Warunki do spełnienia celem prowadzenia działalności
Uchwalona ustawa regulująca m. in. zasady przebywania uchodźców z Ukrainy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej również przyznaje szereg praw przedsiębiorczym obywatelom okupowanego kraju. W myśl przyjętych przepisów oraz towarzyszących jej założeń aby móc rozpocząć prowadzenie działalności gospodarczej przez te osoby należy:
- legalnie przebywać w Polsce,
- posiadać nr PESEL.
Spełnienie wyżej wyszczególnionych warunków jest równoznaczne z możliwością podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej w Polsce na tożsamych zasadach jak obywatele Rzeczypospolitej Polskiej.
Legalny pobyt w Polsce
Specustawa reguluje kwestie pobytu tych Ukraińców, którzy przedostali się na terytorium Rzeczypospolitej bezpośrednio z terytorium okupowanej Ukrainy po 24 lutego 2022 roku. Oznacza to, że nie obejmie ona tych obywateli tego państwa, którzy uciekali ze swojej ojczyzny pośrednio przez inne kraje. W przypadku adresatów specustawy, ich pobyt na terytorium Polski uznaje się za legalny jeśli zadeklarowały zamiar pozostania na terenie Rzeczypospolitej. W takich sytuacjach Ukraińcy będą mieli zalegalizowany pobyt na okres 18 miesięcy. Osoby, które dotychczas legalnie przebywały na terenie Polski będą mogły ubiegać się o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy. Przysługuje ono jednorazowo na okres 3 lat i jest przyznawane w drodze decyzji administracyjnej.
Posiadanie nr PESEL
Specustawa gwarantuje uchodźcom, którzy przybyli bezpośrednio z terytorium Ukrainy nadanie nr PESEL. Zgodnie z uzasadnieniem do projektu ustawy oraz jej dalszymi regulacjami jest to rozwiązanie ukierunkowane na zapewnienie całościowego pakietu usług publicznych na rzecz Ukraińców. W tym celu przewidziano specjalny tryb uzyskania numeru PESEL, na wniosek zawierający katalog podstawowych danych. Jest to odformalizowana procedura umożliwiająca uzyskanie numeru PESEL bez konieczności wykazywania podstawy prawnej dla jego posiadania. Ponadto jest to rozwiązanie, które ma zagwarantować sprawną komunikację z administracją publiczną i zapewniać uzyskanie dostępu do profilu zaufanego przez uchodźców. W kontekście prowadzenia działalności gospodarczej nr PESEL pełni istotną funkcję w relacjach zagranicznego przedsiębiorcy z organami administracji publicznej w Polsce, gdyż umożliwia to m. in. skorzystania z platformy e-PUAP oraz złożenie stosownych wniosków w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Uzyskanie numeru PESEL przez obywateli Ukrainy nie wpłynie na kwestię uzyskania polskiego obywatelstwa.
Wykreślenie z rejestru
Należy wskazać, że naturalną konsekwencją niespełniania powyższych warunków na jakimkolwiek etapie prowadzenia działalności gospodarczej jest zakończenie jej bytu. Zatem jeśli obywatel Ukrainy przestanie legalnie przebywać na terytorium Polski prowadzona przezeń działalność gospodarcza będzie podlegała wykreśleniu z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.