Znaczna podwyżka stóp procentowych
Główny Urząd Statystyczny ogłosił kolejny rekord inflacji. Ceny towarów i usług konsumpcyjnych w kwietniu 2022 r. wzrosły w stosunku do tego samego miesiąca 2021 r. aż o 12,3%. W odniesieniu do marca 2022 roku inflacja doznała wzrostu o 2%. Jest to jej najwyższy wskaźnik, jaki został odnotowany od prawie ćwierć wieku (ostatni 12% poziom wzrostu cen nastąpił w 1998 r.). Nieustannie rosnącej inflacji towarzyszą cykliczne posiedzenia Rady Polityki Pieniężnej przy Narodowym Banku Polskim. Prognozy sporządzone przez ekonomistów wskazują na następną podwyżkę stóp procentowych o 100 punktów bazowych. Gdyby do tego doszło na najbliższym posiedzeniu RPP, które ma się odbyć w najbliższy czwartek, wykaz stawek przedstawiałby się w następujący sposób:
- stopa referencyjna 5,50% w skali rocznej (z dotychczasowych 4,50%),
- stopa lombardowa 6,00% w skali rocznej (z dotychczasowych 5,00%),
- stopa depozytowa 5,00% w skali rocznej (z dotychczasowych 4,00%),
- stopa redyskonta weksli 5,55% w skali rocznej (z dotychczasowych 4,55%),
- stopa dyskontowa weksli 5,60% w skali rocznej (z dotychczasowych 4,60%).
Mając na uwadze stanowisko Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego z dnia 7 marca 2022 roku oraz rokowania analityków należy spodziewać się kolejnych podwyżek dokonywanych przez RPP przy NBP. Z wydanego zalecenia wynika, że wysokość referencyjnej stopy procentowej w perspektywie najbliższego roku może wynieść nawet 7,75%. Uwzględniając dotychczasowe działania podejmowane przez RPP w ostatnim półroczu należy uznać, iż nie tylko stopa referencyjna będzie poddana wzrostom. Kluczowym wskaźnikiem dla ograniczania inflacji jest również stopa lombardowa.
Wyższa stawka odsetek podatkowych
Wyższy próg stopy lombardowej oznacza podniesioną wartość odsetek podatkowych. Naliczane są nie tylko w przypadku powstałej zaległości podatkowej, lecz również przyczyniają się do wzrostu nadpłaty podatku. W tym drugim przypadku jednak obejmuje to wyłącznie zwroty opieszale realizowane przez organ podatkowy.
Mechanizm naliczania odsetek podatkowych wynika z art. 56 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Ordynacja podatkowa. Zgodnie z ww. regulacją, stawka odsetek za zwłokę jest równa sumie 200% podstawowej stopy oprocentowania kredytu lombardowego, ustalanej zgodnie z przepisami o Narodowym Banku Polskim, i 2%, z tym że stawka ta nie może być niższa niż 8%. Na chwilę obecną wysokość odsetek podatkowych wynosi 12%. W razie podwyżki stóp procentowych NBP o 100 pkt. Bazowych jak zakłada większość ekspertów z dziedziny ekonomii, ich wartość będzie równa aż 14%. Wynika to z tego, że:
stopa oprocentowania kredytu lombardowego w wyniku ewentualnej podwyżki 5 V 2022 r. = 6%
200% * 6 = 12%
12% + 2% = 14%.
W przeciwieństwie do instrumentów ochronnych jakie zostały przewidziane przez Ministerstwo Finansów w stosunku do dotkliwych skutków podwyżek stopy referencyjnej, nie ma zapowiedzi dotyczących wprowadzenia analogicznego odpowiednika względem odsetek podatkowych.