- Osoby fizyczne uzyskujące przychody za pośrednictwem funduszy inwestycyjnych mają obowiązek samodzielnego rozliczenia PIT-38 od dochodów uzyskanych po 31 grudnia 2023 r.
- Fundusze inwestycyjne nie pełnią funkcji płatnika w rozliczeniu tzw. podatku Belki, ale wciąż są zobowiązane do wystawiania informacji na druku PIT-8C.
- W ramach przeprowadzonych zmian, inwestorzy uzyskali możliwość wzajemnej kompensacji dochodów i strat z transakcji w ramach funduszy inwestycyjnych.
Czym są fundusze inwestycyjne?
Fundusze inwestycyjne są instytucjami finansowymi, których działanie polega na gromadzeniu środków przekazanych od inwestorów (osób fizycznych lub jednostek organizacyjnych) i dokonywanie inwestycji w akcje, obligacje i inne instrumenty finansowe.
Jak przebiega inwestycja za pośrednictwem funduszu inwestycyjnego?
Inwestycja za pośrednictwem funduszu inwestycyjnego cechuje się następującym przebiegiem:
- Krok 1: zakup jednostek uczestnictwa – osoba fizyczna wpłaca swoje środki inwestycyjne za pośrednictwem konta prowadzonego przez fundusz inwestycyjny. Za tę kwotę otrzymuje jednostki uczestnictwa (papiery wartościowe, które reprezentują udział inwestora w aktywach zarządzanych przez fundusz);
- Krok 2: inwestowanie w aktywa – Fundusz inwestuje zgromadzone środki w instrumenty finansowe (np. akcje spółek kapitałowych);
- Krok 3: podejmowanie działań inwestycyjnych przez fundusz – inwestor przekazuje środki funduszowi, który podejmuje działania inwestycyjne, takie jak kupno lub sprzedaż akcji.
- Krok 4: wyniki inwestycji – jeśli wartość akcji w portfelu funduszu wzrośnie, wartość jednostek uczestnictwa również wzrośnie. Inwestor, który zdecyduje się sprzedać swoje jednostki uzyskuje zysk, zależny od wzrostu wartości instrumentu finansowego;
- Krok 5: zyski kapitałowe – fundusz inwestycyjny dokonuje wypłaty zysku kapitałowego (dochodu) inwestorowi z osiągniętej inwestycji.
Czym jest podatek od funduszy inwestycyjnych?
Osoby osiągające zyski kapitałowe z funduszy inwestycyjnych płacą podatek w wysokości 19% od dochodów kapitałowych (tzw. podatek Belki).
Chcesz sprawdzić jakie ulgi i odliczenia możesz uzyskać za 2024 rok?
Sprawdź teraz!Jak liczyć podatek od funduszy inwestycyjnych?
Podatek od zysku kapitałowego osiągniętego za pośrednictwem funduszu inwestycyjnego jest naliczany od dochodu, czyli przychodu pomniejszonego o koszty jego uzyskania.
Przykład:
Środki zainwestowane za pośrednictwem funduszu inwestycyjnego przez Pana Marka wynoszą 10 000 zł. W momencie, gdy wartość jednostek uczestnictwa wyniosła 11 000 zł inwestor wycofał się programu inwestycyjnego i zlecił wypłatę tych środków (umorzenie jednostek uczestnictwa). Dochód Pana Marka podlegający opodatkowaniu wynosi 1000 zł, z czego podatek należny to 190 zł (19% * 1000 zł).
Na czym polega zmiana w rozliczaniu podatku od funduszy inwestycyjnych?
Przed zmianami wprowadzonymi przez rozliczenie PIT 2025, płatnikiem podatku Belki był fundusz inwestycyjny, za pośrednictwem którego inwestor uzyskał dochód kapitałowy. To rolą instytucji finansowej było obliczenie, a następnie odprowadzenie podatku od dochodu osoby fizycznej (zysku kapitałowego). Ostatecznie fundusz inwestycyjny miał obowiązek wypełnienia druku PIT-8C (informacji o niektórych dochodach z kapitałów pieniężnych), dzięki któremu podatnik uzyskiwał dane o szczegółach rozliczenia PIT przed urzędem skarbowym.
Podatek od dochodów uzyskanych za pośrednictwem funduszy inwestycyjnych po 31 grudnia 2023 r. nie jest już pobierany i odprowadzany na dotychczasowych zasadach, a jego rozliczenie należy do inwestora (osoby fizycznej uzyskującej dochód kapitałowy).
Przykład:
Od dochodów Pana Marka uzyskanych za pośrednictwem funduszu inwestycyjnego w 2023 r. podatek został obliczony i pobrany przez instytucję finansową, która wystawiała PIT-8C. Od dochodu pochodzącego z tego samego źródła (umorzenie jednostek uczestnictwa) Pan Marek również otrzyma PIT-8C od funduszu inwestycyjnego z tą różnicą, że będzie zobowiązany do indywidualnego złożenia PIT-38 z tego tytułu i samodzielnej zapłaty podatku.
Rozliczenie PIT-38 za 2024 r. jest pierwszym, w którym pojawia się obowiązek wykazania dochodów z funduszy inwestycyjnych, jednak rozwiązanie to wiąże się z dużą korzyścią dla podatnika.
Rozliczenie PIT 2025 umożliwia inwestorom kompensację dochodów lub strat osiągniętych z funduszy z tymi, które zostały uzyskane w ramach pozostałych transakcji tego typu.
Przykład:
Pan Marek przeprowadził dwie transakcje w 2024 r. z wykorzystaniem jednostek uczestnictwa. Pierwsza z nich wykazała stratę w wysokości 200 zł, natomiast druga dochód wynoszący 100 zł. Mając na uwadze, że od początku 2024 r. transakcje te nie podlegają odrębnemu rozliczeniu, można je skompensować w składanym PIT-38.
Czy terminy w rozliczeniu PIT-38 również ulegają zmianie?
Mimo zmian organizacji rozliczenia dla osób fizycznych inwestujących za pośrednictwem funduszy inwestycyjnych terminy na przygotowanie druków PIT pozostają te same:
- PIT-8C (informacja o niektórych dochodach z kapitałów pieniężnych) – powinna zostać przekazana podatnikowi najpóźniej do 28 lutego 2025 r. (rozliczenie PIT za 2024 r.);
- PIT-38 (zeznanie roczne o wysokości dochodów/strat kapitałowych) – należy złożyć do 30 kwietnia 2025 r. (rozliczenie PIT za 2024 r.).
Wirtualny asystent 24/7