Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych – podstawa prawna
Podstawą funkcjonowania Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych w Polsce stanowi ustawa z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, implementująca przepisy dyrektywy UE. Funkcjonowanie systemu uregulowane zostało w rozporządzeniach Ministra Finansów. Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych funkcjonuje od 13 października 2019 roku.
Czym jest Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych?
Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR) jest systemem teleinformatycznym, gromadzącym i przetwarzającym informacje o beneficjentach rzeczywistych. Głównym zadaniem rejestru jest przeciwdziałanie praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. Zwalczanie tych zjawisk jest możliwe dzięki posiadaniu dokładnych i aktualnych danych dotyczących beneficjentów rzeczywistych. Dzięki CRBR przestępcy utracili możliwość ukrycia swojej tożsamości poprzez stworzenie skomplikowanej struktury korporacyjnej. Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych jest jawny, w związku z czym każdy ma prawo nieodpłatnego dostępu do zawartych w nim informacji.
Kogo dotyczy Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych?
Dane gromadzone przez CRBR dotyczą beneficjentów rzeczywistych spółek:
- jawnych,
- komandytowych,
- komandytowo-akcyjnych,
- prostych spółek akcyjnych (obowiązek wejdzie w życie 1 marca 2021 r.),
- akcyjnych, z wyłączeniem spółek publicznych,
- z ograniczoną odpowiedzialnością.
Obowiązkowemu wpisowi do rejestru podlegają także powyższe spółki znajdujące się w stanie likwidacji lub upadłości. Obowiązek zgłoszenia do CRBR nie dotyczy natomiast spółek zagranicznych zarejestrowanych w KRS, prowadzących działalność w formie oddziału na terytorium Polski.
Kim jest beneficjent rzeczywisty?
Definicja beneficjenta rzeczywistego wskazuje, że są osoby fizyczne, które dzięki posiadanym uprawnieniom uwarunkowanych prawnie lub faktycznie, sprawują bezpośrednią lub pośrednią kontrolę nad spółką. Uprawnienia te stanowią możliwość wywierania decydującego wpływu na podejmowane przez spółkę czynności lub działania.
W spółkach kapitałowych, beneficjentami rzeczywistymi podlegającymi obowiązkowemu zgłoszeniu do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych są:
- akcjonariusze i udziałowcy z prawem własności powyżej 25 proc. sumy akcji lub udziałów w danej spółce,
- osoby posiadające powyżej 25 proc. ogólnej liczby głosów w organie stanowiącym spółki, także te, które dysponują nimi jako użytkownicy, zastawnicy lub na podstawie porozumień z pozostałymi osobami uprawnionymi do głosu,
- osoby pełniące kontrolę nad spółką lub spółkami, o łącznym prawie własności powyżej 25 proc. ogólnej liczby akcji lub udziałów.
W sytuacji braku możliwości określenia beneficjenta rzeczywistego w spółce, zgłoszeniu do rejestru podlega osoba lub osoby zajmujące wyższe stanowisko kierownicze. W przypadku spółek osobowych, obowiązkowi wpisu do CRBR podlegają wspólnicy tych spółek, posiadający uprawnienia do reprezentacji zgodnie z wpisem w KRS oraz na podstawie umowy spółki.
Jak zgłosić się do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych?
Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych znajduje się pod adresem https://www.podatki.gov.pl/crbr/ i dostępny jest od października 2019 r. Zgłoszenia można dokonać wyłącznie drogą elektroniczną, jedynie przez osobę uprawnioną do reprezentacji spółki. Czynność ta wymaga posiadania kwalifikowanego podpisu elektronicznego lub profilu zaufanego ePUAP.
W przypadku spółek z wymaganą łączną reprezentacją przez więcej niż jedną osobę, do zgłoszenia konieczny jest podpis każdej z tych osób. Pełnomocnik spółki nie ma możliwości dokonania zgłoszenia do rejestru. Osoba przekazująca informacje zobowiązana jest ponadto to złożenia oświadczenia o prawdziwości danych pod rygorem odpowiedzialności karnej.
Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych - do kiedy zgłoszenie
Czas na zgłoszenie do CRBR wynosi siedem dni roboczych liczonych od dnia wpisania spółki do KRS. Za brak terminowego zgłoszenia beneficjenta rzeczywistego lub zmiany danych grozi kara pieniężna do wysokości jednego miliona złotych.