Hipotetyczny podatek należny za 2022 rok – podstawy wprowadzenia dodatkowych zasad zwrotu
Jedną z naczelnych zasad stanowienia prawa podatkowego jest konieczność zapewnienia podatnikowi możliwości układania swych spraw w zaufaniu, że nie naraża się on na niekorzystne skutki prawne swoich decyzji. Oznacza to, że dokonywanie jakichkolwiek zmian podatkowych w trakcie roku, nie może przyczynić się do mniej opłacalnego rozliczenia dla podatnika.
Z dniem 1 lipca 2022 roku, w życie weszły kolejne rewolucyjne zmiany w rozliczeniach podatkowych osób fizycznych. Jedną z naczelnych modyfikacji jest obniżka stawki podatku z 17 do 12 proc. PIT. Zmiana ta dotyczy osób rozliczających się na zasadach ogólnych (wg skali podatkowej) i osiągających roczny dochód nieprzekraczający 120 000 zł. Jednak nie wszystkie korekty systemu podatkowego wprowadzane omawianą nowelizacją korzystnie oddziaływują na portfele podatników. W parze z obniżką stawki PIT, ustawodawca powziął również decyzję o wyeliminowaniu kilku preferencji podatkowych obowiązujących od początku wdrożenia programu Polski Ład. Wśród likwidowanych odliczeń znalazła się między innymi ulga dla klasy średniej, która miała zmniejszyć dolegliwą modyfikację sposobu naliczania składki zdrowotnej. Opisywana preferencja podatkowa przestała obowiązywać z początkiem drugiego półrocza.
W następstwie opisanej reformy, gdzie doszło nie tylko do oczywistych korzyści po stronie podatników (jak obniżka stawki PIT w I progu podatkowym), ale również do eliminacji poszczególnych ulg może zaistnieć sytuacja, w której część rozliczeń podatkowych pozostanie niekorzystna względem tych obowiązujących w I półroczu.
Celem uniknięcia tego typu sytuacji, resort finansów postanowił wdrożyć rozwiązanie pod postacią hipotetycznego podatku należnego, który ma spowodować, że urząd skarbowy dokona wyliczenia zwrotu PIT na zasadach przychylnych dla podatnika.
Hipotetyczny podatek należny za 2022 rok – na czym polega?
U podstaw wprowadzenia hipotetycznego podatku należnego legło wypełnienie konstytucyjnej zasady przejawiającej się w ochronie podatnika przed jakimikolwiek zmianami mającymi niekorzystnie wpłynąć na wysokość podatku odprowadzanego do Urzędu Skarbowego. W związku z tym organ podatkowy – któremu będziemy składać PIT do 2 maja 2023 r. za 2022 – będzie zobowiązany do weryfikacji czy wartość podatku/wysokość zwrotu podatnika nie byłaby bardziej przychylna dla niego, gdyby nie doszło do zmian podatkowych w trakcie roku.
W jaki sposób fiskus dokona obliczenia hipotetycznego podatku należnego za 2022 rok?
Proces ten będzie polegał na porównaniu korzystności dwóch rozliczeń podatkowych:
- wyliczeniu wartości podatku/wysokości zwrotu nadpłaty przy założeniu, iż obowiązuje stawka PIT z początku 2022 roku (17%) i uwzględnieniu ulgi dla klasy średniej,
- wyliczeniu wartości podatku/wysokości zwrotu nadpłaty z punktu widzenia stanu prawnego obowiązującego w chwili składania deklaracji podatkowej za 2022 rok (nowej niższej stawki podatku 12% oraz braku możliwości ujęcia ulgi dla klasy średniej.
Organ podatkowy dokonując zestawienia rachunkowego wyżej wymienionych systemów podatkowych wybierze ten, z którego wynika korzystniejsze dla podatnika rozliczenie i wedle niego wypłaci różnicę w ewentualnym zwrocie nadpłaty podatku bądź pomniejszy zobowiązanie w PIT danego podatnika.
Ulga dla klasy średniej – kogo dotyczy?
Jak widać hipotetyczny podatek należny jest ściśle powiązany z ulgą dla klasy średniej. Możliwość zastosowania tej instytucji ogranicza się bowiem wyłącznie do adresatów likwidowanego odliczenia. Warto zatem wskazać kogo obejmuje eliminowana ulga.
Z ulgi dla klasy średniej mogły skorzystać osoby rozliczające się wg skali podatkowej od 1 stycznia do 30 czerwca 2022 roku, o ile uzyskały przychody:
- ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy lub/oraz
- z pozarolniczej działalności gospodarczej.
Należy jednak wskazać, iż nie wszyscy podatnicy spełniający powyższe kryteria mogły skorzystać z nowego rozwiązania „Polskiego Ładu”. Dodatkowym warunkiem jest osiągnięcie przychodu mieszczącego się w przedziale w wysokości od 68 412 zł do 133 692 zł.
Hipotetyczny podatek należny za 2022 rok – kiedy zwrot?
Zasady i termin zwrotu nadpłaty podatku obliczanej przez właściwego Naczelnika Urzędu Skarbowego wedle nowych reguł będzie odbywać się w sposób analogiczny do dotychczas obowiązującego w minionym sezonie rozliczeniowym 2021/2022. Więcej na ten temat dowiesz się z artykułu: Jak i kiedy otrzymam zwrot podatku?
pomoc@pitax.pl