Specustawa reguluje kwestie pobytu tych Ukraińców, którzy przedostali się na terytorium Rzeczypospolitej bezpośrednio z terytorium okupowanej Ukrainy po 24 lutego 2022 roku. Oznacza to, że nie obejmie ona tych obywateli tego państwa, którzy uciekali ze swojej ojczyzny pośrednio przez inne kraje. W przypadku adresatów specustawy, ich pobyt na terytorium Polski uznaje się za legalny jeśli zadeklarowały zamiar pozostania na terenie Rzeczypospolitej. W takich sytuacjach Ukraińcy będą mieli zalegalizowany pobyt na okres 18 miesięcy.
Mimo temporalnego charakteru obowiązywania ww. przepisów, nie oznacza to, że obywatele Ukrainy nie będą mogli zostać na okres dłuższy niż półtora roku. Specustawa przewiduje również możliwość przedłużenia pobytu uchodźców z Ukrainy. Osoby, które dotychczas legalnie przebywały na terenie Polski będą mogły ubiegać się o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy. Przysługuje ono jednorazowo na okres 3 lat i jest przyznawane w drodze decyzji administracyjnej.
Ponadto specustawa gwarantuje uchodźcom, którzy przybyli bezpośrednio z terytorium Ukrainy nadanie nr PESEL. Zgodnie z uzasadnieniem do projektu ustawy oraz jej dalszymi regulacjami jest to rozwiązanie ukierunkowane na zapewnienie całościowego pakietu usług publicznych na rzecz Ukraińców. W tym celu przewidziano specjalny tryb uzyskania numeru PESEL, na wniosek zawierający katalog podstawowych danych. Będzie to odformalizowana procedura umożliwiająca uzyskanie numeru PESEL bez konieczności wykazywania podstawy prawnej dla jego posiadania. Ponadto jest to rozwiązanie, które ma zagwarantować sprawną komunikację z administracją publiczną i zapewniać uzyskanie dostępu do profilu zaufanego przez uchodźców. Uzyskanie numeru PESEL przez obywateli Ukrainy nie wpłynie na kwestię uzyskania polskiego obywatelstwa.
Ustawa zapewnia równocześnie legalność pobytu na terenie Polski przez dzieci, które urodziły się po przekroczeniu granicy przez Ukrainki będące ich matkami. Ponadto zagwarantowano również normalizację dalszego bytu uchodźcom poprzez umożliwienie podjęcia pracy i uzyskania dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej. Obywatele Ukrainy, którzy podejmowali naukę za wschodnią granicą naszego kraju będą mogli kontynuować edukację w polskich szkołach podstawowych, liceach jak również na uczelniach wyższych.
W związku z koniecznością zapewnienia dachu nad głową dużej ilości uchodźców wojennych wprowadzono również zachęty pieniężne dla polskich obywateli. Ci którzy zapewnią zakwaterowanie i wyżywienie Ukraińcom, którzy przybyli bezpośrednio ze swojej ojczyzny otrzymają 40 zł dziennie, czyli ok 1200 zł miesięcznie. Należy jednak mieć na uwadze, iż wypłatę świadczeń przewidziano na okres nie dłuższy niż 60 dni. Pomoc finansowa będzie przysługiwała też uchodźcom z Ukrainy, otrzymają jednorazowe świadczenie w wysokości 300 zł na osobę.
pomoc@pitax.pl