Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych jest jedną z form opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych – podstawą opodatkowania jest w tym przypadku przychód bez pomniejszania o koszty jego uzyskania.
Dotychczasowe ograniczenia
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych może mieć zastosowanie do przychodów z biznesu (jednoosobowa działalność gospodarcza, spółka cywilna, spółka jawna), a także m.in. do przychodów z najmu. Jest to ceniona i popularna forma rozliczania podatku w naszym kraju – w roku 2019 skorzystało z niej 653 000 osób prowadzących działalność gospodarczą, co stanowiło wzrost o 42 000 w stosunku do roku 2018. Dla licznej grupy podatników ryczałt jest korzystniejszy od podatku liniowego i rozliczenia na podstawie zasad ogólnych – zależy to jednak od specyficznej sytuacji przedsiębiorcy.
Dotychczasowo pewną przeszkodą w korzystaniu z ryczałtu było ograniczenie jego dostępności do określonych branż oraz limit przychodów, po którego przekroczeniu w minionym roku podatkowym ta forma rozliczenia PIT stawała się niedostępna dla danego podatnika. Aktualnie obostrzenia te ulegają poluzowaniu.
Zmiany w ryczałcie w roku 2021
Najbardziej istotną zmianą w ryczałcie od przychodów ewidencjonowanych, która została zapowiedziana na rok 2021, jest zniesienia wykazu usług, których świadczenie uniemożliwia skorzystanie z tej formy opodatkowania. Z ryczałtu nie będą mogli skorzystać jedynie przedsiębiorcy kupujący lub sprzedający wartości dewizowe, wytwarzający wyroby akcyzowe oraz prowadzący apteki. Z ryczałtu nie skorzystają także podatnicy w pewnych partykularnych sytuacjach, m.in. gdy świadczą w formie spółki lub działalności gospodarczej usługi na rzecz obecnego albo byłego pracodawcy.
Drugą istotną zmianą jest podniesienie limitu przychodów, którego przekroczenie uniemożliwia skorzystanie z ryczałtu. Dotychczasowo wynosił on 250 000 euro, a od początku przyszłego roku wzrośnie do poziomu 2 000 000 euro.
Nowa ustawa o ryczałcie zmienia także definicję wolnego zawodu (pozarolnicza działalność gospodarcza wykonywana osobiście). Od 1 stycznia 2021 do grupy wolnych zawodów dołączą psychologowie, fizjoterapeuci, adwokaci, notariusze, radcy prawni, architekci, inżynierzy budownictwa, rzeczoznawcy budowlani, biegli rewidenci, księgowi, agenci ubezpieczeniowi, agenci oferujący ubezpieczenia uzupełniające, brokerzy reasekuracyjni, brokerzy ubezpieczeniowi, doradcy podatkowi, doradców restrukturyzacyjni, maklerzy papierów wartościowych, doradcy inwestycyjni, agentów firm inwestycyjnych, rzecznicy patentowi.
Stawki podatkowe w ryczałcie w roku 2021
Nowe przepisy przewidują osiem stawek ryczałtu, m.in. 17% dla wykonujących wolne zawody, 15% dla wyszczególnionych w ustawie usług i 8,5% dla usług, które nie zostały przyporządkowane do innych stawek ryczałtowych. Oznacza to obniżenie podatku dla kilku grup podatników w stosunku do ubiegłego roku.
Przejście na ryczałt od przychodów ewidencjonowanych
Skorzystanie z ryczałtu jako formy opodatkowania wymaga uprzedniego złożenia wymaganego oświadczenia naczelnikowi urzędu skarbowego. Jednak przede wszystkim należy skrupulatnie przekalkulować opłacalność takiego rozwiązania ze względu na typ prowadzonej działalności gospodarczej. Jak wiadomo, nie można przy tym koncentrować się wyłącznie na stawkach podatkowych – ponieważ ryczałt opłacany jest od przychodów, a nie jak to zazwyczaj bywa od dochodów.
Należy przy tym pamiętać, że skorzystanie z ryczałtu uniemożliwi odliczenie kosztów uzyskania przychodów – można odliczyć jedynie składki na ZUS. Ryczałt zamyka także drogę do skorzystania z licznych preferencji podatkowych, w tym z tak popularnych w naszym kraju odliczeń jak ulga na dziecko. Ryczałtowcy nie mogą także rozliczać się wspólnie z małżonkiem.
Doświadczenie wskazuje, że ryczałt jest korzystny w szczególności dla podatników nieponoszących dużych kosztów uzyskania przychodów, a przy tym zarabiających na własnej pracy i wiedzy.