miejsce.
Praca zdalna za granicą
Praca zdalna wykonywana na terenie RP nie rodzi żadnych dodatkowych obowiązków dla pracownika i pracodawcy. Jeśli jednak praca zdalna wykonywana jest zza granicy, wchodzić mogą w grę obowiązki ubezpieczeniowe związane lokalizacją, w której wykonywanie pracy się odbywa. W takiej sytuacji zaleca się zweryfikowanie wiedzy na temat skutków wykonywania pracy w danym miejscu – niedopatrzenia w tym zakresie mogą doprowadzić do zaległości w stosunku do ubezpieczycieli i narazić na ewentualne sankcje.
Praca zdalna w zza granicy w obecnej sytuacji nie wiąże się z delegowaniem pracownika, chyba że pracodawca określi w poleceniu pracy zdalnej jej miejsce jako znajdujące się poza granicami Polski. Praca zdalna wykonywana w czasie pandemii COVID-19 jest wyjątkowym i tymczasowym rozwiązaniem. Ponieważ wykonywanie pracy zdalnej w tej sytuacji z terenu innego kraju nie jest związane charakterem pracy pracownika nie występuje konieczność wydania zaświadczenia A1.
Mając na uwadze powyższe, należy jednak pamiętać, że świadcząc pracę z terytorium państwa, w którym nie są za pracownika odprowadzane składki ubezpieczeniowe pracownik ten – jeśli nie posiada wydanego przez ZUS zaświadczenia A1 – będzie miał w tym państwie status osoby nieubezpieczonej. Oznacza to, że pracownik taki nie będzie miał prawa do korzystania publicznej opieki zdrowotnej i będzie musiał ponieść koszty ewentualnego leczenia w państwie, w którym pracuje zdalnie.