Odwrotne obciążenie - na czym to polega?
W większości przypadków, przy sprzedaży towarów, za pokrycie kosztów związanych z podatkiem VAT odpowiada sprzedawca. Są jednak sytuacje, kiedy to obowiązek rozliczenia podatku VAT spada na jego nabywcę. Kwestię towarów w zakresie transakcji krajowych, gdzie możliwe jest zastosowanie w/w mechanizmu “odwrotnego obciążenia”, określa załącznik nr 11 do ustawy o podatku VAT oraz (w przypadku usług) załącznik nr 14 do tej ustawy.
Obrót towarami a procedura “odwrotnego obciążenia”
Zakres stosowania procedury “odwrotnego obciążenia”, reguluje art. 17 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku VAT, według którego proces odwrotnego obciążenia można wdrożyć w przedsiębiorstwie w przypadku, gdy:
- sprzedawca jest czynnym podatnikiem VAT,
- nabywca jest czynnym podatnikiem VAT,
- dostawa nie jest objęta zwolnieniem, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 lub art. 122.
“Odwrotne obciążenie” w sektorze usług
Jeśli chodzi o mechanizm “odwrotnego obciążenia” w obszarze usług, zakres procedury reguluje art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy o VAT. Z jego treści wnioskować można, że (jak zostało powyżej zaznaczonym), proces ten będzie mógł działać tylko w stosunku do usług wymienionych w załączniku nr 14 ustawy o VAT.
W przypadku usług budowlanych, “odwrotne obciążenie” ma zastosowanie tylko w przypadku, gdy usługodawca działa jako podwykonawca!
Jakie usługi obejmuje procedura odwrotnego obciążenia?
“Odwrotne obciążenie” w sektorze usług to przede wszystkim wszelkie roboty budowlane związane z budowaniem budynków w celach mieszkalnych. Nie chodzi tutaj jednak tylko i wyłącznie o wznoszenie nowych budynków - procedura odwrotnego obciążenia obejmuje także przebudowy i remonty budynków, roboty związane z rozbiórką i burzeniem obiektów budowlanych, różnego rodzaju prace tynkarskie oraz malarskie, układanie płytek i paneli, etc.
Jak powinna wyglądać faktura VAT w przypadku “odwrotnego obciążenia”?
Niekiedy kupując określony towar, kupujący może dostać fakturę VAT z odpowiednią informacją - “odwrotne obciążenie”. Jakkolwiek poważnie to brzmi, zapis ten w żaden sposób nie jest wiążący, zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami prawa. Jest to więc adnotacja jedynie informacyjna, przy czym w sytuacji jej braku, a przy jednoczesnym nakazie ustawodawcy nakładającym obowiązek rozliczenia VAT przez kupującego, i tak to kupujący poniesie konsekwencje podatkowe. Może również wystąpić sytuacja, w której dojdzie do błędnego zawarcia na dokumencie rozliczeniowym adnotacji “odwrotne obciążenie” - jeśli jednak ustawodawca nie nakłada na tę transakcję obowiązku tej procedury, to sprzedawca będzie musiał rozliczyć się z podatku.
Przedsiębiorcy zobowiązani do korzystania z procedury "odwrotnego obciążenia" muszą przygotowywać zbiorcze informacje dla tego typu transakcji. Sprzedawca powinien złożyć okresowe raporty wraz z podsumowaniem do 25 dnia miesiąca za poprzedni miesiąc rozliczeniowy.