Jak rozliczyć dochody z forex?

Czym jest FOREX - jak rozliczyć dochody z FOREX?

Podatek dochodowy od osób fizycznych (zwany dalej PIT) płaci się w przypadku uzyskania przychodów z kapitałów pieniężnych.

Forex (z ang. foreign exchange), to rynek pozagiełdowy, na którym dokonywane są spekulacje walutowe. Spekulacje walutowe, to pewne zachowania inwestorów odnośnie przewidywanego przez nich ruchu kursu (spadku lub wzroście) na danej walucie w stosunku do drugiej waluty.  

Gra na rynku forex (fx) wygląda w ten sposób, że podmioty oferujące usługi maklerskie na rynku pozagiełdowym umożliwiają nam sprzedaż lub kupno tzw. kontraktów na różnicę (czyli zachowania jednej waluty w stosunku do drugiej). Taki kontrakt jest pochodnym instrumentem finansowym. Powiedzmy, że broker oferuje instrument EUR-USD, czyli stosunek euro do dolara. I jeśli uważamy, że w niedalekiej przyszłości kurs euro w stosunku do dolara wzrośnie, wtedy zawieramy pozycję kupna tego instrumentu, natomiast jeśli przewidujemy, że kurs euro do dolara spadnie, wtedy zawieramy pozycję sprzedaży tego instrumentu. Z operacji tych można albo osiągnąć zysk albo ponieść stratę.

Operacje walutowe na rynku forex zaliczają się do przychodów z pochodnych instrumentów finansowych i realizacji praw z nich wynikających. A takie przychody, jak wskazano powyżej należy rozliczyć w PIT-38, w którym wykazywane są przychody z kapitałów pieniężnych.

Do przychodów z kapitałów pieniężnych zaliczamy w szczególności przychody z:

• odsetek od wkładów oszczędnościowych i środków na rachunkach bankowych, z wyjątkiem środków pieniężnych związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą,
• odsetek i dyskonta od papierów wartościowych, w tym obligacji,
• tytułu udziału w funduszach kapitałowych,
• dywidend i innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, których podstawą uzyskania są udziały (akcje) w spółce mającej osobowość prawną,
• tytułu udziału w zyskach spółki komandytowo-akcyjnej (S.K.A.) mającej siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
• tytułu udziału w zyskach spółki niemającej osobowości prawnej mającej siedzibę lub zarząd w innym państwie, gdy jest w tym państwie traktowana jak osoba prawna i spółka podlega w tym państwie opodatkowaniu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania

— które opodatkowane są zryczałtowanym podatkiem dochodowym w wysokości 19%. W przypadku uzyskania tych przychodów (dochodów) na terytorium Polski podatek pobierany jest przez płatnika.

Do przychodów z kapitałów pieniężnych zaliczane są również dochody z:

• odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną,
• odpłatnego zbycia papierów wartościowych (w tym akcji S.K.A.) i pochodnych instrumentów finansowych, a zatem z zysków na rynku forex,
• odpłatnego zbycia ogółu praw i obowiązków przez komplementariusza S.K.A. mającej siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
• realizacji praw z pochodnych instrumentów finansowych, a zatem z realizacji praw z rynku forex

— które podatnik musi sam wykazać w zeznaniu PIT-38.

Rachunek u polskiego brokera - otrzymałem PIT-8C co z nim zrobić?

Jeśli korzystamy z usług polskiego brokera, to jest on obwiązany dostarczyć nam PIT-8C do końca lutego.

Na podstawie PIT-8C powinniśmy rozliczyć PIT-38, w którym w pozycji 20 w wierszu  “przychody wykazane w części F PIT-8” wykazujemy przychód z forex, a w pozycji 21 w tym samym wierszu ujmujemy koszty uzyskania przychodu. Jeśli ponieśliśmy stratę, to możemy ją odliczyć od dochodu wykazując w pozycji 28 (straty z lat ubiegłych). Stratę z danego roku można rozliczać przez 5 następujących po sobie kolejno lat kalendarzowych.

Przychód po odjęciu kosztów da nam dochód lub stratę. Od dochodu (ewentualnie pomniejszonego o odliczenie straty z lat ubiegłych) należy zapłacić 19-procentowy podatek.

Zeznanie PIT-38 należy złożyć w urzędzie skarbowym do 30 kwietnia (a jeśli 30 kwietnia wypada w dzień wolny od pracy, to do pierwszego dnia roboczego następującego po 30 kwietnia). Również w tym terminie należy zapłacić podatek wynikający z zeznania rocznego.

Warto złożyć zeznanie, nawet wtedy gdy ponieśliśmy stratę. Ponieważ dzięki temu będziemy mogli ją odliczyć od dochodu w przyszłych zeznaniach, a co za tym idzie zapłacić mniejszy podatek. Nawet po terminie można złożyć zeznanie podatkowe (PIT-38) z wykazaną stratą.

Rachunek u zagranicznego brokera - dochody zagraniczne z FOREX jak roliczyć?

Zagraniczny broker nie wystawi nam PIT-8C, dlatego sami musimy ustalić forexowe przychody oraz koszty uzyskania przychodów, które następnie przeniesiemy do PIT-38.

Przychód powstaje z chwilą wyjścia z pozycji, natomiast koszty uzyskania przychodu, to wydatki związane z osiągnięciem przychodu.

Przychód, który należy wykazać w PIT-38, to suma wszystkich zysków uzyskanych z transakcji zakończonych na plusie oraz dodatnich punktów swapowych. Natomiast do kosztów uzyskana przychodów można zaliczyć: wszystkie prowizje wypłacane brokerowi podczas dokonywania operacji na rynku FX (deponowanie środków, wypłata, opłaty w związku z transakcjami). Do kosztów zalicza się także prowadzenie rachunku walutowego, jeśli jest wykorzystywany wyłącznie do obsługi rachunku FX.

Do PIT-38 należy wpisać przychody oraz koszty przeliczone na złotówki. Przychody należy ustalić w przeliczeniu na złote według średniego kursu ogłoszonego przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu, natomiast do kosztów stosujemy kurs z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu.

Dochód u brokera zagranicznego pochodzi z zagranicy - jest to więc rozliczenie dochodu z zagranicy w polskim PIT. Polska z wieloma krajami zawarła dwa rodzaje umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania; umowę dotyczącą odliczenia proporcjonalnego oraz umowę dotyczącą wyłączenia z progresją. Dodatkowo w każdej z tych umów są zawarte szczególne postanowienia w sprawie opodatkowania niektórych kategorii przychodów. Wedle tych zapisów większość umów stanowi, że dochody z forex (niezależnie gdzie uzyskane, u jakiego brokera) jest opodatkowana tylko w Polsce, w miejscu rezydencji podatkowej.

Jednak są pewne umowy, które stanowią, że dochody z forex mogą być opodatkowane w Polsce, jak i za granicą. Aby nie płacić podwójnego podatku przy wypełnianiu PIT należy zastosować odpowiednią metodę unikania podwójnego opodatkowania (zgodnie z rodzajem zawartej umowy przez Polskę oraz kraj uzyskania przychodu). W związku z powyższym mamy następujące możliwości rozliczenia PIT-38, w przypadku uzyskania dochodów z forex na zagranicznym rachunku.

1. Gdy uzyskaliśmy dochód wyłącznie za pośrednictwem zagranicznego brokera, w kraju, z którym Polska ma podpisaną umowę dotyczącą wyłączenia z progresją - to dochodu tego nie wykazujemy w PIT, ani nie musimy składać PIT-38.
2. Gdy uzyskaliśmy dochód z Polski oraz z zagranicy, z kraju, z którym Polska ma podpisaną umowę dotyczącą wyłączenia z progresją - to w PIT-38 wykazujemy jedynie dochód uzyskany od polskiego brokera.
3. Gdy uzyskaliśmy dochód wyłącznie za pośrednictwem zagranicznego brokera, w kraju, z którym Polska ma podpisaną umowę dotyczącą odliczenie proporcjonalnego - to dochód ten wykazujemy w PIT-38 oraz w PIT-ZG i przysługuje nam odliczenie podatku zapłaconego za granicą.
4. Gdy uzyskaliśmy dochód za pośrednictwem zagranicznego brokera, w kraju, z którym Polska ma podpisaną umowę dotyczącą odliczenie proporcjonalnego oraz dochód w Polsce - to w PIT-38 wykazujemy zsumowany dochód z Polski i z zagranicy. Przysługuje nam odliczenie podatku zapłaconego za granicą z uwzględnieniem ustawowego limitu. Do PIT-39 dołączamy PIT-ZG, w którym wykazujemy dochód zagraniczny oraz podatek zapłacony za granicą - bez uwzględnienia limitu.

Odliczenie podatku zapłaconego za granicą nie może przekroczyć tej części podatku obliczonego przed dokonaniem odliczenia, która proporcjonalnie przypada na dochód uzyskany za granicą. Limit ten wyliczymy wg wzoru:

((dochód łączny*0,19)*dochód zagraniczny)/dochód łączny.

W PIT-38 wpisujemy podatek zapłacony za granicą z uwzględnieniem limitu, natomiast w PIT-ZG wpisujemy cały podatek zapłacony za granicą - bez uwzględnienia limitu.