Podmioty uprawnione do skorzystania ze wspólnego rozliczenia
Podatnicy chcący skorzystać ze wspólnego rozliczenia z dzieckiem jako osoby samotnie wychowujące, powinni pamiętać, że dziecko przez nich wychowywane musi spełniać określone warunki:
- Musi być małoletnie (przed ukończeniem 18. roku życia) – niezależnie od dochodów, jakie osiągają dzieci i w jakiej wysokości. Należy jednak pamiętać, że dziecko może osiągnąć pełnoletność przed ukończeniem 18 roku życia. Tak się dzieje w przypadku małoletniego, który zawiera związek małżeński. W takim przypadku wspólne rozliczenie nie przysługuje.
- Otrzymuje rentę socjalną lub zasiłek pielęgnacyjny – jest to szczególny przypadek, dla wspólnego rozliczenia wiek dziecka nie ma bowiem znaczenia.
- Nie ukończyło 25. roku życia i jednocześnie uczy się lub studiuje – ma to zastosowanie w odniesieniu do dzieci, które w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach ogólnych lub z kapitałów pieniężnych w łącznej wysokości 3089 zł (z wyjątkiem renty rodzinnej).
Niezależnie od tego, w którym dniu roku podatkowego dziecko ukończy 18. bądź 25. rok życia, rodzicowi przysługiwać będzie wspólne rozliczenie za cały rok, w którym przekroczy ww. wiek
Również osoba samotnie wychowująca dziecko musi spełniać określone kryteria, by móc skorzystać z omawianego rozliczenia na preferencyjnych zasadach. Objęcie wspólnym opodatkowaniem dotyczy zatem rodzica lub opiekuna prawnego, który jest panną (kawalerem), wdową (wdowcem), rozwódką (rozwodnikiem) albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, ale wyłącznie w sytuacji, gdy jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności. Podsumowując, należy uznać, że osobą samotnie wychowującą dziecko jest wyłącznie ta osoba, która sprawuje samotną pieczę nad dzieckiem.
Forma opodatkowania a wspólne rozliczenie
Należy przy tym pamiętać o rygorach co do formy opodatkowania wybranej przez osobę samotnie wychowującą oraz dziecko. W sytuacji, gdy którekolwiek z nich prowadzi działalność gospodarczą objętą ryczałtem ewidencjonowanym (wyłączywszy przychody osiągane z tzw. najmu prywatnego), podatkiem liniowym, kartą podatkową lub podatkiem tonażowym – wspólne rozliczenie nie będzie przysługiwać.
Wskazane obostrzenie nie będzie miało zastosowania w sytuacji, gdy którekolwiek z nich prowadzi działalność gospodarczą opodatkowaną wg skali podatkowej (stawki 17% oraz 32%). W tym przypadku nie ma przeszkód do wspólnego rozliczenia, jednakże należy mieć na uwadze, że dochody dorosłego dziecka nie mogą przekroczyć kwoty 3089 zł w roku podatkowym. Na skali podatkowej rozliczeniu podlegają dochody rozliczane m.in. w ramach PIT-37.
Mechanizm wspólnego rozliczenia z dzieckiem
Wspólne rozliczenie osoby samotnie wychowującej z dzieckiem przebiega w sposób analogiczny do PIT-37 z małżonkiem. W pierwszej kolejności dokonuje się zsumowania dochodów osiągniętych przez rozliczającego się podatnika wraz z dzieckiem. Dochodem jest przychód obniżony o koszty jego uzyskania. Uzyskana kwota powinna być następnie podzielona na pół. Od tak uzyskanej podstawy opodatkowania oblicza się należny podatek, który ulega podwojeniu.
Wspólne rozliczenie z dzieckiem oznacza możliwość ujęcia podwójnej kwoty wolnej od opodatkowania.