Dwie równolegle przygotowywane nowelizacje specustawy
W artykule Rozszerzenie pomocy dla obywateli Ukrainy uciekających przed wojną wskazywaliśmy na przyjęcie projektu nowelizacji specustawy w dniu 22 marca 2022 roku przez posłów Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych. Zgodnie z jego założeniami oraz wcześniejszymi postulatami opozycyjnych partii politycznych, przepisy specustawy obejmą swoim zakresem wszystkich obywateli Ukrainy. Kolejny projekt nowelizacji specustawy przygotowywany jest przez Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej, w ramach którego zostaną dokonane również modyfikacje przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej również: ustawa o PIT). W ramach zmian podatkowych ma zostać umożliwiona przyśpieszona procedura uzyskania statusu polskiego rezydenta podatkowego przez obywatela Ukrainy.
Obecne zasady przyznania statusu polskiego rezydenta podatkowego
Obecnie status obywatela Ukrainy podlega ocenie na zasadach ogólnych określonych w ustawie o PIT. W świetle przepisu art. 3 ust. 1a ustawy o PIT za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:
1. posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
2. przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.
Czym jest ów ośrodek interesów życiowych? Ośrodkiem tym będzie ten kraj, z którym osoba ma ściślejsze powiązania osobiste lub ekonomiczne.
Możliwość natychmiastowego uzyskania statusu polskiego rezydenta podatkowego
Projekt przygotowywany przez Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej zakłada nowe formy wsparcia Ukraińców chcących podjąć zatrudnienie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Projektowane zmiany legislacyjne mają na celu wprowadzenie nowej preferencji podatkowej dla obywateli Ukrainy. Jej podstawowym założeniem jest umożliwienie uzyskania statusu polskie rezydenta podatkowego od pierwszego dnia przyjazdu do Polski po 24 lutego 2022 roku. Ukraińcy, którzy dotarli na terytorium Polski w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium Ukrainy, będą mogli tego dokonać za pośrednictwem składanego przez nich oświadczenia o przeniesieniu swojego ośrodka interesów życiowych do Polski.
W świetle przygotowywanej nowelizacji przepisów specustawy oraz ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, obywatel Ukrainy podejmujący zatrudnienie u polskiego pracodawcy będzie mógł przedłożyć mu, że jego ośrodek interesów życiowych został przeniesiony do Polski. Oświadczenie winno być składane płatnikowi podatku dochodowego od przychodów uzyskanych przez obywatela Ukrainy.
Jakie znaczenie na gruncie prawa podatkowego ma ustalenie ośrodka interesów życiowych na terytorium danego państwa? W rezultacie złożonego oświadczenia, obywatel Ukrainy ma uzyskać od początku swojego pobytu na terytorium Polski status polskiego rezydenta podatkowego. Skutkować będzie to możliwością skorzystania przez niego z zasad opodatkowania obowiązujących obywateli Rzeczypospolitej Polskiej – w tym rozliczania wszelkich ulg i zwolnień podatkowych. Niezłożenie oświadczenia będzie natomiast skutkować utrzymaniem statusu nierezydenta podatkowego do czasu spełnienia jednego z warunków wymienionych w art. 3 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
pomoc@pitax.pl