Czym są ulgi oraz jak je kategoryzować?
Ulgi dzielimy na odliczane od dochodu oraz odliczane od podatku.
Do ulg odliczanych od dochodu w 2025 r. (PIT za 2024 r.) należą niżej wymienione preferencje.
Ulga na darowizny
Wśród ulgi możemy odliczyć wydatek na darowiznę dokonaną:
- na cele pożytku publicznego,
- na cele kultu religijnego,
- na cele charytatywno-opiekuńcze kościoła,
- na cele krwiodawstwa, czyli oddanie krwi lub osocza.
Szczegółowe informacje na temat rozliczania darowizn, możesz znaleźć w artykule: Dokonanie darowizny.
Ulga rehabilitacyjna
Wydatkami na cele rehabilitacyjne są nakłady ponoszone przez osobę niepełnosprawną lub na rzecz osoby niepełnosprawnej na cele rehabilitacyjne, aby ułatwić takiej osobie codzienne funkcjonowanie.
Szczegółowe informacje na temat rozliczania wydatków rehabilitacyjnych znajdziesz w artykule: Ulga rehabilitacyjna.
Zwrot nienależnie pobranych świadczeń
Dotyczy to świadczeń, które uprzednio zwiększyły dochód podlegający opodatkowaniu, np. poprzez oddanie ZUS-owi przyznanej nam renty.
Szczegółowe informacje na temat rozliczania zwróconych świadczeń, znajdą Państwo w artykule: Zwrot nienależnie pobranych świadczeń.
Ulga na internet
Ulga na internet wciąż pozostaje popularnym odliczeniem, ale należy pamiętać, że jest przeznaczona wyłącznie dla osób, które ulgę rozliczają po raz pierwszy, lub po raz pierwszy rozliczały ją rok temu.
Szczegółowe informacje na temat rozliczania ulgi na internet, znajdą Państwo w artykule: Ulga internetowa.
Wydatki na nabycie nowych technologii
Jest to ulga przysługująca osobom prowadzącym działalność gospodarczą.
Szczegółowe informacje na temat rozliczania ulgi technologicznej, znajdą Państwo w artykule: Ulga na nowe technologie
Ulga na IKZE
Pod hasłem wpłat na IKZE należy rozumieć środki przeznaczane na Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego, celem zaoszczędzenia na emeryturę.
Szczegółowe informacje na temat rozliczania wpłat na IKZE, znajdą Państwo w artykule: Ulga z tytułu wpłat na IKZE
Jak wykazać ulgi?
Ulgi wykazujemy w załącznikach do zeznania głównego PIT. Są to załączniki PIT-O - w którym wykazujemy powyższe ulgi odliczane od dochodu, i PIT-D, w którym wykazujmy poniższe ulgi:
ulgę odsetkową - dla osób, które spłacają zaciągnięty kredyt mieszkaniowy (pożyczkę) udzielony w latach 2002-2007, na sfinansowanie inwestycji związanej z potrzebami mieszkaniowymi.
Szczegółowe informacje na temat rozliczania ulgi odsetkowej, znajdą Państwo w artykule: Ulga odsetkowa
wydatki na zasadzie praw nabytych - to ulgi, które w obecnym roku już nie obowiązują, ale osoby, które rozpoczęły odpowiednie inwestycje mieszkaniowe w latach obowiązywania ulg, mogą wciąż odliczać poniesione w okresie obowiązywania ulg wydatki mieszkaniowe.
Szczegółowe informacje na temat rozliczania wydatków na zasadzie praw nabytych, znajdą Państwo w artykule: Ulgi - prawa nabyte
Do ulg odliczanych od podatku w 2025 r. (PIT składanym za 2024 r.) należą:
ulga za wyszkolenie uczniów - to ulga dla osób, które przed 2004 r. podpisały z uczniami lub szkołami umowę o praktykę lub przygotowanie zawodowe.
Szczegółowe informacje na temat rozliczania ulgi na wyszkolenie, znajdą Państwo w artykule: Ulga na wyszkolenie uczniów
ulga aktywizacyjna - to ulga dla osób, które zatrudniły do pomocy w gospodarstwie domowym osobę bezrobotną oraz opłacały (opłacają) za nią składki społeczne na podstawie umowy zawartej przed 2007 r.
Szczegółowe informacje na temat rozliczania ulgi aktywizacyjnej, znajdą Państwo w artykule: Ulga aktywizacyjna
ulga zagraniczna, abolicyjna - to ulga dla osób, które pracowały za granicą i zapłaciły tam podatek.
Szczegółowe informacje na temat rozliczania ulgi zagranicznej, znajdą Państwo w artykule: Ulga na powrót (abolicyjna)
ulga na dzieci - najpopularniejsza ulga podatkowa, dzięki której można zaoszczędzić nawet ponad 6 000 zł podatku. Kwota ulgi zależy od ilości dzieci.
Szczegółowe informacje na temat rozliczania ulgi na dzieci, znajdą Państwo w artykule: Ulga prorodzinna
Powyższe ulgi odliczane od podatku wykazujemy w załączniku do zeznania rocznego, w PIT-O. Natomiast w drugim załączniku, jakim jest PIT-D wykazujemy poniższe ulgi odliczane od podatku:
tzw. ulgę mieszkaniową - odliczenie wydatków z tytułu systematycznego oszczędzania na rachunku oszczędnościowo-kredytowym na podstawie umowy zawartej przed 2002 r.
Szczegółowe informacje na temat rozliczania ulgi mieszkaniowej, znajdą Państwo w artykule: Kasa mieszkaniowa
Gdzie w PIT zobaczymy ile zaoszczędziliśmy na naszych ulgach?
Oszczędnością na uldze jest różnica pomiędzy podatkiem wyliczonym bez zastosowania danej ulgi a podatkiem wyliczonym z zastosowaniem danej ulgi. Podatek jest wykazywany w polu “Podatek należny” - w przypadku PIT-37 jest to poz. 126.
Jak obliczamy podatek należny?
Aby obliczyć podatek należny, najpierw musimy obliczyć nasz dochód, następnie od dochodu odejmujemy ulgi odliczane od dochodu - w ten sposób powstaje podstawa opodatkowania (którą osoby rozliczające się jako osoba samotnie wychowująca oraz małżonkowie rozliczający się razem mnożą razy 2). Od uzyskanego wyniku, czyli podstawy opodatkowania obliczamy podatek główny.
Następnie od tak obliczonego podatku głównego (w PIT-37 znajduje się on w poz. 113) odejmujemy ulgi odliczane od podatku. Różnica ta prowadzi do podatku należnego.
Oprócz podatku należnego są jeszcze pola w Picie, jak nadpłata podatku lub zwrot podatku.
Pola te zależą od zaliczek wpłacanych przez pracodawcę oraz od ulg przez nas odliczanych. Od podatku należnego w poz. 122 odejmujemy zaliczki, które pobrał od nas pracodawca. Jeśli płatnik pobrał od nas za mało zaliczek - to powstaje niedopłata, natomiast, jeśli nasz podatek należny wyszedł mniejszy niż pobrane zaliczki, to mamy zwrot podatku.
Jak obliczamy oszczędności?
W przypadku ulg odliczanych od podatku wyliczenie oszczędności nie stanowi problemu - ponieważ kwotą oszczędności jest kwota ulgi. A zatem, jeśli ulga na dzieci wynosi 2224,08 zł - to na podatku zaoszczędzimy 2224,08 zł. Jeśli ulga na nowe technologie wynosi 1200 zł - to nasz podatek należny jest mniejszy o 1200 zł. Oszczędność równa jest kwocie ulgi, ponieważ są to ulgi odliczane od już wyliczonego podatku głównego, w stosunku 1:1 - bez stosowania żadnych wyliczeń z udziałem procentowym. Po prostu od obliczonego podatku odejmujemy daną kwotę ulgi.
Uwaga! Kwota odliczenia nie zawsze równa się kwocie zwrotu.
Dzięki uldze odliczonej od podatku (powiedzmy, że przysługuje nam ulga na dzieci w wysokości 2224,08 zł) zapłacimy mniejszy podatek o daną kwotę ulgi (czyli w danym przypadku o 2224,08) - co nie zawsze jest równoznaczne z kwotą zwrotu podatku w poz.130 (w PIT-37). Gdybyśmy nie odliczali ulgi na dzieci, to nasz podatek należny (w poz. 122 w PIT-37) byłby większy o 2224,08 zł - dzięki uldze na dzieci ten podatek jest mniejszy o odliczoną ulgę na dzieci. Kwotą zwrotu podatku (pozycja 130) jest różnica między sumą zaliczek pobranych a podatkiem należnym (w którym zawarto już ulgę na dzieci).
Jeśli chodzi o wyliczenie oszczędności dla ulg odliczanych od dochodu, to kwota oszczędności nie jest już równa kwocie ulgi. Kwotą oszczędności jest zazwyczaj 17 lub 32% danej ulgi. Są to stawki podatku.
Kwotą oszczędności jest 17 lub 32% ulgi, gdy podstawa opodatkowania z zastosowaniem danej ulgi oraz bez zastosowania danej ulgi mieści się w tym samym progu podatkowym (czyli gdy w dwóch przypadkach wynosi albo mniej niż 85 528 zł - wtedy oszczędnością jest 17% ulgi, albo więcej niż 85 528 zł - wtedy oszczędnością jest 32% danej ulgi).
Przykład 1.
Pan Adam miał dochody w wysokości 50 000 zł oraz odlicza ulgę na internet w wysokości 760 zł.
Ile pan Adam zaoszczędzi na podatku dzięki uldze na internet?
Pan Adam zaoszczędzi na uldze 136,80 zł (760* 0,17). Dochody pana Adama (podstawa opodatkowania) mieszczą się w pierwszym progu, czyli w kwocie do 85 528 zł - zarówno z odliczaną ulgą (50 000 - 760), jak i bez ulgi (50 000). Dla takich sytuacji wystarczy kwotę ulgi pomnożyć przez 17%.
Podatek główny bez ulgi wynosi 7974,88 (50000 x 0,17 - 556,02), natomiast podatek z ulgą wynosi 7845,68 ( (50 000 - 760)x 0,17 - 525,12). A zatem różnica między podatkiem z ulgą a podatkiem bez ulgi wynosi 129,20 zł. I jest to nasza oszczędność podatkowa na uldze.
Przykład 2
Pani Joanna osiągnęła dochody w wysokości 111 000 zł oraz odlicza ulgę na rehabilitację w wysokości 4300 zł.
Ile pani Joanna zaoszczędzi na podatku dzięki uldze rehabilitacyjnej?
Pani Joanna zaoszczędzi na uldze 1376 zł (4300 * 0,32). Dochody pani Joanny (podstawa opodatkowania) zawierają się w drugim progu (powyżej 85528 zł), czyli wystarczy kwotę ulgi pomnożyć przez 32% - ponieważ w progu powyżej 85 528 zł zawierają się dochody bez odliczanej ulgi (111000 zł) oraz dochody z odliczaną ulgą (111 000 - 4300).
Podatek główny bez ulgi wynosi 22 690,8 zł, liczymy podatek wg wzoru: (111000 - 85528)x0,32 + 14 539,76.
Natomiast podatek z ulgą wynosi 21 314,8, liczymy podatek wg wzoru (111000 - 4300 - 85528)x0,32 + 14 539,76.
Różnica na podatku wynosi 1376 zł. I jest to nasza oszczędność podatkowa na uldze.
Bywają jeszcze przypadki, gdy dzięki danej uldze nasza podstawa przeskakuje z jednego progu do drugiego. Na przykład nasze dochody (podstawa) bez ulgi zawierają się w drugim progu, ale po odjęciu danej ulgi już przechodzą do progu pierwszego. A czasami i do ‘zerowego’ (dochody do 6600 zł). W tego typu sytuacjach (ze zmianą progu) mnożenie ulgi przez 18 lub 32% jest niewystarczające. Jeśli chcemy zobaczyć, ile podatku zaoszczędziliśmy na uldze, to musimy wyliczyć podatek główny bez danej ulgi, wyliczyć podatek główny z daną ulgą i porównać obie kwoty.
Przykład 3.
Pani Małgorzata osiągnęła dochody w wysokości 90 000 zł oraz odlicza ulgę na darowizny w wysokości 5 400 zł. Ila pani Małgorzata zaoszczędzi na podatku dzięki uldze na darowizny?
Obliczamy podatek główny, gdyby pani Małgorzata nie odliczała ulgi. Stosujemy wzór dla drugiego progu podatkowego: (90000-85528)*0,32+14 539,76 = 15 970,8
Teraz obliczamy podatek główny, z użyciem ulgi. Stosujemy wzór dla pierwszego progu podatkowego, ponieważ po odjęciu danej ulgi (90 000 - 5400 = 84600) podstawa mieści się w pierwszym progu: 84600*0,17-525,12 = 13856,88 zł.
Pani Małgorzata na uldze zaoszczędzi: 1933,92 zł (15 970,8 - 13 856,88).
Nasz program do rozliczania podatku informuje Państwa o kwotach oszczędności na danej uldze. Podczas rozliczania się on line na ekranie podsumowującym mogą Państwo zobaczyć, ile Państwo zaoszczędzili na podatku dzięki każdej uldze. Wyliczyliśmy to za Państwa, aby nie musieli Państwo zaprzątać sobie głowy obliczeniami matematycznymi.
pomoc@pitax.pl